Dagelyckse huys-catechisatie

Van Cyrus tot de verlossinge door Hester.
De negenthiende dag.

c. Vr.

Ontrent wat tijd begon de Heere zijn Volk uyt de Babylonische gevankenisse te verlossen?

Ant. Als nu tseventig jaren verloopen waren, en dat Cyrus de stad Babylonien in-genomen hebbende, een einde maekte van de eerste Monarchie, brengende deselvige over tot de Persen, Jer. 25. vs. 12. Het sal geschieden, spreekt de Heere, als de tseventig jaren vervuld zijn, dan sal ik over de Koning te Babel, en over dat volk, hare ongeregtigheden besoeken:

b. Vr.

Op wat manier heeft de verlossinge uyt Babel haer aenvang genomen?

Ant. De Koning Cyrus heeft in 't eerste jaer van sijne regeringe

[p. 479]

een Placcaet gegeven, waer in hy alle Joden vryheid gaf, om na Jerusalem te reysen, en den Tempel te bouwen: gebiedende, dat alle die niet wilden reysen, met goud, of silver, etc. De andere Joden souden helpen, Ezr. 1.1. God verwekte den geest van Cores Koning van Persen, Esa. 45.1, 2. 2 Chron. 36.22.

b. Vr.

Hoedanig een Tempel wierd haer van Cyrus geboden te bouwen?

Ant. Hy belaste datse een groot, schoon, kostelijk werk souden maken, ende datse de onkosten souden halen uit zijn Koninglijke Schatten, willende dat alle Land-voogden hier toe de Joden souden behulpsaem zijn: ook stelde hy ordre, dat men de vaten des Tempels na Jerusalem soude voeren, Ezr. 6.4. De onkosten sullen uit des Konings huis gedaen worden, Ezr. 1.5, 7.

b. Vr.

Zijn de Joden uyt Babel na Jerusalem op-getrocken?

Ant. Niet alle, maer vier duysent twee hondert en ses-en-dartig Joden, met seven duysent drie hondert en seven-en-dertig Dienst-knegten en Dienst-maegden! by haer hebbende twee hondert Sangers en Sangeressen, zijn na Jerusalem gereyst, en dat onder het opsigt van Zerubbabel, die haer Politijk Hooft was, en Josua de Hooge-priester, Ezr. 2.1. Dit zijn de kinderen van dat landschap, die op-togen uit de gevangenisse, Ezr. 2.2, 64, 65.

a. Vr.

Wat deden sy als sy nu te Jerusalem quamen?

Ant. Sy daer gekomen zijnde ontrent de tijd van het Feest der Loof-hutten, hebben terstond den Altaer wederom op-gebouwt, waer op sy terstond begonnen te offeren; en sy gaven gelt aen de Steenhouwers, en aen de Hout-houwers te Tyrus en te Zidon, om voor-raed te maken tot het bouwen van den Tempel, Ezr. 3.3. Sy vestigde den Altaer op zijne stellinge, Ezr. 2.2.

b. Vr.

Hoe is het met het bouwen des Tempels toe-gegaen?

Ant. In het tweede jaer van haer verlossinge, begonden sy de fondamenten te leggen, stellende de Leviten, die boven de twintig jaren oud waren, tot Opsienders, welke God loofden met Lofsangen, nevens het gemeyne volk: Maer de Oudste onder haer die den eersten Tempel gesien hadden, weende seer, bemerkende dat dit Gebouw veel slegter soude wesen als het eerste, Ezr. 3.13. Soo dat het volk niet en onderkenden de stemme des gejuigs der vreugde, en de stemme des geweens, Ezr. 3.9.

c. Vr.

Ging de bouwinge des Tempels onverhindert voort?

Ant. Neen: maer de Samaritanen hebben komen versoeken, datse mede met de Joden mogten helpen bouwen, om alsoo bedektelijk het werk te verhinderen; Dog als Zerubbabel dit niet toestond, soo huerden sy eenige mannen, die soo veel by den Ko-

[p. 480]

ning Cyrus te wege bragten, dat dit bouwen verboden wiert soo lange als Cyrus Koning was, Ezr. 4.5. Sy huerden tegens hem Raets-lieden om haren raed te vernietigen, Ezr. 4.1, 2, 3.

c. Vr.

Is dit Gebouw niet wederom aengevangen?

Ant. Ja: want als Arthahsasta Koning geworden was over het Rijk van Babel, soo begonden de Joden weder te bouwen; Dog de Vyanden schreven aen desen Koning, dat Jerusalem altijds een seer rebelle Stad was geweest: Hier door is voor de tweedemael dit gebouw gestut door last des Konings, Ezr. 4.21. Hy schreef, geeft bevel om deselvige Mannen te beletten, Ezr. 4.7, 9.

a. Vr.

