Zeventien

18 December.

Ik ben nu kalmer, maar toch lach ik nog niet, om alles wat ik gisteren schreef... ik ben het er nog volkomen mee eens. Kom, nog eens voortgegaan met:

Er, der Herrlichste von Allen,
Wie so milde, wie so gut...

Neen, dat hij ‘milde’ en ‘gut’ is, geloof ik eigenlijk niet... en dat vind ik goed. Ik houd niet van zwakheid en weekhartigheid in een man; die moet vast zijn en hard als een steen: een onwrikbare steun voor de vrouw. Hij zal dunkt mij drie- of twee-en-twintig jaar zijn, dus zes jaar ouder dan ik - zal ik mij, ondanks mijn theorieën, daarmee tevreden stellen? En zijn naam is: Karel, - lieve, mooie naam! - Ook dáarover ben ik voldaan.

Maar nu over Zondag verder.

Wij brachten den middag pratende door; ik was al gauw weer, uiterlijk, op mijn gemak, en niemand heeft iets van mijn voorbijgegane verlegenheid gemerkt. Maar aldoor voelde ik mij

[p. 110]

zoo warm doorstroomd, zoo zacht ontroerd, dat ik mij zelf niet herkende.

Bé hield zich met haar kleinen aanbidder bezig, met wien zij amusant aldoor aan het kibbelen was. De jolige Marguérite bracht den stijven Valentijn in het nauw, en Louise bemoeide zich met de stille, schapige Emma Bouman, die er evenwel uitzag, alsof zij wel eens plotseling uit den hoek kon schieten. Ik zat Karel met doorborende blikken te bespieden, of hij ook soms te veel attentie schonk aan Louise, naar mijn zin, maar daarvan bespeurde ik niets. Hij was heel aardig-familiaar met haar, maar niet meer dan met Bé, of Marguérite of Emma zelfs, zoodat ik volkomen gerustgesteld was. Hij nam veel notitie van mij, sprak mij over Scheveningen en Den Haag, die hij beide goed kende, zoodat het voor mij gezellig was, daarover met hem te kunnen spreken.

Aan tafel was Karel naast mij geplaatst. Zooals ik later hoorde, had ik dit te danken aan een vertrouwelijkheidje van Karel, die vóor het diner tegen mevrouw had gezegd:

- Wat 'n beeldig gezichtje heeft die juffrouw Van West... om verliefd op te worden!

Ik lachte alleen, toen mevrouw het mij vertelde, ofschoon ik mij innerlijk zeer gevleid voelde, natuurlijk.

's Avonds zongen Bé en Louise duetten, terwijl Marguérite haar accompagneerde; de anderen zaten bewonderend te luisteren. Karel en ik hadden ons neergezet op de canapé, wat achteraf

[p. 111]

en uit het licht, en praatten fluisterend over allerlei. Zoo intiem-dicht bij hem, terwijl zijn oogen geen oogenblik van mij af waren, voelde ik het soms, alsof ik mijn oogleden sluiten en alleen luisteren wou... maar dan weer herstelde ik mij, en keek hem aan, glimlachend, met nu en dan een woord... totdat ik mij weer verloor in de bekoring van zijn stem, van zijn blik, en bijna niet in staat was te spreken...

Heeft hij mij een beetje betooverd, die mooie jongen, met zijn charmeursmanieren en zijn hartstochtelijke oogen?... Laat hij! Is het niet iets voluptueus-delicieus voor een sterke, individueele natuur, zich overwonnen te voelen, door wien men liefheeft?...

Liefheeft... en dat schrijf ik! Zóo ben ik veranderd, plotseling, zonder voorbereiding. - en ik verbaas mij niet over mijn omkanteling, ik verheug mij alleen. Ja, ik verheug mij zelfs! want de emotie, die mijn nieuw gevoel mij geeft is zóo verlevendigend en prikkelend-opwekkend, dat mijn heele droge, eentonige bestaan hier in Breda daardoor verluchtigd wordt en verlicht.

's Avonds werd er in de kamer wat ruimte gemaakt, en dansten wij. Om beurten speelden wij danswijsjes; telkens, als ik met Karel gedanst had, zette ik mij vlug voor de piano, omdat ik niet met een ander wou dansen, totdat hij mij weer (en dat deed hij gauw) weg-halen kwam.

