De socialisten: Personen en stelsels. Deel 6: In de tweede helft der XIXde eeuw, tweede gedeelte

T.

Taborieten, de, naam eener partij der Hussieten ontleent aan de vesting Tabor. Hun streven naar volledige gelijkheid van leek en priester. I. 80. Hun rooflochten tegen ridders en edelen, 80. Hun woestheid, 80. Hun strijd met de Adamieten, 80. Hun latere bondgenoot Carlstadt, 91.

Tacitus, Rom. keizer, I. 284.

Tafelkloppers, zie Spiritisten.

Tailhade. Laurent, Fransch dichter, VI. 348 noot.

Taillien, behoort tot de linkerzijde der Nationale Conventie van 1792, I. 363, 367, 377.

Taine, H.A., Fransch geschiedschrijver, geb. 1828, I. 315, II. 365. Over Jean Reynauds ‘Terre et Ciel’, III. 374.

Tak, P.L. Nederlandsch publicist en socialist, V. 469 noot.

Talabot, Edmond, Fransch ingenieur, Saint-Simonist, III. 45. Lid van het college, 74. Erkent Enfantin als geestelijk hoofd, 79. In Ménilmontant, 97. Zijn begrafenis, 97.

Talabot, Paulin, Fransch ingenieur, III. 107 en noot.

Talandier, Fransch afgevaardigde, III. 356 noot, VI. 140.

Talleyzand Périgord, hertog de Montmorency, III. 351 noot.

Talleyrand Périgord, bisschop van Autun, I. 438, 440 Over de ‘doctrinairen’, III. 6.

Talmeyr, Maurice, III. 416 noot.

Tamisier, Alphonse, schrijft in Fouriers blad, II. 224 en behoort tot diens eerste volgelingen, III. 127. Zijn ‘Coup d'oeil sur la théorie des Fonctions’, 127 noot.

Tanchelm, demagoog, I. 68. Gedood, 68.

Tantalus, Grieksch koning uit het mythische tijdperk, V. 103.

Tarente, opgenomen onder de beschikbare domeinen van Rome's republiek, I. 42.

Taylor, mevrouw, hertrouwt met John Stuart Mill, IV. 119.

Taylor, misleidt Robert Owen, II. 299 noot.

Taylor, Eng. officier van gezondheid, leider der Chartisten, IV. 237.

Taylor, Z., president der Vereenigde Staten van Amerika, sterft 9 Juli 1850, VI. 182.

Tchaikovsky, Russisch revolutionnair, leider van het naar hem genoemd genootschap voor socialistische propaganda, VI. 237.

Tcherkesoff, had beloofd bijdragen te leveren op het verhinderde tegencongres der anarchisten te Parijs in 1900, VI. 425.

Tchernicheffski, N.G., Russisch schrijver en socialist. Geboorteplaats, VI. 219. Opvoeding, 220. Familie, 220. Beroep, 220. Uiterlijk, 220. Stelt zich Bjelinski tot voorbeeld, 220. Medewerker aan Nekrassoffs tijdschrift, 221. Neemt kennis van Hegels ideeën door de geschriften van Feuerbach, 221. Prijst het werk van Peter den Grooten, 221. Bestudeert, vertaalt en critiseert Mills werken, 222, 223. Vereering voor Proudhon, 222. Deelt niet Marx' zienswijze over den klassenstrijd, 222. Zijn standpunt, 222, 223. Teleurgesteld in zijn verwachtingen van czar Alexander II's optreden voor de belangen der boeren, 222. Beoogt de bevrijding van den boer met den grond, 222. Wordt revolutionnair gestemd, 222. Bespot de Russische liberalen, 222. Weerlegt het stelsel van Malthus, 223. Over arbeid, 223. Geestelijk leider der studenten te Petersburg, 132, 224. Verbannen naar Siberië, 38 en noot, 228. Wordt heftiger in zijn geschriften, 224 en noot. Zijn studie over Speransky, 224. In de gevangenis, 224. Zijn roman: ‘Wat te doen?’, 225. Indruk en invloed van dien roman, 225, 231, 240. Vertalingen, 225 noot, 327 noot. Overzicht van dien roman, 225-228. Astrakan tot woonplaats aangewezen, 38 noot, 229. Geheel vrijgelaten, 38 noot, 229. Naar Salaroff, 229. Gemoedstoestand, 229. Mistrouwt het nieuwe, 229. Begrijpt Tolstoï niet. 229. Sterft, 38 noot, 229. Zijn raad aan de socialistische jonge meisjes, 238.

