Dagelyckse huys-catechisatie

Het leven der Godsaligheyd.
De sesde dag.

c. Vr.

Is het niet genoeg dat men een goed herte heeft?

Antw. Neen, maer men moet sig selven oeffenen in werken van een godsalig leven, 1 Tim. 4.7. Oeffent u selven tot Godsaligheid, Gal. 5.22. De vrugt des Geestes is liefde, blijdschap, vrede, langmoedigheid, goedertierentheid, goedheid, geloove, sagtmoedigheid, matigheid, Matt. 12.35.

a. Vr.

Is het al godsaligheid, 't gene uytwendig geschied?

Antw. Neen, want sommige menschen hebben maer een uiterlijken schijn van een godsalig leven, 2 Tim. 3.5. Hebbende een gedaente van godzaligheid, maer de kracht verloochent hebbende, Matt. 5.20. Ten zy dat uwe geregtigheid overvloediger zy als der Schrift-geleerden en Phariseen, so en sult gy in het Koningrijke der Hemelen geensins in-gaen, Matt. 23.27.

b. Vr.

Wat zijn dat voor lieden?

Antw. Soodanige welke uyterlijk niet godloos leven: maer sig oeffenen in uiterlijke deugden en pligten des Gods-dienst, met insigt van menschelijke eer, die met dat uytwendige te vreden zijn, sonder agt te geven hoe het met haer herte staet, Rom. 2.28. Die en is geen Jode, die in 't openbaer is, Luc. 18.15. Matt. 6. 1, 2.

c. Vra.

Waer aen kan men soodanige lieden kennen?

Ant. Aen dese ken-teikenen:

(1.) Die het alleen op kennisse, en op disputeren laten aenkomen, 1 Joh. 2.4. Die daer seggen, ik kenne hem, ende sijne Geboden niet en bewaert, die is een leugenaer, ende in dien en is de waerheid niet, Tit. 1.16. Apoc. 3.1. Ik weet uwe werken, dat gy den naem hebt dat gy leeft, ende gy zijt dood.

(2.) Die de pligten van Gods-dienst wel waernemen, dog alleen uit eige insigten van eere, voordeel, &c. Matth. 6.1. Hebt agt, dat gy uwe aelmoessen niet en doet voor de menschen, om van haer gesien te worden, Ezech. 33.31.

(3.) Die met een goed voornemen schijnen de pligten des Godsdienst waer te nemen, maer niet weten van het herte te bewerken, Luc. 13.16. Als dan sult gy beginnen te seggen, wy hebben in

[p. 214]

uwe tegenwoordigheid gegeten ende gedronken, ende gy hebt in onse straten geleert, Rom. 4.28, 21. Jac. 4.8. Naket tot God, ende hy sal tot u genaken, reinigt de handen, gy sondaers, ende de herten, gy dobbelhertige.

c. Vr.

Waer komt het van daen, dat de mensche op een uytwendige gedaente van een goed leven sig verlate?

Ant. De oorsaken zijn onder andere ook dese:

(1.) Daer steekt in het herte een verkeert gevoelen van God, want men meind dat God met het uytwendige, kan voldaen worden, gelijk men daer mede de menschen bedriegt, Ps. 50.21. Gy meend dat ik t' eenemael ben gelijk als gy, Joh. 10.4. Hebt gy, Heere, vleeschelijke oogen, siet gy als een mensche! Ps. 94.7.

(2.) Sy bekomen door het uytwendige al wat sy soeken, dat is, eere en aensien by de Wereld, Ezech. 16.15. Sy hoereren van wegen haren naem, Apoc. 3.2. Gy hebt de naem dat gy leeft.

(3.) Sy sien andere menschen die nog soo vroom niet zijn, en daer op zijnse gerust, Luc. 18.11. Ik danke u God, dat ik niet en ben als andere menschen, vs. 12. Esai. 65.5.

(4.) Haer staet die ongerustheyd des herten niet aen, dewelke noodig is om wel bewrogt te worden, Amos 6.1. Wee den gerusten te Zion, 1 Reg. 22.8.

b. Vr.

