|
| |
| |
| |
Register op grammatikale en ander besonderhede aangedui in die voetnote
(Die register is nie volledig nie. Veral tiperende afwykinge is opgeneem)
| |
Analogie:
| kannen I 278 |
| wassen I 272 |
| |
Germanismes:
| Kyk voetnoot II 429 waar erst, dar, glooven, glijck, ongluckigh, war gegee word. |
| erscheen III 506 |
| twingen(?) II 437, 438 |
| vrayluyden II 436 |
| waer II 430, 434 |
| warden II 452 |
| |
Klankleer:
| Assimilasie: ontrent I 403, niet te pyne waert I 217 |
| Dissimilasie: belhamers I 157, renochelos II 182 |
| d intervokalies weggeval, gelaien I 27, schouwer III 164 |
| d epenteties na n, begond I 9 passim |
| d in plaas van t: de i.p.v. te III 2, 4, den i.p.v. ten III 5, Der Goes i.p.v. Ter Goes I 303, Der Schellingh I 246, i.p.v. Ter Schellingh, doch i.p.v. toch I 323, III 370, 379, doen i.p.v. toen, III 38 |
| gerinck I 404 |
| jonck I 95, 395, 398 passim |
| hey vir haey I 390 |
| hooy vir ooy II 240. Vgl. steenhoven I 244, calckhoven II 25 |
| hulpen I 108, hulpende I 293 |
| i (lang, ongediftongeerd) andivi I 110, iver I 306, iser II 147, tiger III 122 (6 reëls van onder) |
| commende II 430 |
| lupert II 194 |
| mergen II 72 |
| n aan slot weggelaat: II 41, noot |
| smert II 71 |
| stieren II 282 |
| stip (oorspr. vorm) III 301 |
| wierd II 439 |
| vrack I 112, II 124 |
| vrevelich I 187 |
| Zijelijck II 173 |
| |
Kongruensie:
| (a) | By byv. nw. gebrekkige kongruensie passim, byv. jongh ende oude schapen I 368, oud ende jonge koebeesten I 372; voeren wij na het eijlandt daer onsen volcq op was ende haelde ons volcq daer aff I 279 (Brief van Turver) |
| (b) | By werkwoord:
| (i) | Enkelvouds- i.p.v. meervoudsvorm: ben vir bennen II 274 (Overhagen) bender vir bennender I 312 (Van de Pavert); des hun overgegeven is de brieven II 318; vont i.p.v. vonden III 467; I 277, noot 2; was i.p.v. waren, ben i.p.v. bennen, heeft i.p.v. hebben |
| (ii) | Meervouds- i.p.v. enkelvoudsvorm:
| I 277 ick... hebben; dat daer geen speck op en wassen (Symonsz); |
| I 386 ick... vinghen; ick... voeren (Turver); |
| I 73 Soo schieten oock de garst; |
| II 73 de garst...stonden; |
| II 77 heden syn wat...saet gesonden; |
| II 87 dat Herry niet derven uytcomen; |
| II 186 se (enkelv.) souden niet; |
| II 235 den schipper...waren; |
| II 279 't vrymansvaertuygh...sijn; |
| II 339 het hoy...werden; |
| II 351 ick...sijn; ick...hebben (Overhagen) |
| III 69 des vissers vrou...vluchten |
|
|
| |
Lidwoord:
| (i) | die as lidw.:
| I 248 (7 maal in brief van Robbeljaert) |
| I 385-391 passim (in rapport van Turver) |
| I 329 (16 reëls v.o.) die gelegentheden |
| III 5 die revier; 10 die nieuwe most; 54 die buytenste frontier: 393, noot 7 van die ontneminge; 480 die Namaquas |
|
| |
| |
| (ii) | dat as lidw.:
| I 164 dat vee |
| II 231 dat binnenlandt |
|
| |
Verdubbeling:
| I 385 waervan wij..20 van dootsloegen |
| II 250 op de schapenwacht...wert...ijverigh op gepast |
| II 307 is een oye...is by het vuur gelegt |
| II 352 UEd. gelieft voor dese mael gelieft te excuseeren |
| II 421 met niet met al |
| Dubbele negatief: |
| niet...en(de) passim |
| I 228 ontkende...dat nooyt |
| II 207 geen van allen nooyt... |
| II 154 ontkende...daeraen geen schult te hebben |
| |
Vormleer
| (a) | Selfstandige naamwoord:
| (i) | Geslagte: Vgl. noot 6, bls. 55, Dl. I
| des bays I 73 |
| den bouwen III 20 |
| deser lants brutale menschen III 64 |
| die deucht dat III 74 |
| den huysvrou I 346 |
| de jacht Erasmus III 191 |
| die middel I 55, III 48 (noot) |
| eenigh de minste III 505 |
| uyt de Zuyden ende Westen II 352 |
| in 't minne II 292 |
|