Teba, Eugènie, gravin van, geb. 1826, gehuwd met Napoleon III, III. 351 noot.

Techow, mede-aanvoerder bij den opstand in Baden, V. 352 en noot.

Telesius, B., Italiaansch wijsgeer, geb. 1508, I. 204 en noot.

Tellegen, B.D.H., prof. in de rechten, 1823-1885, II. 330 noot.

Temple, William, Eng. staatsman en schrijver, 1628-99, I. 200, 451.

Tencin, kardinaal de, I. 259.

Tencin, C.A.G. madame de, Haar salon te Parijs, 1681-1749, I. 259 en noot.

Tennyson, Alfred, Engelsch dichter, VI. 401.

Tentoonstelling, te Londen in 1851, II. 355; in 1862, V. 160, 248.

Tentoonstelling, te Parijs in 1867, doet uitkomen wanverhouding tusschen productie en algemeene welvaart, I. 3 v.

Tentoonstelling, te Parijs, in 1855, III. 25; in 1889, VI. 406.

Ternaux, bankier te Parijs, 1877, II. 60, 70, 83, 85, 88.

Terrianisme, het, VI. 356, 357 en noot.

Terrorisme, het strijdmiddel der anarchisten, VI 149 v., 285, 291.

Tertullianus, Latijnsch kerkvader, I. 62 noot.

Terwagne, Anne, uit Marcourt (Théroïgne de Méricourt), I. 347 en noot.

Terzaghi, Carlo, secretaris van de werkmans-federatie te Turijn, VI. 125 en noot.

Tessendorf, V. 475.

Testament, I 17, 270, 290, III. 453, 468.

Teste, Charles, Grondslagen van zijn ontwerp-constitutie, III. 219. Bevriend met d'Argenson, 219. Geeft met dezen een brochure uit, 219; voor de rechtbank gedaagd, 219, 249. Louis Blanc en d'Alton Shee over hem, 219. Invloed op de ‘Société des droits de l'homme’, 219 v.

Theiss, lid der commune te Parijs, 1871, VI. 91.

Theocritus, Grieksch dichter, I. 16.

Theosophie, mystiek stelsel, IV. 215 noot.

[p. 572]

Therapeuten, de, secte in Egyptisch Alexandrië. Hun leer in verband met die der Esseërs, I. 52. Invloed der denkbeelden van Grieksche philosofen op hun leer, 52. Hun goederen-gemeenschap, 52. Hun omgang met vrouwen, 52. Hun onthouding van arbeid, 52. Hun dweepzucht, 52. Twijfel aan hun bestaan, 52 noot.

Theresia de Jesu, de heilige, 1515-82, verbetert de kloosters der Carmelieter nonnen, III. 530 noot.

Thermidoristen, de, tegenstanders van het schrikbewind, I. 359, 363, 365, 367, 371.

Thetinga-state, zie Waltha-slot.

Theuriet, André, Fransch schrijver, geb. 1833, III. 162.

Thibeaudeau, Antoine Claire graaf, 1765-1854. I. 363, 377.

Thierry, Augustin, Fransch geschiedschrijver, 1795-1856. Wordt Saint-Simons secretaris, II. 43, 59 noot. Helpt dezen aan zijn brochure, 43, 49. Verhouding tot Saint-Simon 50. Schrijft voor Saint-Simons ‘L'Industrie’, 50 noot. Zijn voorbereidend werk doorgezet door Saint-Simon, 51. Bestrijdt bescherming en monopolierecht, 50 noot. Verschil van inzicht met Saint-Simon, 59. Zijn historische studiën, 59. Tegenwoordig bij Saint-Simons begrafenis, 110. Saint-Simons oordeel over zijn ‘Histoire de la Conquête d'Angleterre par les Normands’, 110 noot.

