Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven in struikelingen.
De vier-en-twintigste dag.

a. Vr.

Worden alle dese pligten des Christelijken levens wel waergenomen van de geloovige?

Ant. Neen: wy alle hebben veel versuymenissen en overtredingen Jac. 3.2. Wy struikelen alle in vele, Esa. 64.6. Alle onse geregtigheden zijn als een dreckig kleed, 1 Joh. 1.8.

a. Vr.

Hebben de godsalige ook haer struykelingen?

Ant. Ja, 1 Reg. 8.46. Geen mensche en is 'er die niet en sondigt, Ps. 130.3. Dan. 9.2. Wy hebben gesondigt en onse Vaderen.

b. Vr.

Zijn de sonden van de geloovige maer gemeyne struykelingen en zwakheden?

Ant. Somtijds vallen de geloovigen in seer zware sonden, Matt. 26.74. Petrus begon sich te vervloeken, 2 Sam. 11.4. David lag by de vrouwe van Urias, 1 Reg. 11.5.

b. Vr.

Wat sonden bevangen de kinderen Gods meest?

Ant. Het zijn niet altijd de selve sonden, maer yeder heeft soo veel tijds sijn eyge boesem-sonde, behalven de gemeyne andere zwakheden, daer het vleesch meest toegenegen is, Luc. 22.24. Daer wierd twistinge onder haer, wie van haer scheen de meeste te zijn, Act. 6.1. Judic. 13.1.

c. Vra.

Waer aen kan men klaerlijk merken, dat de mensche aen eenige eigen sonde vast is?

Ant. Aen dese teikenen:

(1.) Als men niet kan resolveren om sig selven volkomentlijk aen Gods wil en Wetten over te geven, met weg-werpinge van alle overtredingen, gelijk God dit af-eischt, Ezech. 18.31. Werpt

[p. 323]

van u weg alle overtredingen, Heb. 13.18. Als die in alles willen eerlijk wandelen.

[2.] Als men niet verdragen kan, datmen soo nauw de conscientie ondersoeke, ende dat men den weg ten leven soo enge voorstelle, maer als men op die ernstige Bestraffers gram word, Marc. 6. v. 17. Herodes hadde Joannem gevangen genomen. Hos. 4.4. U volk is, als die met den Priester twisten.

[3.] Als men op een lange oeffeninge van de uytwendige Godsdienst niet en vordert in den inwendigen mensche, 2 Tim. 3.7. Altijd leerende, en niet tot de kennisse der waerheid komende. 2 Pet. 3.18. Wascht op in genade, en kennisse des Heeren Christi.

c. Vr.

Hoe souden wy onse beminde sonden leeren kennen?

Ant. Door dese middelen:

[1.] Verneemt hoe u herte gesteld is, wat gy meest wenscht, waer op gy meest denkt, wat gy ongaerne hoort bestraffen, etc. 1 Joh. 3.21. Soo ons herte ons niet en veroordeelt, Jer. 17.9. Arglistig is het herte, meer als eenig ding.

[2.] Siet Gods wet in met een onpartijdig ooge, sonder vooroordeel om u selven te bedriegen, en verstaet dat de Wet geestelijk is, die ook de eerste begeerlijkheid der ziele ontdekt, Jac. 1.25. Die in siet in de volmaekte wet, die des vryheid is, ende daer by blijft, Rom. 7.7, 14. De wet is geestelijk.

[3.] Geeft agt op het oordeel van godsalige en ervarene lieden, in de ondersoekinge van de pligten des levens, om te verstaen wat sy van u leven houden, Ps. 141.5. De regtvaerdige sla my.

[4.] Gy moet God bidden om dese kennisse van uwe sonden, Job 13. v. 23. Heere maekt mijne sonden my bekent, Ps. 26.2. Heere proeft my, ondersoekt mijn herte en nieren.

c. Vr.

Waer komt het van daen, dat de geloovige soo menigmael in struikelingen vallen?

Ant. De oorsaken zijn onder andere ook dese:

[1.] De verdorvene nature, die in de kinderen Gods overig is, Gal. 5.17. Het vlees begeert tegen den geest, also dat gy niet en doet 't gene gy wilt, Rom. 7.23. Ik vinde een andere wet in mijne leden.

[2.] De wereld met haer quade exempelen en gewoonten, geeft veel aenleidinge tot de sonde, Ps. 106.35. Sy vermengden haer met de Heidenen, ende leerden der selver werken, Heb. 12.15.