Wat is dan noodig tot een wel-gesette Godsaligheyd?

Ant. Dat men uyt een Godsalig herte het leven aenstelle volgens Gods Woort, 1 Tim. 1.5. Het einde des Gebods is liefde uit een rein herte, ende uyt een goede conscientie, ende uit een ongeveinst geloove, Ps. 15.2. Die opregt handelt, ende geregtigheid werkt, ende die met het herte de waerheid spreekt, Matt. 22.37, 38.

c. Vr.

Welk is het oog-merk van een godzalig leven?

Antw. Dat is driederley:

(1.) Ons leven moet aengestelt worden tot grootmakinge van Godes eere, Esa. 43.21. Ik hebbese geschapen tot mijner eere, 1 Cor. 10.31. Het zy dat gy eet, het zy dat gy drinkt, het zy dat gy yet anders doet, doet het al ter eeren Gods, 1 Pet. 2.9.

(2.) Onse zaligheyd moeten wy bearbeiden, Phil. 2.12. Werkt u selfs saligheid met vreesen en beven. Matt. 16.26. Matt. 6.33. Soekt eerst het Koningrijke Gods en zijn geregtigheid.

(3.) De stichtinge van andere menschen moet men behertigen, Heb. 10.24. Laet ons op malkanderen agt nemen tot opscherpinge der liefde ende der goede werken, Rom. 14.15. Verderft dien niet met uwe spijse, voor welke Christus gestorven is, Matt. 5.24.

a. Vr.

Na wat regel moet men godzalig leven?

Antw. Alleen na den regel van Gods Woord, Gal. 6.16. Soo

[p. 215]

vele als 'er na desen regel willen wandelen, over deselve sal vrede zijn. 2 Tim. 3.15., 16, 17. Deut. 4.2.

c. Vr.

Waer in bestaet de kragt van godzaligheyd?

Ant. In dese drie dingen:

(1.) Dat men alle Geboden Gods soekt te onderhouden, de minste en de meeste, ende dat men van alle sonden sig soekt te wagten, Heb. 13.18. In alles eerlijk wandelen, Phil. 4.8. Voorts Broeders, al wat waeragtig is, al wat eerlijk is, al wat regtvaerdig is, al wat rein is, al wat wel luid, soo daer eenige deugt is, en soo daer eenige lof is, dat bedenkt, Ps. 119.101.

(2.) Dat men gestadig daer in voort-ga, Ps. 119.44. Ik sal uwe Wet steeds onderhouden, eewiglijk ende altoos, Luc. 1.75. Luc. 8 vs. 15. Dat in een goede aerde valt, zijn dese, die het woord gehoord hebbende, 't selve in een eerlijk en goed herte bewaren, ende in volstandigheid vrugten voortbrengen.

(3.) Dat men sig niet laten verhinderen, alwaer het dat men het leven daer by most opsetten, 1 Cor. 15.58. Soo dan, mijne geliefde Broeders, zijt stantvastig en onbeweeglijk, altijd overvloedig zijnde in het werk des Heeren, Apoc. 12.11. Sy en hebben haer leven niet lief gehad tot den dood toe, Heb. 10.33.

b. Vr.

Waerom moet men arbeyden om de kragt der godzaligheyd te bekomen?

Ant. Om dese redenen,

(1.) De kragt van godzaligheyd is noodig, vermits de hinderpalen, die de Duyvel en de Wereld tegen-werpen, 2 Tim. 2.12. Alle die godsalig willen leven in Christo Jeus sullen vervolgt worden 1 Thess. 3.5. Ik hebbe Timotheum gesonden om u geloove te verstaen: of niet misschien de Versoeker u soude versogt hebben, ende onsen arbeid ydel geweest was.

(2.) Ook is dit noodig om ons van de geveinsde te onderscheyden, die maer een gedaente hebben, 2 Tim. 3.5. Hebbende maer een gedaente van godsaligheidt, Mat. 23.27.

(3.) God siet na de vastigheyd der herten, of de godsaligheyd daer gewortelt zy: Pro. 23.26. Mijn soon, geeft my u herte, Ps. 51.8.

