Over-Ysselsche sangen en dichten (1930-1935)

Over-Ysselsche sangen en dichten

(1930-1935)–Jacobus Revius– rechtenstatus

Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende


Danckbaerheyt Op de veroveringe der stadt Rijnberck, ende andere overwinningen inden aenvanc des jaers 1633.Ga naar voetnoot* Aen M.H. Henricum Reneri Meester inde vrye consten ende derselven Professor inde hoge Schole van Deventer. I. Reinier, indien de By' een bloeme wist te vinden Die aller bomen cracht, en aller bloemen locht, En aller cruyden sap versamelt met haer brocht,Ga naar voetnoot3 Oock honich die noch cou noch hitte dee verswinden,Ga naar voetnoot4 5[regelnummer] Ick meyn, sy niet en sou haer vlogelen ontwindenGa naar voetnoot5 Te garen wijt en sijt het smakelijcke vocht,Ga naar voetnoot6 Den thijm, de marjoleyn sou blyven onbesocht. Aen dese soeticheyt sous' al haer wellust binden.Ga naar voetnoot8 Dit ist, Reinier, waerom mijn Musa niet en sweeft 10[regelnummer] Ront-om de helden, die, oyt hebbende geleeft,Ga naar voetnoot10 Den roem wel-eer van deucht en dapperheyt genoten; Sy volget onsen Prins, en scheydet daer niet af,
[pagina 154]
In wien, al wat natuyr haer eelste spruyten gaf By dees' of d'oude eeuw, ten vollen is besloten.Ga naar voetnoot14 II. 15[regelnummer] Ghy streelt my met de hoop van Rijnberck te vereerenGa naar voetnoot15 O Spanjen, soo ick wil bedaren mynen moet,Ga naar voetnoot16 Ghy dreycht my, doe ickt niet, te baden in mijn bloet. U bieden is gewelt, u bidden is braveren.Ga naar voetnoot18 Maer siet, hoe mynen Prins, dat werck-getuych des Heeren 20[regelnummer] De Stat daer ghy mee praalt u stropers ruymen doet.Ga naar voetnoot20 Het water vanden Rijn brant onder haren voet, Niet wetende waer heen, veltvluchtich, haer te keeren,Ga naar voetnoot22 O hoeders van het lant, o wachters vanden staet,Ga naar voetnoot23 Aenschout, hoe in den strijt God self u voren gaet. 25[regelnummer] En, speurende in my sijn wonderlijcken segen, Toont, als ghy doet, dat ghy den Spanjaert niet en acht, Wiens dreygementen zijn een blixem sonder cracht, En wiens beloften sijn een wolcke sonder regen.Ga naar voetnoot15-28 III. Terwijl ghy aen den Rijn in drymael seven dagenGa naar voetnoot29 30[regelnummer] Het rijcke wapen-huys van Spanjen overmant,Ga naar voetnoot30 Waer voor van Arragon den grooten Amirant,Ga naar voetnoot31 Waer voor den Genovees sijn gantsen treyn most wagen:Ga naar voetnoot32 U vlaggen in Brasijl den Portugees verjagenGa naar voetnoot33
[pagina 155]
En brengen onverwacht sijn vloten inden brant,Ga naar voetnoot34 35[regelnummer] Verknopende met ons in eenen vasten bant Die over zijn gewelt soo jammeren en clagen.Ga naar voetnoot36 De werelt is al-om in twyfel en beraet Hoedanigen gevlecht, na eysch van dese daet,Ga naar voetnoot38 Op u gesegent hooft te planten haer betame: 40[regelnummer] Want de verwinners die den lauwer heeft gecroont Die hebben altemael haer vyanden gehoontGa naar voetnoot41 Met hare wapenen, maer ghy met uwen name.Ga naar voetnoot42 IV. O! had' ick Davids herp, en dat mijn losse snarenGa naar voetnoot43 Een goddelijcke hant aendraeyde, om het werck 45[regelnummer] Van Godes mogentheyt, van hier tot aen het perckGa naar voetnoot45 Der aerden, elckerlijck na wensch te openbaren!Ga naar voetnoot46 Ick sou eerst inde Palts my spoedigen te varen,Ga naar voetnoot47 En daer, van Heydelberch de nieus gevryde kerckGa naar voetnoot48 Bootschappen, sonder meer, het winnen van Rijnberck, 50[regelnummer] Vervullende haer oor met alte blyde maren.Ga naar voetnoot50 Het Oden-walt verheucht sou hooren mijn geluyt,Ga naar voetnoot51 Trots-Keyser soudet weer tien-voudich geven wt.Ga naar voetnoot52 Mijn dicht sou swieren op de vleugels vande Fame. Nu isser wel de lust, maer 'thapert aende macht. 55[regelnummer] Dies myne Sangerin moet sterven ongeacht,Ga naar voetnoot55 En de Vergetenheyt sal zijn haer erfgename.