[3.] De Duyvel is een listig verleider, en verlocker tot sonden, 1 Chron. 21. v. 1. de Satan porrede David aen, dat hy Israel telde, 1 Thess. 3.5. 1 Cor. 11.3. Ik vreese, dat niet eenigsins, gelijk de Slange Eva bedrogen heeft door arglistigheid, alsoo uwe sinnen bedorven worden van de eenvoudigheid die in Christo is.

[p. 324]

(4.) Wy selve zijn oorsaek van veel struykelingen door onse eygen onvoorsigtigheid, en ongelovigheid, 2 Sam. 11.2. David wandelde op des Konings Huis, ende sag van het dak eene Vrouwe haer wasschende, Luc. 21.34. Siet toe dat uwe herte niet te eeniger tijd beswaert en worden, 1 Pet. 5.8.

b. Vr.

Wat verleidingen heeft de wereld, waer tegen wy op ons hoede moeten zijn?

Ant. De wereld heeft dese middelen om tot sonden te verlocken:

(1.) Ydele gewoonten, Rom. 12.2. En word deser wereld niet gelijkformig, 1 Pet. 4.4. Sy houden haer vremt, als gy niet met haer en loopt tot de selve uytgietinge der godloosheid.

(2.) Quade exempelen, 1 Joh. 5.19. De wereld leyd geheel in het boose, Ps. 106.35. Sy vermengden haer met de Heidenen, ende leerden der selver werken.

(3.) Bedriegelijken loon. 1 Sam. 22.17. Sal de Sone Isai u ackeren ende wijngaerden geven? Num. 22.17. Rom. 6.21. Wat vrugt had gy doe van de dingen daer over gy u nu schaemt: want het einde der selviger is de dood.

b. Vr.

Door wat middelen soekt de Duivel ons tot sonden te verlocken?

Ant. Door dese middelen:

(1.) Door vleeschelijke bekoringen van eere, profijt, plaisiers, etc. Matt. 4.9. Alle dese dingen sal ik u geven, Jac. 1.13.

(2.) Door een misleide conscientie, soo dat hy de mensche doet gelooven dat goet, quaed is, en quaed goed, Deut. 29.19. Ik sal vrede hebben, wanneer ik schoon na mijns herten goed-dunken sal wandelen, 2 Cor. 11.14.

(3.) Door bittere vervolgingen, om de practijke der godsaligheyd, Apo. 2.10. de duivel sal eenige van u in de gevangenisse werpen. Gal. 4.29. die na den vleesche geboren was, vervolgde die na den geest geboren was. Apoc. 12.10, 15.

c. Vr.

Wat sonden zijn de gemeynste onder de Christenen?

Ant. Daer zijn dese gemeyne sonden des verstands:

(1.) Onwetenheyd van goddelijke dingen, Hos. 4.6. Mijn volk is uit-geroeit, om dat het sonder kennisse is. Heb. 5.12.

(2.) Onkunde van onse eygen staet, Apoc. 3.17. Gy weet niet dat gy zijt ellendig, en jammerlijk, ende arm, ende blind, ende naekt. Apoc. 2.5.

[3.] Vergetenheid van het goede, Jer. 2.32. Vergeet ook een Jongvrouwe harer verçiersels, ofte een Bruid haer bindselen, nogtans heeft mijn Volk mijner vergeten, dagen sonder getal. Jac. 1.24. De mensche heeft terstond vergeten hoedanig hy was, Heb. 2.1.

[p. 325]

(4.) Twijfelinge over Gods beloften en dreygementen, 2 Reg. 7.2. de Hooft-man seid, siet, soo de Heere vensteren in den Hemel maekte, soude die sake konnen geschieden? Gen. 18.12. Sara loeg in haer selven, seggende, sal ik wel-lust hebben, na dat ik oud geworden ben.

(5.) Curieusheid om dingen te weten die onnodig en ongeoorloft zijn, Col. 2.18. Intredende in het gene men niet gesien heeft. Deut. 29.29.

(6.) Verkeert oordeel over vele deugden en ondeugden, als mede over het doen en laten van andere, Esai. 5.20. die het goede quaed hieten, ende het quaed goed, 1 Sam. 1.14.

c. Vr.

Wat sonden zijn de gemeynste ten opsigt van den wille, en van de effecten des menschen?