(4.) De weg na den Hemel, is een moeyelijken engen weg, daer veel arbeyds om moet gedaen worden, Luc. 13.24. Strijd om in te gaen in de enge-poorte, Matt. 11.12. De Geweldigers nemen het Koningrijke der Hemelen in.

b. Vr.

Zijn alle geloovige in kragt van de godsaligheid?

Antw. Neen: maer gelijk daer zijn klein-gelovige, soo zijnder ook die van kleyne kragt zijn in de deugt, Gal. 4.19. Mijne Kinderen, die ik wederom tragte te baren, tot dat Christus een gedaente in u krijge, 1 Joh. 2.12. Kinderkens, 1 Cor. 16.13.

[p. 216]

b. Vr.

Welke zijn de kinderkens in de loopbane der godsaligheyd?

Ant. Het zijn dese:

[1.] Die weinig kennisse hebben van Gods wegen, en van de gelegentheyd van Christi Koningrijke, Heb. 5.13. Sy zijn onervaren in het woord der geregtigheid, Act. 2.37.

(2.) Haer lust is nogtans tot God en sijn Woord, om wat meer te weten, en wat meer te doen, 1 Pet. 2.2. Als nieuw-geboren kinderkens, sijt seer begerig na de onvervalschte melk van Gods woord, op dat gy daer door meugt op-wassen.

(3.) Sy zijn haestig verslagen van gemoed, en wederom zijnse seer haest vervrolijkt over eenige gevoelen van Gods gunst, Esai. 49.14. Zion, seid de Heere, heeft my verlaten, Act. 16.34.

c. Vr.

Hoe staet het met de gemeyne staet van de Vrome, die nu wat verder gekomen zijn als de kinderkens in Christo?

Antw. Dese zijn in desen staet:

[1.] Sy hebben beter kennisse van het Christelijke leven, als de kinderkens, Heb. 5.14. Sy hebben de sinnen geoeffent tot onderscheidinge des goeds ende des quaeds, 1 Joh. 2.13.

(2.) Sy hebben veel strijds in de loopbane der godsaligheyd, Gal. 5.17. Het vleesch begeert tegen den geest, 1 Joh. 2.13.

(3.) Sy hebben een jeugdige couragie om tegen de hinderpalen aen te gaen, Prov.28.1. Elke regtveerdige is moedig als een jonge Leeuw, 1 Joh. 2.14. Ick hebbe u geschreven Jongelingen, want gy zijt sterk, ende het woord Gods blijft in u, ende gy hebt den boosen overwonnen.

c. Vra.

Hoedanige zijn nu dese lieden, die als mannen, de sterkste zijn in de pligten der godsaligheyd?

Ant. Sy zijn in desen staet:

(1.) Sy hebben groote kennisse van Gods Koningrijke, en verstaen 't begin der zaligheyd in Gods verkiesinge, Rom. 8.29. Die hy te voren gekend heeft, die heeft hy ook te voren verordineert den beelde sijns Soons gelijkformig te zijn, 1 Joh. 3.14. Ik hebbe u geschreven Vaders, want gy hebt hem gekend die van den beginne is.

(2.) Sy verrigten hare pligten met minder strijd, want sy hebben het vleesch gekruyst, 1 Cor. 6.13. Ik sal onder geenes magt gebragt worden, Gal. 6.14. De wereld is my gekruist, en ik de wereld.

(3.) Hoe verre datse gekomen zijn, altijds blijft 'er nog onvolmaektheid in haer, Jac. 3.2. Wy struikelen alle in velen, Rom. 7.24.

a. Vr.

Moet men met weynig godsaligheyd te vreden zijn?

Ant. Neen, maer men moet arbeyden, om dagelijks aen te wassen in de godsaligheyd, 2 Pet. 3.18. Wascht op in de genade, en in de kennisse des Heeren Christi, Ps. 4.28. Het pad der regtveerdige is

[p. 217]

gelijk een schijnend' licht; voorgaende ende lichtende tot den vollen dag toe, Ps. 84.8.

b. Vr.

Hebben de Mannen in godzaligheyd, ook nog werk om verder te gaen?