Thierry-Cazes, behoort in de Kamer tot de onafhankelijke Fransche socialisten, VI. 335.

Thiers, L A., Fransch staatsman, 1797-1877, II 224, III. 64, 199, 307 noot, 363, 414, 557, 572, 606, VI. 90, 92, 98, 104, 321. Vraagt Considerant eene oplossing van den strijd tusschen kapitaal en arbeid, III. 186 Over de Fransche revolutie, 325. Louis Blanc over zijn staatkunde, 388. F. Huet over hem, 471. Proudhon over zijn opvatting over den eigendom, 524. Zijn rapport over Proudhons project-inkomstenbelasting, 564, 566. Zijn opvatting over den grondslag van den eigendom bestrijdt Rodbertus, V. 117.

Thionville, Merlin de, I, 377. Jean Reynaud over hem, III. 374 en noot. Opvoeder en familie van Jean Reynaud, 374 noot.

Thirlwall, Eng. geschiedkundige, II. 279.

Thivrler, Blanquist, vriend van Edouard Vaillant, VI. 324.

Thomas van Aquino, de geleerde der scholastieken in de Middeleeuwen, I. 175, VI. 457.

Thomas, Clément, Fransch generaal, III. 220, VI. 90.

Thomas, Emile, directeur en inrichter der ‘Ateliers nationaux’, III. 400-402, 403, 406, 413.

Thompson, Col., Eng. radicaal, IV. 226.

Thompson, kapitein te Branbury, I. 138.

Thompson, vaandrig, I. 138.

Thompson, M., hoofdredacteur van ‘Reynold's Newspaper’, VI. 365 noot.

Thompson, William, IV. 201, V. 411, Verhouding tot Bentham, II. 279; tot Owen, 279, 397. Neemt deel aan de debatten met de economisten, IV. 131. Gewaardeerd door John Stuart Mill, 97. Tegenstelling met Thomas Hodgskin, 9, 97. Karakter, 97, 211. Levensloop, II. 279. IV. 97, 211. Begrafenis, 97, 132, 211. Zijn vier geschriften, II. 279, IV. 98-132, V. 63 noot. Zijn beschouwingen over verdeeling van rijkdom, IV. 98 v.; over coöperatie, 109 v.; over de rechten der vrouw, 114 v.; over de belooning, die den arbeid toekomt, 120 v., 222, V. 4, 313. Over communauteiten, IV. 129 v. Testament, 97, 132. Redigeert, ‘The Chartist circular’, 232 noot.

Thorbecke, J.R., Ned. staatsman, 1798-1872, I. 34.

Thoré, Théophile, socialist, Fransch kunst-beoordeelaar onder den naam: W. Burger, 1807-69, III. 341, 368, 488 v. Lid der Nationale Vergadering in 1848, IV. 411.

Thoreau, H.D. Amerikaansch socialist. Geboorteplaats, VI. 201. Afkomst, 202. Opvoeding, 202. Karakter, 202. Eerste geschriften, 202. Aanhanger van Emerson, 202. Schrijft in ‘The Dial’, III. 177 noot, VI. 202, 203 noot. Stemt in met de bewoners van Brook-Farm, 202. Zijn éénzelvigheid, 202. Zijn boekje ‘Walden’, IV. 3, 203. Eerder anarchist dan socialist, 203. Bestrijdt vooral de plutocratie, 203. Pleit voor eenvoud, 204.

Thouret, lid der Constituante, I. 261.

Thun, Alphons, schrijft over de revolutionnaire stroomingen in Rusland, VI. 229 noot.

Thünen, J.H. von, Duitsch staathuishoudkundige. 1783-1850. Zijn arbeidsloontheorie, I. 4. Zijn ‘Traum ernstes Inhalts’, IV. 296 noot, V. 66 noot. Rodbertus beroept zich op hem, 121.

Thüsing, IV. 286.

Tiberius, Rom. keizer, I. 284, 299, III. 547.

Tichomiroff, L., Russisch schrijver, VI. 243 en noot.

Tienden, de, gevorderd van de boeren door de geestelijkheid en afgeschaft door de Fransche revolutie, I. 62, 92, 93, 94, 139, 141, 148, 324, II. 3, IV. 36, 84, 86, 108, 124, 128, V. 56.