[pagina 156]
V. Aenschout, genadich Vorst, hoe, om te laten blijcken De liefde uwes naems, het danckbaer VaderlantGa naar voetnoot58 Soo menich huys bynae soo menich baken brant,Ga naar voetnoot59 60[regelnummer] En niemant zijn gebuyr in vreugde denckt te wijcken. De aerd' in desen nacht den hemel schijnt te lijcken Die cierlijck boven ons sijn blaeuwe tente spant Opt schoonste oversaeyt met menich diamant, En heerlijcker als oyt sijn rijckdommen laet kijcken. 65[regelnummer] Maer wilt, als ghy dit siet, o Prins van hogen moet,Ga naar voetnoot65 Ten hemel alte-haest niet keren uwen voet, Maeckt rekening' by ons noch lange te verbeyden:Ga naar voetnoot67 Dewijl de borgers van soo veel vermaerde stee'nGa naar voetnoot68 Met sulcken menichte van lichten, hier benee'n 70[regelnummer] Als een cleyn Hemelrijck u soecken te bereyden.Ga naar voetnoot70 VI. Het gantsche Gelderlant buycht onder uwen degen,Ga naar voetnoot71 O hooch-geboren Prins. alleen de fiere maecht Van wien dien ee'len stam sijn schilt en name draechtGa naar voetnoot72-73 Ga naar voetnoot73 Blijft tot verandering' noch steech en ongenegen.Ga naar voetnoot74 75[regelnummer] 'Tstaet Frederick, aen u haer herte te bewegen, S'en is de quaetste niet, maer wil eens sijn gevraecht. Wie twyfelt, ghy en crijcht van haer dat u behaecht?Ga naar voetnoot77 Sy moet oock aenden rey, al houtse noch wat tegen.Ga naar voetnoot78 Gelijck, wanneermen wort den dageraet gewaer, 80[regelnummer] De lichten vanden nacht verschooyen t'eenegaer,Ga naar voetnoot80 Alleenlijck Phosphorus blijft staende totten lesten:Ga naar voetnoot81
[pagina 157]
Die nochtans, als den dach sijn vensters open-doet, Gelijck de rest, almee de bane ruymen moet, En geeft de schoone son het hemelrijck ten besten.Ga naar voetnoot84 VII. 85[regelnummer] Als mijn Urania Ernst Casimir beschreyde,Ga naar voetnoot85 De doot, indien het had gestaen in hare macht, Hem garen wederom ten leven had gebracht,Ga naar voetnoot87 En tot zijn volck en lant gegeven het geleyde. Het geen de droeve doot, haers ondancx, ons ontseyde, 90[regelnummer] Heeft Henrick, eerste spruyt sijns Vaders, wt gewracht,Ga naar voetnoot90 Den roem van Casimir bewarend' in gedacht, En doende dat sijn glants hem meer en meer verspreyde.Ga naar voetnoot92 Rijnberck is dies getuych, daer onder Henrix oog'Ga naar voetnoot93 (Opt wencken vanden Prins) de Vriessche vane vloog' 95[regelnummer] Doe Spanjen sulcken tack sach breken van sijn crone.Ga naar voetnoot95 Geluckich Casimir, die eens verloren heeft Sijn leven, maer alsnu tweevoudichlijcken leeft, In God daer boven, en alhier in sijnen Sone. VIII. Maurits, die draecht den naem waer voor de GaditanenGa naar voetnoot99 100[regelnummer] Wanneermense maer rept in erenst of in boertGa naar voetnoot100 Noch werden in haer hert en aderen ontroert, Den naem soo dodelijck den bloedigen Maranen.Ga naar voetnoot102
[pagina 158]
Den name van dien Vorst die door de witte swanenGa naar voetnoot103 Verr' boven het gebou der sterren is gevoert; 105[regelnummer] Ick merck, dat ghy (als hy) op uwen vyant loert, En tot zijn hogen roem den wech begint te banen. Wat isset dat u maeckt, o Spanjen, preuts en stout?Ga naar voetnoot107 Ist Tagus, die sijn stroom doet rollen door het gout?Ga naar voetnoot108 Ey, wilt dan u gesicht tot Nederlant eens keren, 110[regelnummer] Daer het Nassousche saat is als een gouden vloet Die Helden geeft, waer van 'tonwinbare gemoet Met al der werelt schat men niet en can waerderen. IX. Dien Lutzenborger droes, die, op het gelt ver-apetGa naar voetnoot113 Soo veel heeft binnen Berck gerapet en geschrapet 115[regelnummer] Die niet en heeft geacht op deugde noch op eer, Op segel noch gebot van eenich Over-heer,Ga naar voetnoot116 Die in het vrye wout des Princen niet en schroomde Met syne diefsche bijl te storten het geboomde,Ga naar voetnoot117-118 God geef dat het hem gae (dit seggen is niet mijn 120[regelnummer] Maer van een crijchsman wt het leger aenden Rijn) Alst Erysichthon ginck. Van welcken men vertelletGa naar voetnoot121 Als hy den groenen bos van Ceres had gevellet Dat hem tot straffe quam een wreeden hongers-noot Gedurich even heet, gedurich even groot. 125[regelnummer] Steedts twintich cloecke mans hem dienden met gerechten.