Ant. Ja, Phil. 3.12. Niet dat ik het alreede gekregen hebbe, ofte alreede volmaekt ben, maer ik jage daer na, Matt. 25.20. Die vijf talenten ontfangen hadde, quam en bragt nog andere vijf talenten, 1 Cor. 15.58.

a. Vr.

Waer aen soude men soodanige lieden kennen, dewelke tragten voort te gaen en sterker te worden in een heylig leven?

Ant. Aen dese ken-teikenen:

(1.) Als yemand goede ordre houd in zijn heylige pligten, die hy alle dagen waer-neemt, Ps. 50.43. Die haer weg wel aenstellen, Gal. 6.16. Soo vele als 'er na desen regel wandelen, Ps. 55.18.

(2.) Als men wel op sijn hoede is, goede wagt houd tegen alle verleydingen, ende alle quade lusten tegen-gaet, Heb. 3.13. Siet toe Broeders, Marc. 13.33. 1 Pet. 5.8. Waekt ende bidt.

(3.) Als yemand met groote ernst en arbeyd sig oeffent in alle middelen en uytwendige pligten der godsaligheyd, 1 Tim. 4.7. Oeffent u selven tot godsaligheid, Act. 24.19. Hier in oeffene ik my selven, om een onergerlijke conscientie te hebben voor God en voor de menschen, Luc. 10.42.

(4.) Als yemand sig met beloften verbind tot heilige pligten, Ps. 119.106. Ik hebbe gesworen, ende sal 't bevestigen, dat ik onderhouden sal de regten uwer geregtigheid, 2 Reg. 23.3. Josia maekte een Verbond, om den Heere te dienen.

c. Vr.

Wat behoort ons te bewegen tot soo een godzaligheyd des levens?

Ant. Dese beweeg-redenen: (1.) Christus aengemerkt in sijn vriendelijke noodigen, en bittere smerten voor ons, ende in sijn exempel, Matt. 11.29. Neemt mijn Jok op u, Rom. 6. vs. 4. 1 Joh. 2. vs. 6. Die segt dat hy in hem blijft, die moet ook selve also wandelen gelijk hy gewandelt heeft. (2.) Gods weldaden, soo in de nature als in de genade ons bewesen, Rom. 12.1. Soo bidde ik u dan, Broeders, door der ontfermingen Gods, dat gy uwe lichamen stelt tot een levende, heilige, ende Gode welbehagelijke offerhande, welke is uwen redelijken Gods-dienst, Luc. 1.74, 75. (3.) De beloften, die wy Gode in gebeden, en in het heylige Avondmael doen, Jos. 24. vs. 22. Gy zijt getuygen over u selven, dat gy den Heere verkoren hebt, Rom. 6. vs. 4. Psal. 66.13. Ik sal mijn beloften betalen, vers 14. Die mijne lippen hebben ge-uytet, en mijn mond heeft uit-gesproken als my bange was, (4.) De voor-

[p. 218]

deelen uyt een Godsalig leven te bekomen zijn, 1 Tim. 4.8. De Godsaligheyd is tot alle dingen nut, Esai. 3.10. Segget den regtveerdigen, het sal hem wel gaen.

a. Vr.

Wat voordeelen geeft ons dan een Godsalig leven?

Ant. Dese navolgende:

(1.) In ons leven is dan alles gesegent wat ons overkomt, het zy voorspoet, of tegenspoet, Rom. 8.28. Alle dingen werken mede ten goede, Eccles. 8.12.

(2.) In de dood geeft het ons een geruste ziele, Esai. 38.3. Og Heere, gedenkt dog dat ik voor u aengesigte in waerheid, en met een volkomen herte gewandelt hebbe, ende dat goed in uwe oogen is, gedaen hebbe, Apoc. 14.13. Zalig zijnse die in den Heere sterven van nu aen, want sy rusten van haren arbeid.

(3.) In het laeste Oordeel sal voor die Godsalig hebben geleeft, het eeuwige leven bereid wesen, Matt. 25.34. Komt gy gezegende, be-erft dat Koningrijke 't welk u bereid is van de grondlegginge der wereld, Ps. 17.14.