Is dit bouwen des Tempels doe voorts blijven steken?

Ant. Neen: maer als nu Darius Koning was, soo hebben de Propheten Haggai en Zacharias, het slappe volk opgewekt, om den bouw van Stad en Tempel, wederom te hervatten, Hagg. 2.5. dog nu, weest sterk, gy Zerubbabel, en gy Josua, en al gy volk des Lands, ende werkt, Hagg. 1.2, 3. Zach. 1.1.

b. Vr.

Hebben sy het bouwen wederom aen-gevangen?

Ant. Ja: want bemerkende dat God haer strafte, om datse hier in traeg waren geworden: en daer by verstaende de heerlijkheid die desen Tempel hebben soude boven den eersten, door de tegenwoordigheyd des Messie, als mede, dat God haer tijdlijk dan ook zegenen soude, als sy met ernst dit Gebouw sogten te voltrecken, soo zijnse met een nieuwe moed aen 't bouwen wederom gevallen, Hag. 2.10. De heerlijkheid des laetsten huises sal grooter zijn als des eersten huis, Hagg. 2.19.

b. Vr.

Is doe dit Gebouw onverhindert voort-gegaen?

Ant. Terwijle de Joden vast in het werk besig waren, soo is Thanai, de Land-voogt, tot haer gekomen, vragende door wiens last sy dit deden: waer op verstaende, dat Cyrus dit gebod eertijds had gegeven, soo schreef Thanai dit aen Darius over; dewelke na dese last van Cyrus liet op-soeken; en gevonden zijnde, belaste dat men de Joden alleenlijk niet soude verhinderen, maer dat men ook alle behoeften tot dit Gebouw uit des Konings in-komsten haer soude doen hebben, Ezr. 6.7. De Koning belaste, laetse aen dien arbeid van dit Huis Gods, Ezr. 5.3, 8.

b. Vr.

Hoe is 't doorgaens met het bouwen van de Stad en Tempel toegegaen?

Antw. De meeste Joden waren seer genegen en seer vlijtig om yder zijn Bestek op te maken. Alleenlijk warender eenige Groote, die dit niet wilden doen. Als sy in het bouwen waren, soo stonden sy in gedurige vreese voor haer Vyanden, soo dat een gedeelte des volks altijds de wagt moest houden: ja selfs sy die bouwden,

[p. 481]

hadden haer zwaerden by haer op het werk, om haer selven te beschermen: Maer doe alles gebouwt was, waren de Joden seer blijde, sy hielden een vrolijke maeltijd, en sonden spijse en drank aen arme Lieden, Neh. 8.11. Neh. 3.

c. Vr.

Hoe is dan eyndelijk den Tempel voltrocken?

Ant. In het vierde jaer van Darius was dit Gebouw so verre gebragt, dat de Joden uyt andere plaetsen lieten vernemen, ofse noch al jaerlijks beweenen moesten de dagen van den ondergang des Tempels. In het seste jaer van Darius is het werk voltrocken, en den Tempel is in gewyet door offerhanden van twee hondert Rammen, vier hondert Lammeren, en twaelf Geyten-bocken, Ezr. 6.15. Het huis wierd volbragt, Zach. 7.3.

b. Vr.

Is doe het Joodsche volk voortaen in vrede geweest?

Ant. Neen: maer als nu, na de dood van Darius, zijn soon Xerxes, (anders genaemt Assuerus) Koning was geworden te Babel, so is Gods Volk in groot gevaer van lijf en leven gekomen, door trouwloosheyd van den Hoveling Haman, Hest. 1.1. Dit geschiede in de dagen van Ahasueros.

b. Vr.

Wat is 'er dan gebeurt?

Antw. De groote Koning Ahasueros, die gebied had over hondert en seven en-twintig Landschappen, maekte een Koninglijke maeltijd van hondert en tagtig dagen voor de Vorsten, en daer na nog van seven dagen voor het volk: waer in, als hy zijn Vrouw Vasti ontbood, om haer voor het volk te vertonen: 't welk sy weygerde, so heeft hy met raed van de Groote, sijn Vrouw verlaten, en hy heeft de Jodinne Hester tot een Vrouw getrouwt, die een Wees-kind zijnde, van Mardochai wierd opgevoed: Hier door is nijdigheyd ontstaen by Haman, en by andere tegen Gods Volk, Hest. 2.17. De Koning beminde Hester boven alle Wijven, Hest. 1. vs. 4, 5, 11, 19. Hest. 2.7.

c. Vr.

Hoe ging dit voort?