Antw. Dese navolgende:

(1.) Yverloosheid in de Gods-dienst, Apoc. 3.16. Soo dan om dat gy lauw zijt, ende nog kout nog heet, ik sal u uit mijnen mond spouwen. Zeph. 2.1. Gy volk dat met geenen lust bevangen word.

(2.) Sorgeloosheid over de staet met God, Matt. 24.38. Gelijk sy waren in de dagen Noë, etende en drinkende, vers 39. Ende en bekende het niet, tot dat de Sundvloed quam, en haer alle weg nam, Amos. 6.1. Wee den gerusten te Zion.

(3.) Hoovaerdigheid, ende een groot gevoelen van eygen kragten, Hos. 12.9. Ephraim seid, in alle mijnen arbeyd sullen sy geen sonden vinden die ongeregtigheid zy, 1 Cor. 10.18. Apoc. 3.17. Gy segt, ik ben rijk, ende verrijkt geworden, ende en hebbe geenes dings gebrek.

(4.) Begeerlijkheid die ons belet vernoegt te wesen met onsen staet, Jac. 1.14. Een ygelijk word versogt, als hy van zijn eygen begeerlijkheid afgetrocken en verlokt word, Rom. 7.7., 21.

[5.] Oneerlijke liefde. 1 Joh. 2.16. Begeerlijkheid des vleeschs 2 Tim. 2.22.

[6.] Verslappinge van de liefde Christi, Apoc. 2.4. Ik hebbe tegen u, dat gy uwe eerste liefde hebt verlaten. Deut. 32.15.

a. Vr.

Hoe bevinden sig de Christenen ontrent den yver in Goddelijke dingen?

Ant. Sommige zijn brandende heet; sommige zijn kout; sommige zijn seer lauw, Psal. 69.10. Den yver van u Huys heeft my verteert. Apoc. 3.15, 16. Om dat gy lauw zijt, sal ik u uyt mijnen mond spouwen.

b. Vr.

Waer aen kan men soodanige Christenen kennen, die heet zijn in de dingen Gods?

Ant. Aen dese teykenen:

[p. 326]

(1.) Als het herte seer wel opwaerts wil tot God, en tot bedenkinge van Hemelsche dingen, met veragtinge en onlust tot de werelt, Ps. 16.8. Ik stelle den Heere geduriglijk voor my, Psal. 45.2. Mijn hert geeft een goede reden op: Ik segge mijn gedigten van eenen Koning, mijn tonge is een penne eens vaerdigen schrijvers, Gal. 4.15.

(2.) Als wy voor wat tegenstants niet en wijken, maer met ernst daer tegen aengaen, 1 Thess. 2.2. Hoewel wy te voren gelegen hadden, en ook onse smaedheid aengedaen was, gelijk gy weet, te Philippis, soo hebben wy nogtans vrymoedigheid gebruikt in onsen God, om het Euangelium Gods tot u te spreken in veel strijds, 1 Cor. 16.13. Waakt, staet in het geloove, houd u manlijk, zijt sterk, Luc. 8.6, 7.

(3.) Als wy dapper ontstelt ende bedroeft zijn over de verhinderingen die ons voor-komen in onse loop-bane der godsaligheid, en over de verbrekingen van Gods Wetten, Ps. 119.136. Waterbeken vlieten af uit mijne oogen, om dat sy uwe wet niet en onderhouden, 2 Cor. 11.29. Wie word 'er ge-ergert dat ik niet en brande.

(4.) Als wy seer ernstig zijn, om ook andere ten regten wege te brengen, Esa. 2.3. Komt laet ons op-gaen tot den Berg des Heeren, Rom. 15.19.

c. Vr.

Waer aen kend men die kout zijn?

Ant. Aen dese teikenen:

(1.) Als men gantsch onwetende is van Goddelijke saken, Eph. 4.18. Verduistert in het verstand, vervremt van het leven Gods door de onwetenheid die in haer is, Matt. 4.16. Het volk dat in de duisternisse sat.

(2.) Als men gantsch onlustig is tot de Religie, en seer begerig na de wereld, Gallio seide Act. 18.15. Indien daer geschil is over een woord, ende naem, ende over de wet die onder u is, soo sult gy selve toesien: want ik en wil over dese dingen geen Regter zijn, Jude vers 12, 19. Natuerlijke menschen, den geest niet hebbende.

