Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven in byzondere struykelingen.
De vijf-en-twintichste dag.

a. Vr.

Zijnder niet nog bysondere struykelingen daer de Christenen sig somtijds in verwert vinden?

Ant. Ja, want de sonde bestookt ons seer lichtelijk, Psal. 19.13.

[p. 329]

Wie soude de afdwalingen verstaen. Heb. 12.1. Jac. 3.2. Wy struikelen alle in velen.

c. Vr.

Wat sonden bekruypen ons lilgtelijk ten opsigt van ons eigen selven.

Ant. Dese navolgende:

(1.) Gierigheid, waer door wy noyt versadigt zijn, maer altijds nog meer zijn begerende, Heb. 13.5. Uwen wandel zy sonder geltgierigheid, 1 Tim. 6.9.

(2.) Hoovaerdigheid, waer door wy wat groots schijnen in ons eyge oogen, 1 Joh. 2.16. De grootsheid des levens en is niet uit den Vader, maer is uit de werelt, Phil. 2.3.

(3.) Pronkerye in kleedinge, 1 Pet. 3.3. Verçieringe in 't vlegten van 't hayr, ende in 't omhangen van goud, ofte klederen aen te trecken, Esa. 3.17, 18, 19.

(4.) Onmatigheid in spijs en drank, Eph. 5.18. En word niet dronken in de wijn, waer in overdaed is, Esa. 5.11.

(5.) Ligtvaerdigheid in geselschappen met onnutte geckeryen en boerteryen, Eph. 5.4. Nog oneerbaerheid, nog sot geklap, ofte geckerye, welke niet en betamen, Prov. 1.22.

(6.) Geveinstheid, waer door men uytwendig heylig wil schijnen, ende inwendig onheylig is, Mat. 23.23. Wee u Schrift-geleerde en Phariseen, gy geveinsde, Jac. 1.8.

b. Vr.

Wat is gierigheid?

Ant. De gierigheid kent men aen dese teikenen:

(1.) Als men goederen begeert, die men niet mag begeeren, Rom. 2.22. Berooft gy het heylige? 1 Reg. 21.2. Achab seide tot Naboth, geeft my uwen wijn-berg.

(2.) Als men het herte gansch daer henen set, soo dat men in de goederen alle vreugt en genoegen stelt, en dat men de grooste droefheid maekt over 't verlies, Matt. 6.21. Waer uwen schat is, daer sal u herte wesen, Luc. 12.19.

(3.) Als men geen mate heeft in de begeerlijkheid, maer dat men onverzadelijk altijd meer en meer begeert, en dat dan nog wel door quade middelen, Esa. 5.8. Wee den genen die huis aen huis trecken, acker aen acker brengen, Prov. 28.8. Die zijn goed vermeerdere met woeker.

(4.) Die om de rijkdommen wille, veel goede pligten van Gods-dienst en van godsaligheid versuimen, Amos. 8.5. Wanneer sal de Sabbath over zijn, dat wy koren mogen verkopen? 1 Tim. 6. v. 9. Ezech. 33.31.

a. Vr.

Wat moet ons af-schrikken van dese sonde?

Antw. Dese sonde is een wortel van alle quaed, ja het is een af-

[p. 330]

goderie, 1 Tim. 6.10. De geldgierigheid is een wortel van alle quaed, Eph. 5.5. De gierigaert is een Afgodendienaer.

b. Vr.

Wat bysondere sonden worden tegens God en sijn dienst begaen?

Ant. Tegen God worden dese sonden begaen:

[1.] Ondankbaerheid voor sijn veelvuldige weldaden, Mal. 1.2. Waer in hebt gy ons lief gehad? Esa. 1.3. Mijn volk en kent my niet.

[2.] Misbruik van sijn weldaden, Deut. 32.15. Als Jeschurim vet wierd, soo sloeg hy agter uit, Luc. 21.34. Dat u herte niet te eeniger tijd beswaert werde met dronkenschap.

