Over-Ysselsche sangen en dichten

[p. 96]

tekstkritische noten

Verwoestinge der Veluwe. 1. A heeft een drukfout: alwaer my.

Verwoestinge der Veluwe.

Op den 137. Psalm.^*

1.

Aen d'Yssel-stroom, alwaer wy treurich saten¹

Om-heen beset met Duytschen en Croaten,²
En menich Pool, en menich Castellaen,³
Daer leyden wy, de Velu siende aen
In lichte vlam tot aen den hemel branden,
De herder-pijp wt onse droeve handen.⁶

2.

Doe spraken sy die 't moorden en verjagen

Van out en jonck met droge ogen sagen;^7-88
Singt ons een liet ter eeren vanden Prins.
Wy seyden, ah! hoe soude enichsins
In rechten ernst ons herte sich verblijden¹¹
Ter-wijl wy sien ons Vader-lant int lijden?

3.

O Vader-lant! ô hooch bedruckte Kercke!¹³

Vergeet' ick u, soo sette my de stercke
En grote God weer buyten sijn gedacht.¹⁵
Mijn tong' aen mijn gehemelte versmacht
Soo ick na macht u smaetheyt niet belette,
Jae goet en bloet voor u niet op en sette.¹⁸

* Verwoestinge der Veluwe: tijdens het beleg van Den Bosch door Frederik Hendrik in 1629 vielen de Spanjaarden, versterkt door keizerlijke hulptroepen, in de Veluwe en bedreigden zelfs Utrecht en Amsterdam. Vooral de keizerlijke Croaten maakten zich door hun woeste plunderingen berucht; Op den 137. Psalm: niet alleen ‘op de wijse’, maar ook in getrouwe navolging daarvan.

1 aen d'Yssel-stroom: nl. te Deventer.

2 om-heen beset: omringd.

3 Castellaen: Castiliaan, Spanjaard.

6 herder-pijp: herdersfluit.

7-8 sy die 't moorden...sagen: nl. de hoonende en spottende vijanden (cf. Psalm 137:3).

8 de kommapunt aan het einde van dezen regel heeft de waarde van een tegenwoordige dubbelpunt (zoo ook in reg. 22).

11 in rechten ernst: met den juisten ijver, met passende geestdrift.

13 hooch bedruckte Kercke: met de Republiek werd natuurlijk ook de Gereformeerde religie bedreigd. Waarschijnlijk echter denkt Revius bovendien aan het Duitsche Protestantisme, dat na den vrede van Lübeck (1629) hopeloos verslagen scheen.

15 weer: op Zijn beurt.

18 niet op en sette: niet op het spel zette, wage.

[p. 97]

 

4.

 

Maer Heere, wilt oock eenmael sijn gedachtich

20

Den wreeden hoop van Babylon manslachtich²⁰

 

Die over Sion schudden haren cop.²¹

 

Denckt hoe sy riepen met een hant-geclop;²²

 

Reyn af, reyn af, dat dees Gedeformeerde²³

 

Eens werden wtgeroeijet vander eerde.

 

 

 

5.

25

Oock salmen u, ô Romen, noch verbranden,

 

Geluckich oock men roemen sal de handen

 

Die wreken 'tquaet dat ghy ons hebt gedaen.

 

Geluckich die daer sullen grijpen aen

 

d' Afgoden snoot van u altaers onreyne²⁹

30

Om die tot stof te gruysen aen den steyne.³⁰

20 Babylon manslachtich: 't aan moord schuldige Babel (= Rome).

21 Sion: (hier voor:) het volk, de gemeente Gods.

22 met een hant-geclop: onder handgeklap.

23 reyn af: heelemaal weg; Gedeformeerde: misvormden (woordspeling met Gereformeerden = hèrvormden).

29 d' afgoden: nl. de beelden.

30 gruysen: vergruizelen.