(3.) Als men gantsch nalatig is in de Gods-dienst, Job 21.14. wijkt van ons, want aen de kennisse van uwe wegen hebben wy geen lust, Heb. 10.39. Wy en zijn niet van die gene, die sig ontrecke ten verderve.

(4.) Als men in desen staet onbekommert is, Jer. 8.12. Zijn sy beschaemt, om dat sy grouwel bedreven hebben? ja sy schamen sig in 't minste niet, Prov. 23.34. Deut. 29.9. Wy sullen vrede hebben, schoon wy wandelen in het goed-dunken onses herten.

b. Vr.

Waer aen kend men die lauwe Christenen?

Ant. Aen dese teikenen:

(1.) Als men de oeffeningen van de Gods-dienst niet met een lust des herten doet, maer als men sig alleenlijck te vreden houd

[p. 327]

met de uytwendige pligten, na de gemeyne gewoonte des volcks, Ezech. 33.31. Sy komen voor u, gelijk het volk plegen te komen, Jer. 7.4. 2 Tim. 3.5. Sy hebben een gedaente van godsaligheid.

(2.) Als men tusschen Christum, en tusschen de wereld soo wat modereren wil, ende als men die beide soekt te vriend te houden, Matth. 6.24. Gy en kond niet Gode dienen ende den Mammon, 2 Reg. 17.33. Sy dienen God, ende de Afgoden.

[3.] Als men om de Religie geen moeite, schande, of schade wil uit staen, maer als men bezwijkt voor alle tegen-stand, 2 Tim. 3. vs. 10. Demas heeft my verlaten, hebbende de tegenwoordige wereld lief gekregen, Luc. 8.13. In de tijd der vervolginge wijken sy af.

[4.] Als men oeffeningen der Gods-dienst voor zwaer en moeyelijck aensiet, en niet bekommert is, hoe het met de Kerke gaet, Mal. 1.13. Nog segt gy, siet, wat een vermoeitheid! Esai. 64.7. Niemand wekt sig op om u aen te roepen.

c. Vr.

Uit wat oorsaken ontstaet de yverloosheid?

Ant. De oorsaken hier van zijn dese:

[1.] De natuerlijke verdorventheid des herten, die ons doet een af-keer hebben van het goede, Eph. 4.18. Vervremt van het leven Gods, door de verhardinge des herten. Rom. 8.7. Het bedenken des vleeschs en onderwerpt sig de wet Gods niet.

[2.] Versuym van geestelijke wacht, en dagelijkse opweckinge, Heb. 3.13. Vermaent malkanderen alle dage, soo lange het heden genaemt word, op dat niet yemand van u verhard en worde door de verleidinge der sonde, Esai. 64.7.

[3.] Onvoorsigtig gebruik van de dingen deser wereld, 1 Joh. 2. vs. 15. Soo yemand de wereld lief heeft, de liefde des Vaders en is in hem niet, Jac. 4.4.

[4.] Aerdsche bekommeringen voor dit tegenwoordige leven, Luc. 21.34. Siet toe dat uwe herten niet beswaert en worden door sorgvuldigheid deses leven, Matt. 19.22. De Jongeling ging bedroeft weg, want hy hadde vele goederen.

[5.] Wereldsche wijsheid, die de menschen doet gelooven dat men soo yverig niet moet wesen in goddelijke saken, ende dat men soo tusschen God en de wereld wat modereren moet, Rom. 8.7. Het bedenken des vleeschs is vyandschap tegen God, Matt. 11.26. 1 Cor. 1.16. Gy siet uwe roepinge Broeders, dat gy niet vele wijse zijt na de wereld.

[6.] De gemeyne hoop des volks, die lauw en traeg is in het goede: men volgt gaerne de menigte, daer men nogtans het kleine hoopken van de vrome most na-volgen, Joh. 7.48. Heeft yemand van de Overste in hem gelooft, ofte van de Pharizeen? Exod. 23.2. Gy sult de menigte niet volgen.

[p. 328]

b. Vr.

Wat moet ons bewegen om van soo een lauw, en liefdeloos leven een af-schrik te hebben?

Ant. De straffe die de Heere aen soodanige gedreigt heeft, Apoc. 3.16. Om dat gy lauw zijt, ende noch kout, noch heet, ik sal u uit mijnen mond spouwen. Apoc. 3.2. Gy hebt de naem dat gy leeft, maer zijt dood: Zijt wakende, en versterkt het overige dat sterven soude. Apoc. 2.5.