[pagina 159]
Den wijn wiert staech getapt van twalef stercke knechten. De ouders hielden hem met sorge binnens huys Op datmen niet vernaem soo ongehoorden cruys.Ga naar voetnoot128 Wanneer tot synent hem sijn mede-mackers sochten 130[regelnummer] De vader en de moer veel praetjens overdochtenGa naar voetnoot130 Om hem te lochenen. ‘hy is niet by der hant,Ga naar voetnoot131 Hy is eens gaen besien ons nieu-gecochte lant.’ Bat yemant hem te gast? ‘hy is alree versproken.’Ga naar voetnoot133 Ter feeste? ‘'tcan niet sijn, sijn cleeren sijn gebroken.’Ga naar voetnoot134 135[regelnummer] Te wandelen? ‘hy heeft sijn voeten meer of min Vertree'n,’ of, ‘is van huys en maent mijn schulden in.’Ga naar voetnoot136 Een van het naeste bloet wiens dochter soude trouwenGa naar voetnoot137 Comt bidden dat hy mach de stacy helpen houwenGa naar voetnoot138 Met Triopas sijn vaar: ‘och!’ sey de goede vrou, 140[regelnummer] ‘Mijn man sal met u gaen, maer denckt eens watten rou, Een swijn heeft op de jacht mijn lieve soon geslagen Ter doot, het is gelee'n wel meer als negen dagen.’Ga naar voetnoot141-142 Ah moeder, om de eer van u ellendich kint,Ga naar voetnoot143 Wat hebdy niet versiert! wat hebdy niet versint!Ga naar voetnoot144 145[regelnummer] Terwylen lach den bloet gescholen inder muytenGa naar voetnoot145 En vrat ront-om hem heen al watmen niet con sluyten.Ga naar voetnoot146 Sijn buyck was als een swalch geworden sonder grontGa naar voetnoot147 Die alles tot hem nam, en altijt ledich stont. Gelijck als voor de vlam het weeke was verdwynet, 150[regelnummer] Gelijck de sneeu verloopt wanneer de sonne schynetGa naar voetnoot150 Soo smolt in sijn gewey hoe vele men hem gaf,Ga naar voetnoot151 En lijckwel hadde hy noch groey noch bloey daer af.Ga naar voetnoot152 Men sach als door een glas sijn aderen en senen,Ga naar voetnoot153 Het losse vel hem hinck en drilde om sijn benen.Ga naar voetnoot154
[pagina 160]
155[regelnummer] Hoe schreyde die hem had ter werelt voortgebracht! Hoe claegden alle by sijn susters dach en nacht! De Minne die hem dick haer borsten had gegeven!Ga naar voetnoot157 De maegden die in dienst hem waren by gebleven! De Vader sloech de hant aen sijnen grijsen cop 160[regelnummer] Aensiende dat zijn goet was t'saem gegeten op.Ga naar voetnoot160 De tafels waren leech, de schouwen niet meer roockten, De slachters hielden stil, de cockx niet meer en coockten. Hy vrat het ruych en raeu: de ossen wt den ploech,Ga naar voetnoot163 Het peirt dat hem te voor op sijnen rugge droech, 165[regelnummer] De muylen die wel-eer sijn coets te mennen plagen,Ga naar voetnoot165 De cater die soo gaeu de muysen plach te jagen.Ga naar voetnoot166 Soo lang' daer binnen was te eten groot of cleen Wist niemant vande saeck als 'thuys-gesin alleen: Maer doe het al gegaen was door sijn holle tandenGa naar voetnoot169 170[regelnummer] Doe liep hy byde straet, en met gevouwen handenGa naar voetnoot170 Bat om de minne Gods een stuck verlegen broot,Ga naar voetnoot171 Tot dat, nae lange quael, hy raeckte aenden doot. Dit wenschte den soldaet dien viller (soo hy seide)Ga naar voetnoot173 Wiens woning' binnen Berck soo menich man beschreyde 175[regelnummer] Dien suyper onversaet van armer luyden sweet.Ga naar voetnoot175 Voor my, ick gunde noyt mijn vyant soo veel leet, Maer