| (ii) | Getal: Meervoude: (Kyk I 15, noot)
| advenuen I 65, advenus III 78 |
| bax I 110 |
| giens (gyns) II 216 |
| haecx II 384 |
| heckens I 119 |
| heggens II 380 |
| hollen I 150 |
| Hottentot: Hottentoos III 8 |
| kalven I 113, 311, II 388 |
| knies I 330 |
| kosyns I 353 |
| -lieden, -luyden I 2 |
| -man, -mans I 81 (noot), I 376, II 4, 5 |
| oliphants I 72 |
| (taely)reeps II 216 |
| schaeps I 399 (Verburgh) |
| schrijvens I 247 |
| (bram)stengens I 15 (noot) |
| vlaggens III 241 |
| volckeren II 33 |
| vruntschappen I 317 |
| Kollektiewe: |
| clinckert I 202 |
| pisangh II 14 |
| steen I 354 |
| vogelstruys I 68 |
| vaertuygh II 13, 14 |
| volcq I 373, II 157, III 386 |
| vrou (ende kinderen) I 76, 82, 84 |
| walvis I 46, 391 |
|
| |
| (iii) | Naamval:
| (a) | Nominatief:
| den volcke III 128 |
| hunluyden II 256. (Drie reëls later sijluijden) |
|
| (b) | Genitief: (Kyk Deel I bls. XLI)
| (i) | met verboë adjunk:
| der vrije luyden vaertuygen III 228 |
| des chirurgyns vrou I 50 |
| des Engels schip II 130 |
| des Compagnies landeryen III 44 |
| deser...schepenes ladinghe II 33 |
| dies mans discretie II 256 |
| t' haerder straffe I 308 |
| hares leggens I 186 |
| welcke beyder vee III 457 |
|
| |
| (ii) | met ‘onverboë’ adjunk:
| den opperchirurgyns...kind I 14 |
| den sieckentroosters vrou I 40 |
| den Engelsmans boot II 7 |
| dese lants natie II 143, 374, III 45 |
| dese lants...inwoonders III 393 |
| 't forts wallen II 174 |
| dese tydt jaers manier II 248 |
| den tolcq Doman, ofte anders genaemp, Anthony's...hyusjen II 377 |
| den vryborger, Steven Jansz., weghgelopen twee slaven II 408 |
| een van den vryhoutsager, Leendert Cornelisz., vrije knechts II 378 |
| 't jacht de Schelvis boots II 259 |
|
| |
| (iii) | woordorde van genitief, sonder verbuiging:
| gemelte Compagnie groote ende cleyne schepen III 309 |
| een van de Francen ankers III 263 |
| den Fransman sloep I 168 |
| Goaso, Lochhoeve broeder II 326 |
| voorsz. oppercoopman...verclaringe II 273 |
| de Portugesen vaertuygen II 14 |
|
|
|
|
| |
| |
|
|
|
|
| de Hollanders voorspraeck II 360 |
| de vrije luyden goet III 332 |
| de vrye luyden huysen II 170 |
| de vrije luyden vaertuygen III 33 |
| onse vijanden plaetsen III 191 |
| voornoemde weeskinderen gelt III 426 |
| denselve (genitief) overigheyt II 68 |
| henluyden (genitief) vaertuygh III 399 |
|
| |
| (iv) | ander gevalle:
| Caepman's capiteyn zoon II 320 |
| een heerschap op zyn Herry's III 15 |
| Herry ende Watermans volcq II 339 |
| een stucq schelms II 360 |
|
| |
| (v) | omskrywing van genitief:
| de capiteyn sijn vader I 193 |
| de hoenders hare nesten I 97 |
| d'onsen haer goet I 99 |
| dese luyden al haer vee III 416 |
| dese luyden haer billick versoeck III 431 |
| die haer vee I 317 |
| de... Saldanhavaerders hun eene vaertuygh |
| de slaven hun vrouwen III 52 |
| 't gemene volcqjen...hun praeteryen II 2 |
| het schip den Oliphant syn tou II 34 |
|
| |
| (vi) | ‘swaar’ vorme:
| onser provisie (nom.) III 510 |
| onser mede-compagnie (acc.) III 511 |
| aen onser sijde I 185 |
| van onser sijde I 187, 188 |
| met derselver (acc., masc.) |
|
|
|
|
| |
Werkwoord:
| (a) | Skeibaar:
| aengevaert I 270 |
| overgecomen I 338 |
| uyt...mosten scheyden I 226 |
|
| |
| (b) | onskeibaar:
| overlesen II 422 |
| volladen II 78 |
|
| |
| Persoons- en getalsvorme:
| Het = heeft I 277 (Symonsz.) |
| sel = sal II 89 |
| sijnnen = sijn II 437 |
| waer = was(?) II 47 |
| Kyk verder onder KONGRUENSIE (b) i & ii |
|
| Verlede Tyd:
| bedurff I 50 |
| begond I 2, 9 (Noot) |
| begonde (dubbele verl. tyd) I 340 |
| begos(t) I 9 |
| bevandt III 470 |