[3.] Veragtinge van Gods voorsienigheid, Ps. 94.7. Sy seggen de Heere en siet het niet, de God Jacobs en merkt het niet, Ps. 10.11, 13.

[4.] Onbeweeglijkheid over Gods dreigementen, Mal. 2.17. Sy seggen, waer is de God des oordeels?Amos 6.1. Wee den gerusten te Zion.

[5.] Ongeloovigheid van sijn woorden en beloften, Joh. 3.18. Die niet en gelooft, is alreede veroordeelt, Ps. 106.24. Sy geloofden Gods woord niet.

[6.] Ongehoorsaamheid aen sijn geboden en Wetten, Ps. 81.14. Og dat mijn volk na my gehoort hadde, Heb. 3.7, 8. Heden, soo gy zijne stemme hoort, so verhard u herte niet.

c. Vr.

Wat bysondere sonden vind-men onder de Christenen tegen de Gods-dienst?

Antw. Hier tegen worden dese sonden begaen:

(1.) De dag des Heeren word ontheyligt door verboden werken, Ezec. 20.13. Sy ontheiligden mijne Sabbathen seer, Neh. 13.15, 16.

(2.) De doop wordt niet wel beleeft, dewijle de selvige niet soo beleeft word als opentlijk voor de Gemeinte belooft is, Rom. 6.2. Wy die de sonde gestorven zijn, hoe sullen wy nog in deselvige leven? vs. 2, 3.

(3.) Gods Verbond, bevestigt door het Heilig Avondmaal, word over-getreden, 1 Cor. 11.20. Dit en is niet des Heeren Avondmael eten, vs. 27. Wie onwaerdiglijk dit brood eet, Heb. 10.27.

(4.) Gods Woord word sonder vrugt gehoord, Ezech. 33.32. Sy hoorden uwe woorden, maer en doense niet, Matt. 13.19, 20, 21, 22.

(5.) Gebeden worden maer uyt gewoonte gedaen, sonder dat men een heylig en bewogen herte daer toe brengt, Esai. 1.16. Als gy lieden uwe handen uyt-breid, verberge ik mijne oogen voor u, Esa. 29.13. Sy naderen tot my met de lippen, maer haer herte houd sig verre van my.

(6.) De aelmoessen worden seer spaersaem gegeven, en dan nog met een quaed oogmerk, en herte, 1 Cor. 13.1. Al gaf ik al mijn

[p. 331]

goederen den armen: en dat ik de liefde niet en hadde, soo ware ik niets, Act. 5.3. Ananias ontrok van den prijs des ackers.

b. Vr.

Waar door word de dag des Heeren ontheyligt?

Antw. Door dese werken?

[1.] Door alle sondige werken, insonderheid ook door geveinstheid, superstitie, profaniteit, en andere quade bewegingen in de Godsdienst, Ezech. 33.31. Sy maken lief kosingen met haren mond, maer haer herte wandelt hare gierigheid na, Jer. 7.9. Sult gy stelen, doodslaen en overspel bedrijven, ende valschelijk sweren? v. 10. Ende dan komen en staen voor mijn aengesigte in dit huys?

[2.] Door ons dagelijks en wekelijk werk, Exod. 20.10. Dan en sult gy geen werk doen, Neh. 13.15. Ik sag in Juda, die perssen traden op den Sabbath, en garven in bragten.

[3.] Door wereldsche werken, en ydelheden, die de Godsdienst en heilige betragtingen hinderlijk zijn, Esai. 58.13. Indien gy uwen voet van den Sabbath af-keert, van te doen uwen lust op mijnen heiligen Sabbath, 2 Tim. 3.4.

c. Vr.

Wat struikelingen zijn de gemeinste tegen andere mensen?

Ant. Dese navolgende:

[1.] Leugentale is een gemeine sonde, ende nogtans een groot quaed, Rom. 3.4. Alle menschen zijn leugenagtig, Ps. 116.11.

