Over-Ysselsche sangen en dichten

(1930-1935)–Jacobus Revius– rechtenstatus


Gebet der over-heerde Nederlantsche Provincien om vrede ende verlossinge vande Spaensche heerschappye.Ga naar voetnoot* Wt het Frans overgeset. Rijck God, verlost ons vande SpeckenGa naar voetnoot1 Die ons beknorren nacht en dach.Ga naar voetnoot2 Ons goet, ons bloet na haer zy treckenGa naar voetnoot3 En roepen (datmen vreesen mach) 5[regelnummer] Da!Ga naar voetnoot5 Geef Den oorloch sy niet connen voeren Dewijl het op den nagel brant,Ga naar voetnoot7 Maer stropen borgers ende boeren,Ga naar voetnoot8 Niet gunnende ons Vaderlant 10[regelnummer] Pacem.Ga naar voetnoot10 vrede
[pagina 151]
O! hoe wil haer den nicker plagenGa naar voetnoot11 Wanneer de siele haer ontgaet! Dan sal haer het geweten knagen, En sullen roepen (doch te laet)Ga naar voetnoot14 15[regelnummer] Domine!Ga naar voetnoot15 Heer! Dit saet van Moren en van Joden,Ga naar voetnoot16 Dit Catalonische gespuysGa naar voetnoot17 Wert hier geviert als aerdsche Goden. Dit's immers alte swaren cruys 20[regelnummer] In diebus nostris.Ga naar voetnoot20 in onze dagen, Sy schelden ons Neerlantsche HeerenGa naar voetnoot21 Voor trahidores duyts en wals.Ga naar voetnoot22 Don is een cavaillier met eerenGa naar voetnoot23 Soo seggen sy. maer dat is vals; 25[regelnummer] Quia non est.Ga naar voetnoot25 omdat er niet is Als yemant van dees fyne quanten Gevullet heeft sijn holle sack Soo druypt hy door met de contantenGa naar voetnoot28 Na Spanjen. en dan comter strackGa naar voetnoot29 30[regelnummer] Alius.Ga naar voetnoot30 een ander, Indien den noot gebiedt te strijden En te betonen moet en macht Soo isser (connen wy dit lijden?) Niet een van al dees boeve-jachtGa naar voetnoot34 35[regelnummer] Qui pugnet.Ga naar voetnoot35 om te strijden
[pagina 152]
De Patacons, de PistolettenGa naar voetnoot36 Sijn altemael voor hen gemaeckt: Maer vier en hagel van mosquetten, En wat Sinjoor niet wel en smaecktGa naar voetnoot39 Pro nobis.Ga naar voetnoot40 voor ons, Niemant, eylaes! en can verdrijven Wt onse Vaderlijcke nestGa naar voetnoot42 Van onse kinders ende wijven Dees cancker vant gemeene bestGa naar voetnoot44 45[regelnummer] Nisi Tu Deus noster.Ga naar voetnoot45 dan Gij, onze God!	voetnoot* Gebet der over-heerde Nederlantsche Provincien (= de Zuidelijke Nederlanden). Het oorspronkelijke Fransche gedicht is door mij niet teruggevonden. Revius heeft het waarschijnlijk vertaald naar aanleiding van de mislukking der plannen om met behulp van Frankrijk en een opstand der inwoners de Zuidelijke provinciën aan Spanje te ontrukken (tocht langs de Maas in 1632). In dit gedicht is een Latijnsch gebed verwerkt, dat zeer bekend is onder de Katholieke gebeden en vooral in de kloosters haast dagelijks gebruikt werd. In margine geef ik de eigenlijke vertaling, terwijl in de noten telkens de beteekenis der Latijnsche woorden in het verband van dit gedicht wordt vermeld. (Cf. over deze soort strijddichten ‘De dichter Revius, pag. 221-222). voetnoot1 rijck: machtig; Specken: scheldnaam der Geuzen voor de Spanjaarden. voetnoot2 beknorren: bevitten (?). voetnoot3 na haer: tot zich, aan zich. voetnoot5 da: geef!. voetnoot7 dewijl: terwijl; op den nagel brant: tot het uiterste komt (De zin van den regel is: ‘zelfs niet in den uitersten nood’). voetnoot8 stropen: plunderen. voetnoot10 Pacem: vrede. [tekstkritische noot]16. B heeft een drukfout: dan Moren. voetnoot11 den nicker: de duivel. voetnoot14 en sullen: en zij zullen. voetnoot15 Domine: Heer (, erbarm u). voetnoot16 dit saet van Moren en van Joden: Maranen: Spanjaarden. De Spanjaarden scholden de nakomelingen der in Spanje wonende bekeerde Mooren en Joden voor Maranen, maar werden op hun beurt geregeld door de Nederlanders met hetzelfde woord beschimpt. voetnoot17 Catalonische: Spaansche (Catalonië ligt in N.O. Spanje). voetnoot20 in diebus nostris: in onze dagen. voetnoot21 ons Neerlantsche Heeren: onze Zuid-Nederlandsche edelen. voetnoot22 trahidores: ('t Spaansche woord voor:) verraders; duits en wals: (adiectivisch bij Heeren) zoowel de Vlaamsche als de Waalsche (inderdaad hadden deze Heeren met den Prins en met Frankrijk geconspireerd - zie de aant. bij den titel). voetnoot23 ‘Alleen wie een Spaanschen titel heeft, is een eerbaar cavalier (‘gentleman’). voetnoot25 quia non est: omdat dit niet waar is. voetnoot28 druypt hy door: gaat hij er stilletjes van door. voetnoot29 strack: dadelijk. voetnoot30 alius: een ander. voetnoot34 boeve-jacht: boevenpak. voetnoot35 qui pugnet: die strijdt. voetnoot36 Patacons: zilveren Spaansche munten; Pistoletten: gouden Spaansche munten. voetnoot39 Sinjoor: ‘mijnheer’ (uit Spaansch: senor). voetnoot40 pro nobis: voor ons. voetnoot42 onse Vaderlijcke nest: ons Vaderland. voetnoot44 gemeene best: algemeen belang, staat. voetnoot45 nisi Tu Deus noster: behalve Gij, onze God.

Vorige Volgende

Gebet der over-heerde Nederlantsche Provincien om vrede ende verlossinge vande Spaensche heerschappye.Ga naar voetnoot*