sie, dat Godes hant straft sonder ogen-luyckenGa naar voetnoot177 Die haren staet en ampt soo schandelijck misbruycken.Ga naar voetnoot178	voetnoot* Danckbaerheyt, Rijnberck: een sterke vesting op den linker-Rijnoever (ten Z. van Wezel), die 2 Juni 1633 door Frederik Hendrik werd veroverd; andere Overwinningen: bedoeld worden een reeks kleine successen in Brazilië, waar de Nederlanders vasten voet hadden sinds de verovering van Olinda en 't Recief van Pernambuco door Loncq in 1630. In Januari 1633 werd een fort aan de Rio Formoso in Pernambuco veroverd; in Maart verraste Laurens van Rembach het fort Emilia en nog een tweede schans; in Juni werd het eiland Hamaraca vermeesterd; in Juli bezette Jan Jansz. van Hoorn de stad Truxillo in Honduras en in Augustus San Francisco op het eiland Yucatan; Opdracht. M.H.: Mijn Heere; Reneri: professor in de philosophie aan het Athenaeum te Deventer (zie over hem de aant. bij ‘Laurus Rediviva’ op pag. 95). voetnoot3 met haer brocht: met zich meebracht, bevatte. voetnoot4 verswinden: verdwijnen (de bedoeling is: ‘en die winter en zomer honing bevatte’). voetnoot5 ontwinden: ontplooien. voetnoot6 garen: verzamelen. voetnoot8 ‘alleen bij de zoetheid van deze bloem zou ze vreugde en bevrediging zoeken’. voetnoot10 oyt: te eeniger tijd. [tekstkritische noot]15. B heeft na ‘my’ een minder goed passende komma; 27. B heeft een drukfout: souder; 28. B heeft een drukfout: wies. voetnoot14 by: gedurende. voetnoot15 Rijnberck te vereeren: mij Rijnberk af te staan. Heelemaal juist schijnt dit niet. Bij de vredesonderhandelingen van 1632-'33 was er slechts door de Nederlanders geëischt, dat Rijnberk neutraal zou worden, waarin de onderhandelaars van het Zuiden hadden toegestemd. voetnoot16 moet: drift, driftige dapperheid. voetnoot18 ‘als gij iets aanbiedt, wilt gij het met geweld opdringen; als gij iets vraagt, zit er een uitdaging in’. voetnoot20 ‘uw plunderaars (stropers) de stad ontruimen doet, waar gij zoo mee praalt’. voetnoot22 veltvluchtich: van het slagveld gevlucht, voortvluchtig. voetnoot23 hoeders van het lant: de leden der Staten-Generaal. voetnoot15-28 In dit sonnet wordt de Republiek sprekende ingevoerd. voetnoot29 in drymael seven dagen: de belegering van Rijnberk begon op 13 Mei en duurde tot 2 Juni. voetnoot30 wapen-huys: opslagplaats van oorlogsbehoeften. voetnoot31 van Arragon den grooten Amirant: Mendoza, die Rijnberk in 1598 veroverde. voetnoot32 den Genovees: Spinola, die het in 1606 heroverde, nadat Maurits het in 1601 had vermeesterd. treyn: (hier voor:) leger. voetnoot33 in Brasijl den Portugees verjagen: zie de aanteekening bij den titel van dezen cyclus; den Portugees: sinds 1580 behoorde Portugal tot Spanje. [tekstkritische noot]49. B heeft: Rijn berck; 53. B heeft een drukfout: be vleugels. voetnoot34 sijn vloten inden brant: het totale aantal der in 1633 door de vloten der West-Indische Compagnie vermeesterde en verbrande schepen bedroeg 90. voetnoot36 die over zijn gewelt....clagen: nl. de inboorlingen. Misschien denkt Revius in het bijzonder aan den mulat Calabar, die eerst de Portugeezen had geholpen, maar in het begin van 1632 de partij der Nederlanders koos en hun als gids groote diensten bewees bij de expedities van 1632 en '33. voetnoot38 gevlecht: krans. voetnoot41 gehoont: geschaad. voetnoot42 