[2.] Agterklap word onder de Christenen gevonden, Ps. 50.20. Gy sit, gy spreekt tegen uwen broeder, tegen de soone uwer moeder geeft gy lasteringe uit, Prov. 11.13. Die als een agterklapper wandelt, openbaert het heimelijke.

[3.] Verkeert oordeel over het doen en laten van andere menschen, Matth. 7.1. En oordeeld niet, op dat gy niet geoordeeld en word, 1 Sam. 1.13. Eli oordeelde Hanna voor dronken.

[4.] Nijdigheid is onder de Christenen, over het welvaren van andere, Jac. 3.16. Waar nijd is, aldaer is verwerringe, Gen. 4.6.

[5.] Ergernisse ligtelijk aen zwacke gegeven, Luc. 17.1. Het en kan niet wesen dat 'er geen ergernissen en komen, 1 Cor. 10.32.

[6.] Gramschap bestookt ons ligtelijk, en brengt ons tot quade vrugten, Jac. 1.20. De toorn des mans en werkt God geregtigheid niet, Jac.3.8.

[7.] Ongelijk doet men malkanderen ligtelijk aen in de burgerlijke handelingen, 1 Thess. 4.6. Dat niemand sijnen broeder en vertrede noch bedriege in sijne handelinge, Jer. 9.5. Sy handelen bedrieglijk, een yegelijk met zijn vriend.

[8.] Wraekgierigheid is geen gemeyn quaed onder de menschen Rom. 12.7. Vergeld niemand quaed voor quaed, Gen. 4.23.

a. Vr.

Zijn alle leugens sonde, ook die om best wil geschiede?

[p. 332]

Ant. Ja, Apoc. 21.8. Allen den leugenaers is haer deel in den poel die daer brand van vier en sulpher. Eph. 4.25. Legget af de leugen, spreekt de waerheid, een iegelijk met zijnen Naesten.

a. Vr.

Is agterklap so een groote sonde?

Antw. Ja, want het is eigentlijk het werk van den Duyvel, 1 Cor. 6.10. Geen Lasteraers sullen het Koningrijke Gods be-erven. Ps. 15.3. die met sijn tonge niet agterklapt, sal verkeren op Gods berg.

b. Vr.

Waerom is het ligtveerdig oordeel een groote sonde?

Ant. Om datmen niet alleenlijck tegen de liefde sondigt, maer om datmen sigh in Gods plaetse steld, die het toekomt te oordeelen, 1 Cor. 13.5. De liefde en denkt geen quaed. Rom. 14.4. Wie zijt gy, die eenes anderen dienstknegt oordeelt. Jac. 4.11, 12.

b. Vr.

Waerom is de nijdigheid so een sonde?

Ant. Om datse sig steld tegen Gods providentie, ende om datse veel quade vruchten baert, Jac. 3.16. waer nijd ende twistgierigheid is aldaer is verwerringe, ende allen boosen handel. Matth. 20. v. 15. Is u ooge boos, om dat ik goed ben?

c. Vr.

Kan men sig ook niet wel besondigen als men te ligt een ergernisse opneemt?

Ant. Ja, dan staet men schuldig aen een ligtveerdig oordeel, Rom. 14.4. wie zijt gy die eenes anders Huisknegt oordeeld. 1 Cor. 8.10. 1 Cor. 13.5. De liefde denkt geen quaed.

c. Vr.

Wat middelen moeten wy gebruiken om niet ligt ge-ergert te worden?

Ant. Wy moeten dese middelen gebruyken:

[1]. Wy moeten aen geen menschen blijven hangen, hoe vroom datse ook zijn, om haer leven een regel van ons leven te maken, want de grootste lieden konnen ook selfs feylen, Gal. 2.13. Ende ook de andere Joden veinsden met Petro. Jac. 3.2. wy struikelen alle in velen.