Karel keek teleurgesteld, (wérkelijk, - niet gemaakt) toen mijn rijtuig kwam, hij had gehoopt, mij thuis te mogen brengen, zei hij. Ik had ook

[p. 112]

spijt, maar kon het niet zeggen. Hoewel tante vreemd zou staan te kijken, als ik 's avonds laat door een cadet werd thuisgebracht. Hemel! hemel! wie zou zóo iets durven bestaan!

Nu weet ik wel weer, dat de meisjes mij dikwijls over Karel Revers hebben gesproken, zonder dat ik er acht op sloeg. Ik tracht mij te herinneren, wat zij over hem zeiden, het was, geloof ik, dit: dat hij 't volgend jaar officier worden moet (cavallerie hier te lande) en dat zijn naam niet in verband met dien van éen meisje werd genoemd, maar dat hij wel een echte flirt was, en iedereen het hof maakte voor tijdverdrijf.

Voor tijdverdrijf, - daarom zal hij het mij niet durven doen:

Ich bin zu schad' für Eintagsfliegenliebe!

en ik geloof, dat móet hij hebben gezien. Ben ik de eerste de beste?

Bovendien, ik heb in Den Haag te veel van die jonge flirten gezien, en ik ken hun omgangsmanier te goed, om niet op te merken, dat Karel mij heel anders behandelt - met veel meer onderscheiding - veel eerbiediger. En ben ik niet ik genoeg om te voorkomen, dat er (ik lach om die gedachte!) met mij zou worden gespeeld?...

Karel vroeg, of hij mij een invitatie voor het cadetten-assaut zenden mocht, dat gauw zal worden gegeven. Ik antwoordde hem, dat ik graag een kaart zou ontvangen, maar niet wist, of ik daarvan gebruik maken kon. Ik beloofde hem - en niet voor

[p. 113]

hem alleen! - dat ik mijn best zou doen, tante over te halen. Maar dit was een strijd. Eerst werden de gezichten van tante en Bernard al lang (het was gisteren morgen aan het ontbijt, dat wij er over spraken, want toen ik Zondagavond tegen elf uur thuis kwam, moest ik marsch! marsch! naar bed!) toen ik vertelde, dat er ook cadetten waren geweest, en dat wij 's avonds hadden gedanst.

- Ik had gedacht, dat 't héél eenvoudig zou zijn geweest! merkte tante aan, en Bernard herhaalde, bijna bleek van verontwaardiging:

- Cadetten! gedanst!

- Hemel! wat stelt u zich voor! zei ik vinnig. De tafel werd op zij geschoven, en we speelden zelf wat op de piano! En dacht u, dat ik nooit méér had gedanst? In Den Haag ben ik al twee jaar lang in 'n dansclub geweest, en ik kan u verzekeren, dat ik menig bal heb bijgewoond, verleden winter o.a. nog 't adelborstenbal, van den zomer de bals van de studenten-feesten in Utrecht, en geloof maar, dat 't me genoeg spijt, dat ik me tegenwoordig al dergelijke dingen ontzeggen moet!

- Je Mama volgt 'n andere opvoedingsmethode, dan ik zou willen...

- En nu is 't maar de vraag, wie de wàre methode volgt! zei ik er dadelijk boven op.

- Hoe is 't mogelijk, dat je daar werkelijk pleizier in hebt! zei Bernard, minachtend voor zich ziende met zijn slap, flets gezicht. Bals! stel je voor, bals! terwijl je thuis je boeken hebt, en je studie om je prettig bezig...

[p. 114]

- Verbeeld je toch niet, dat iedereen uit 't zelfde deeg gekneed is als jij! zei ik scherp. De meeste jonge menschen houden van leven, begrijp je, van léven, niet van vegeteeren, zooals jij! En zonder samenhang liet ik er op volgen: 'k Heb 'n invitatie voor 't cadetten-assaut, tante, - mag 'k d'rheen?

- Daar heb ik niet over te zeggen: daar heeft je Mama in te beslissen, - maar als je mijn dochter was...

- Dus als Ma 't goed vindt, hebt u d'r niet op tegen? vroeg ik, plotseling-blij.

- Je Mama moet 't maar weten, ik heb niets over je te zeggen.

Ik ga dus, ik gá, - heerlijk! heerlijk! want Ma is te moederlijk en ook te verstandig, om mij dit pleizier te misgunnen.