met uwen name: ook in Brazilië bezielde immers de naam en de roem van den Prins. voetnoot43 losse: niet voldoende gespannen en daardoor onbruikbare. voetnoot45 mogentheyt: macht; perck: einde. voetnoot46 elckerlijck: iedereen. voetnoot47 my spoedigen te varen: mij haasten te gaan. voetnoot48 de nieus gevryde kerck: het pas bevrijde Protestantisme. In 1631-'32 had Gustaaf Adolf de Rijnpaltz op de Katholieken heroverd en daarmee het Protestantisme in deze streken hersteld. voetnoot50 alte: zeer. voetnoot51 Oden-walt: gebergte ten N. van Heidelberg. voetnoot52 Trots-Keyser: vermoedelijk wordt hiermee Heidelberg bedoeld als residentie van Frederik V van de Paltz, die het gewaagd had in Bohemen den Keizer te trotseeren. voetnoot55 Sangerin: Muze (hier voor:) dichterlijke aandrift, gedicht. [tekstkritische noot]60. B mist de punt aan het einde van den regel; 61. B eindigt ten onrechte met een punt; 70. B heeft: bereijden. voetnoot58 uwes naems: voor uw naam. voetnoot59 ‘(zoo illumineert, dat) bijna ieder huis als een vuurbaken brandt’. voetnoot65 van hogen moet: edel. voetnoot67 maeckt rekening': reken er op. voetnoot68 dewijl: terwijl. voetnoot70 als een cleyn Hemelrijck; cf. reg. 61. voetnoot71 Gelderlant: Opper-Gelre, dat door de verovering van Venlo, Stralen en Roermond in 1632 vrijwel geheel in handen van Frederik Hendrik gevallen was. voetnoot72-73 de fiere maecht van wien...draecht: de fiere stedemaagd van Gelder, dat nog in Spaansche handen was. voetnoot73 ‘aan wie dit edele geslacht (nl. der Geldersche hertogen, hier gebruikt voor: het hertogdom zelf) zijn wapenschild en naam ontleent’. voetnoot74 steech: onwillig. voetnoot77 In 1638 echter mislukte het beleg door Frederik Hendrik. voetnoot78 moet oock aenden rey: moet ook aan den dans, moet er ook aan gelooven. voetnoot80 verschooyen: zich wegpakken; 'teenegaer: ten eenenmale. voetnoot81 Phosphorus: Lucifer, de morgenster.. [tekstkritische noot]102. B heeft een drukfout: dodelijcken. voetnoot84 geeft het hemelrijck ten besten: geeft het hemelrijk prijs. voetnoot85 Urania: de Muze der sterrenkunde, (hier voor:) de Muze in 't algemeen (cf. de aant. bij reg. 141 op pag. 142); Ernst Casimir beschreyde: cf. de ‘Treur-dichten’ op pag. 123. voetnoot87 garen: gaarne. voetnoot90 Henrick: Hendrik Casimir, oudste zoon van Ernst Casimir en Sophia Hedwig van Brunswijk-Wolfenbüttel; wt gewracht: uitgewerkt, verricht. voetnoot92 doende: er op uit; sijn: nl. van Casimirs roem; hem: zich. voetnoot93 onder Henrix oog': als stadhouder van Friesland (Groningen en Drente) stond Hendrik Casimir aan het hoofd der Friesch-Groningsche regimenten. voetnoot95 crone: (steden)krans. voetnoot99 Maurits: Johan Maurits, graaf van Nassau-Siegen, de latere ‘Braziliaan’ (1604-1679) nam deel aan de verovering van Rijnberk; den naem: nl. van Prins Maurits, onder wiens bewind de tocht naar Cadix plaats vond; Gaditanen: de inwoners van Cadix, dat in 1596 door een Engelsch-Nederlandsche vloot onder Howard en Duivenvoorde veroverd en geplunderd werd, om in 1607 tijdens Heemskerks tocht naar Gibraltar opnieuw bedreigd te worden. voetnoot100 rept in erenst of in boert: in ernst of scherts vermeldt. voetnoot102 Maranen: scheldnaam voor: Spanjaarden (cf. de aanteekening bij reg. 16 van het ‘Gebet der over-heerde Nederlantsche