| bloes(en) II 73, 169, II 169, deurbloes II 263 |
| brieden I 68 |
| koft II 109 |
| connen I 279 |
| coste(n) I 3, 396 |
| docht (van deugen) I 408, II 56 |
| hongh II 109 |
| hijste III 432 |
| moste I 259 |
| prateden I 182 |
| regen I 68 |
| rieden III 487 |
| setteden II 67 |
| sturff II 63 |
| tegen I 403 |
| trefften II 322 |
| versochte ('swaar' verl. tyd) II 3 |
| vongen I 63, II 109, III 471 |
| worden (verl. tyd). III 149 |
|
| |
| Verlede deelw.:
| beweegt II 20 |
| bewossen III 118, 127 |
| gecoft II 344 |
| gecroode I 212 |
| g'-eten II 20 |
| gevlechte II 373 |
| gevongen III 501 |
|
| |
| ‘Passiewe’ teenwoordige deelww.:
| brengende tijdinge I 75 |
| gravende sloten I 54 |
| handelende beesten II 408 |
| medenemende broot II 176 |
| opmetselende huysen I 342 |
| ontmoetende volcqen III 12 |
| reuylende schapen I 367 |
| sendende persoonen I 167 |
| vresende inconvenienten III 142 |
|
| |
| ‘Verlede teenwoordige deelwoord’:
| haddende III 415 |
| soudende III 255, 327, 375 |
|
| |
| Onbepaalde wys:
| heb ick leaet weten I 278 (Symonsz.) |
| meenen gezien te zouden hebben II 250 |
|
| |
| |
| |
Adjektivering van snww.
| sonneschyn stil weer II 279 en elders (gewoonlik byv. stil, sonneschyn-weer) |
| Z.Z.Ooste harde coelte I 268, II 268 |
| Z.Z.Ooste harde winden II 79, 231 |
| |
Sintaksis:
Nominale woordgroepe:
| syn knie 't been I 205 |
| het volcq een party II 109 |
| by welcken haer susters man (= by welcken man haer(s) susters) II 401 |
| na dese tydt jaers manier II 248 |
| hantwercks vrye luyden (= vrye hantwercksluyden) III 51 |
| alles dit II 442 (= dit alles, all this) |
| allen 't selve I 376 (= dit alles) |
| volgens dien 't stuyven I 196 |
| kleyn, keyachtig landt II 266 (= kleinkeiachtig) |
| klyn singel, stenigh lant (= kleinsingel-, stenig) Kaart no. 806 in Deel III |
|
|
Verbale woordgroepe:
| heeft beginnen te lossen I 36 |
| heeft begeeren te doen I 191 |
| om 't selve beginnen te maecken I 353 |
| laten vernemen heeft I 412 |
| preuve laten nemen heeft I 122 |
| moeten doen had I 318 |
| doen wentelen ende spoelen hadden II 57 |
| achter moeten laten had III 429 |
| op de dreg gelegen gehad I 325 |
| de cost voor moeste gesorght worden II 27 |
| hadden gemaeckt te dencken I 300 |
| wiert een leeuw gevonden leggen II 63 |
| souden...cunnen...gebracht hebben geworden II 228 |
| souden de Caep niet cunnen krijgen (hebben) III 207 |
| waeromme oock niet cunnen goetvinden is III 249 |
| wanneer se quamen haer schip weder in 't diep te crijgen III 225 |
| verbonden hun hebben (= sich (hun) verbonden hebben II 257 |
| dat het...niet soude cunnen of willen sonder onlusten gaen hebben II 248 |
| op sommige plaetsen gaen daer wel een vuijst door con waren I 22 |
| van eigen mont te spreken woorden III 71 |
| meenen gezien te zouden hebben II 250 |
| vesocht hebbende gehad II 371 |
| genomen hebbende ooghmerck II 388 |
| omlopende soecken II 64 |
| waervan ons de tyd ervaringe wert geven I 52 |
| bovendien gaet UL. noch snachts vuyren III 396 |
| staen en wassen I 55 |
| lagh en beijlden I 78 |
| saten en broeyden I 153 |
| lagen en sliepen I 393 |
| leggende en dreef III 249 |
|
| |
Onreelmatige konstruksies:
Deel I, 22, noot 14: I, 275, noot 8; I, 283, noot 2; II, 130, noot 3; II, 151, noot 3; II, 179, noot 4; II, 188, noot 4; II, 223, noot 4; II, 339, noot 6; II, 444, noot 4; II, 445, noot 6; III, 11, noot 9; III, 18, noot 3; III, 59, noot 3; III, 103, noot 2; III, 116, noot 3; III, 206, noot 5; III, 233, noot 2; III, 277, noot 3; III, 379, noot 5; III, 404, noot 3; III 405, noot 1; III, 449, noot 2 |
|
Auteursrechtelijk beschermd