Antw. Twee Kamerlingen stonden den Koning na het leven; dog ontdekt zijnde door Mardochai, wierden opgehangen: Haman seer te Hoof verheven, en geëert van alle het Volk, nam occasie om de Joden om den hals te helpen, uyt dit voor-val, dat hem Mardochai niet genoeg en eerde: Hier op gaet hy na den Koning, en beschuldigt het Joodsche volk, datse om haer Wetten, een onlijdelijk volk waren, en hy beweegt den Koning soo verre, belovende thien duysent talenten silvers aen den Koning te sullen vereeren, dat de Koning last gaf, om alle de Joden in alle Landschappen, en den derthienden dag van de maend, (welken dag Haman voor het lot had uyt-gevonden) te doden, Hest. 3. vs. 11.

[p. 482]

vs. 11. De Koning seide, dat silver zy u geschonken, als ook dat volk om daer mede te doen na dat het goet is in uwe oogen, Hest. 3.5, 8.

c. Vra.

Hoe maekten het doe de Joden?

Antw. De Joden waren te Susan seer ontstelt: Mardochai dede so veel, dat Hester aen-nam, in gevaer van haer leven, tot den Koning te gaen, en hem dit vonnis af te bidden, ondertusschen belastende, dat de Joden souden vasten en bidden, Hest. 4.16. Hester seide, ik sal tot den Koning in gaen, wanneer ik om-kome, so kome ik om.

b. Vr.

Wat middelen heeft Hester gebruikt om haer volk uit dese nood te verlossen?

Antw. Hester van de Koning met toereikinge van sijn goude Scepter, wel ontfangen zijnde, versogt dat de Koning met Haman by haer ter maeltijd wilde komen, 't welk geschied is: De Koning vraegde over Tafel wat Hester begeerde ; Sy seide niet anders, als dat de Koning op morgen met Haman wederom kome by my ter maeltijd, Hest. 5.3. De Koning seide tot Hester, wat is u versoek? Hest. 5.2, 8.

b. Vr.

Hoe droeg sig Haman ondertusschen?

Ant. Haman hovaerdig zijnde op dese nodinge, ging na huis, vertelde sijn hoge eere aen sijn Vrouw; daer by doende, dat hem dit alleenlijk noch quelde, dat Mardochai hem niet genoeg en eerde: hierom liet hy op de raed van sijn Vrienden een Galge maken, vijftig ellen hooge, om des anderen daegs Mardochai daer aen op te hangen, Hest. 5.14. Haman dede de galge maken, Hest. 5.9, 11.

a. Vra.

Is Haman tot dit sijn boos voornemen gekomen?

Antw. Neen: Maer als de Koning des nachts niet konde slapen, en tot tijd-verdrijf de Chronijken voor sig liet lesen, so bevond hy, dat Mardochai het verraed van die twee Kamerlingen had ontdekt: en verstaende dat hem daer over geen beloninge was gedaen, so dede hy Haman roepen, met last, dat hy Mardochai op den Koninglijken Muil soude setten, en hem also als een groot vriend des Konings, door de Stad soude leiden, Hest. 6.11. Haman dede Mardochai rijden door de straten der Stad, Hest. 1.1, 2.

c. Vr.

Hoe ging het voorts met Haman, en met de Joden?

Antw. Als Haman des anderen daegs by de Koninginne ter maeltijd was, en dat de Koning aen Hester beloofde te geven al wat sy begeerde, so antwoorde de Koninginne, datse maer bad om haer eige leven, en om het leven van haer volk, 't welk Haman in gevaer had gebragt: Dit ontstelde de Koning so seer, dat hy Hester haer en haer volks leven schonk, en dat hy Haman liet ophangen aen de Galge, dewelke hy voor Mardochai had bereid:

[p. 483]

gevende aen Mardochai de staet, en het ampt van Haman, Hest. 7 vs. 10. Also hingen sy Haman aen de galge, Hest. 7.3, 7.

b. Vr.

Hoe is dan het Dood-vonnis, 't welk over de Joden uitgeschreven was, gestut?

Antw. Op 't versoek van Hester is Mardochai volmagtigt, om dit bevel te geven, dat de Joden haer selven souden beschermen tegen haer Vyanden, en datse selve doden souden alle die tegen haer op-stonden; 't welk also is geschied, want de Joden dodeden in de Burgt Susan acht hondert mannen, nevens de thien sonen van Haman, en in andere Landen vijf-en-tseventig duisent: ordinerende dat alle jaer desen dag ter gedagtenisse van dese verlossinge gevyert soude worden, Hest. 8.16. By den Joden was ligt, en blijdschap, en vreugde, en eere, Hest. 8.5, 8. Hest. 9.16. Hest. 10.