Provincien’ op pag. 151). [tekstkritische noot]112. B. heeft: der werelts; 113 vlgg. Met een anderen aanhef had Revius ditzelfde gedicht over Erysichthon reeds eerder willen gebruiken voor den hertog van Buckingham, die in 1627 de Hugenoten in La Rochelle aan hun lot had moeten overlaten. Het bleef echter bij den in C bijgeschreven aanhef, dien hu later weer doorhaalde. Zie de tekstcritische aanteekeningen op pag. 42; 118. geboomde: ter wille van het rijm voor ‘geboomte’ (Ned. Wrdb, IV, 445). voetnoot103 door de witte swanen: zooals Revius zelf het had voorgesteld in zijn ‘Hemel-vaert van Prins Mauritz van Orangien’, reg. 38 vlgg. op pag. 36. voetnoot107 preuts: moedig. voetnoot108 Tagus: de Taag is een goudhoudende rivier. voetnoot113 dien Lutzenborger droes: bedoeld wordt waarschijnlijk de Spaansche commandant van Rijnberk: Alexander Sybrecht de Diesdorf; droes: duivel; ver-apet: verzot. voetnoot116 segel noch gebot: schriftelijk (en dus gezegeld) noch mondeling bevel; Over-heer: meerdere. voetnoot117-118 ‘die niet schroomde te plunderen op het gebied van den Prins’ (de beeldspraak is ontleend aan het verhaal van Erysichthon, zie reg. 121-124). voetnoot121 Erysichthon: zoon van den Thessaliër Triopas; omdat hij de boomen uit het heilige woud van Demeter (Ceres) geveld had om zich daarvan een eetzaal te bouwen, werd hij gestraft met een onverzadelijken geeuwhonger. [tekstkritische noot]131 vlgg. De aanhalingsteekens ontbreken bij Revius, maar zijn door mij ter wille van de duidelijkheid aangebracht. voetnoot128 vernaem: zou gewaarworden;. voetnoot130 praetjens overdochten: leugentjes verzonnen. voetnoot131 hem te lochenen: te zeggen, dat hij niet thuis was. voetnoot133 is alree versproken: heeft al een afspraak. voetnoot134 gebroken: gescheurd. voetnoot136 vertree'n: verstuikt (cf. Hgd. ‘sich den Fusz vertreten’); maent in: vordert in. voetnoot137 het naeste bloet: de naaste familie. voetnoot138 de stacy helpen houwen: de plechtigheid bijwonen. voetnoot141-142 geslagen ter doot: levensgevaarlijk (met zijn slagtanden) gewond. voetnoot143 ellendich: rampzalig. voetnoot144 versiert: verzonnen. voetnoot145 inder muyten: in zijn schuilhoek. voetnoot146 sluyten: wegbergen. voetnoot147 swalch: (draai)kolk. voetnoot150 verloopt: verdwijnt. voetnoot151 gewey: ingewanden. voetnoot152 lijckwel: evenwel. voetnoot153 als door een glas: zoo ‘doorzichtig’ was nl. zijn lichaam geworden; senen: spieren. voetnoot154 hinc en drilde: hing te beven. [tekstkritische noot]163. Ter wille van de duidelijkheid is de punt achter ‘raeu’ door mjj veranderd in een dubbelpunt; 176. B eindigt den regel met een minder goed passende punt. voetnoot157 dick: vaak. voetnoot160 t'saem: volkomen. voetnoot163 ruych en rau: met huid en haar. voetnoot165 mennen: (zeer ongewoon voor:) trekken. voetnoot166 gaeu: slim, flink. voetnoot169 holle: (voor:) onverzadigbare. voetnoot170 byde: langs de. voetnoot171 om de minne Gods: om Gods-wil; verlegen: door het liggen bedorven. voetnoot173 viller: vilder, roover. voetnoot175 ‘die zich zoo onverzadelijk te goed deed aan het zweet van arme menschen (lett.: het dronk)’, d.w.z. hen van alles beroofde, wat zij met hard werken hadden gewonnen. voetnoot177 sonder ogen-luycken: zonder iets door de vingers te zien. voetnoot178 staet: positie.

Vorige Volgende