[2.] Wy moeten om de struykelinge van sommige Christenen alle de andere die van deselvige professie zijn, daerom niet van geveynstheid verdagt houden, dit was des Duyvels vond om Job verdagt te maken, als hy seyde tot God, Job 1.11. Maer dog, strekt nu uwe hand uyt, so hy u niet in het aengesigte en sal zegenen. Rom. 2.24.

[3.] Wy moeten maer so verre op menschen sien, voor soo veel als sy Christum navolgen, 1 Cor. 11.1. weest mijne navolgers, gelijkerwijs ik ook Christi.

[4.] Wy moeten gedenken dat God ons veel dingen laet voorkomen, op dat hy onse vastigheyd, ende standvastigheyd in onse Christen pligten soude beproeven, Deut. 13.5. De Heere uwe God

[p. 333]

versoeke u lieden, 2 Chron. 32.31. Gen. 22.1. De heere versogt Abraham.

b. Vr.

Hoe moet men sig dragen om tegen alle dese en diergelijke struykelingen wel op ons hoede te zijn:

Ant. Wy moeten dese dingen waernemen:

[1.] Wy moeten goede wagt houden tegen alle onse geestelijke vyanden, Eph. 6.18. Wakende en biddende, Eph. 5.15. 1 Pet. 5.8. Zijt nugteren, ende waekt.

[2.] Wy moeten tegenstant doen tegen alle occasien en aenleydingen tot de struykelingen, Jac. 4.7. Wederstaet den Duivel, ende hy sal van u vlieden, 1 Cor. 16.13. Staet als mannen, zijt sterk.

b. Vr.

Wat is daer toe noodig dat men goede wagt houde?

Ant. Hier toe zijn dese dingen noodig:

[1.] Dat wy onse geestelijke vyanden wel leeren kennen, 2 Cor. 2.11. De Satans gedagten en zijn ons niet onbekend, 1 Joh. 5.19. De geheele wereld leyd in het boose.

[2.] Dat wy onse eygen zwakheyd wel leeren verstaen, om alsoo niet sorgeloos te worden op onse eygen sterkte, Esai. 64.6. Wy vallen af als een blad, Rom. 7.20.

[3.] Dat wy voorsigtigheid gebruyken in alle onse handelingen, Eph. 5.15. Siet dan hoe gy voorsigtig wandelt, Jude vers 12. De godloose weiden haer selven sonder vreese.

[4.] Dat wy gestadig ons oeffenen in alle heylige pligten, op dat de boose ons besig vinden in het gezegende werk Gods, Gen. 5.22. Enog wandelde met God, Ps. 26.8. Ik stelle den Heere gedueriglijk voor my.

c. Vr.

Wat moeten wy doen om te strijden, en om goede tegenstandt te doen tegen alle verleydinge tot de sonden?

Ant. Wy moeten dese dingen waernemen:

[1.] Wy moeten een goeden moet grijpen, met vertrouwen dat wy sullen konnen overwinnen, 1 Pet. 5.9. Vast zijnde in den gelove, Eph. 6.10. Wordet versterkt in den Heere.

[2.] Wy moeten goede wapenen gebruyken, die ons Gods Woord geeft, Eph. 6.11. Doet aen de geheele wapen-rustinge Gods, 2 Cor. 10.5. Onse wapenen zijn geestelijk.

[3.] Wy moeten ons verlaten op Gods beloofde bystand, Eph. 6.10. Wordet kragtig in den Heere, en in de sterkte sijner kragt, 1 Cor. 10.13. God is getrouw, hy en sal u niet laten versogt worden boven u vermogen.

(4.) Wy moeten vyerig bidden, dat de Heere ons beware, Ps. 119.133. Maekt mijne voetstappen vaste, Ps. 138.3. Ten dage als ik riep, hebt gy my verhoort: gy hebt my versterkt met kragt in mijn ziele.