Tien-uren-wet, de beweging der, in Engeland, V. 434,

Tikhomirov, L., schrijft ‘La Russie politique et sociale’, VI. 224 noot.

Tillbeck, Herman, helpt de Wederdoopers, I. 110, 114, 115.

Tillett, B., Engelsch socialist, leider der Londensche dokwerkersstaking in 1912, VI. 368, 373, 389, 407 noot, 411.

Tirard, P.E., Fransch minister, een oogenblik lid der Fransche commune van 1871, geb. 1827, VI. 91.

Titiaan (Tiziano Vecellio), de Italiaansche schilder, 1477-1576, IV. 149.

Tocqueville, C.A.H.M.C. de, Fransch geschiedschrijver, 1808-52, I. 257, 315.

Todi, Jacopone di, componist van het Stabat Mater Dolorosa, I. 70.

Todt, lid der voorloopige regeering te Dresden in 1849, VI. 22.

Todt, Rudolf, VI. 458.

Todtleben, F.E. von, Russisch generaal, geb. 1818, VI. 243.

Tolain, Fransch werkman en senator, 1828-97, III. 604. Verdedigt Proudhons leer op de congressen der Internationale, V. 439 en noot, 445, 448, 449, 452.

Toland, Eng. schrijver, I. 200 noot.

Tölcke, volgt B. Becker op als president van het ‘Arbeiter-Verein’, V. 465. Beticht Schweitzer van misbruik van geld en samenheuling met Bismarck, 473 noot. Keurt goed de aanneming van het Gothasche programma, 480.

Tolstoï, Dimitri, graaf, Russisch conservatief minister, VI. 143, 233.

Tolstoï, Leo, graaf, 1828-1910, Russisch schrijver, VI. 154, 219, 229, 388. Wending door hem gegeven aan de anarchistische leer, 248. Pleit voor een eenvoudig leven, 249. Zijn talent

[p. 573]

als schrijver, 249. Wordt socialist, 250. Ontvouwt dien omkeer in zijn leven en geeft zijn autobiographie in de boeken: ‘Bekentenissen’, 250; ‘Mijn geloof’, 251-255; en ‘Wat moeten wij doen, 255-260. Studiën over hem, 249 noot. Voorstander der weerloosheid. 255 en noot, 261. Invloed van den boer Boudarof, 257 noot. Overige geschriften, 249, 260. Zijn open brief ‘De tijden zijn nabij’, 261. Uiterlijk, 261. Over arbeid, 262. In den ban, 262. Verlaat zijn landgoed, 262. Sterft, 262.

Tolstoiïsme, het, VI. 425.

Tooke, J. Horne, Eng, staatkundige, 1736-1812, I. 427.

Tooke, William, II. 269.

‘Tories’, partij der, II. 278, 340, VI. 366.

Torquemada, Thomas de, inquisiteur-generaal, 1483-98, VI. 104.

Torrens, kolonel, Eng. economist, eigenaar van het blad ‘Traveller’, 1822, II. 269, IV. 206

Tortelier, Fransch anarchist, VI. 360 noot, 407, 408, 417, 419.

Touchet, Henri, III. 355.

Toulouse, J. de, predikant, lid der Nationale Conventie, 1792, I. 354.

Touraine, regiment van, Fransche hulptroepen in den Amerikaanschen Vrijheidsoorlog, II. 15.

Tourguénjeff, Ivan, Russisch schrijver, geb. 1818. Maakt te Berlijn kennis met Bakounin, VI. 7. Waarschuwt Herzen tegen Ogarjoffs invloed, 32. Zijn oordeel over Bakounins brochure, 34 noot. Ondersteunt Bakounin, 36 en noot. Trekt zich terug van Nekrassoffs tijdschrift, 221. Zijn roman ‘Vaders en zonen’, 32, 230 en noot. Zijn gedicht, ‘De Drempel’, 238 noot. Zijn bezoek aan Petersburg, 242.

Tournel, le, boerenfamilie uit Auvergne, levend in geordende gemeenschap, I. 306.

Tournesi, Catherine, Proudhons moeder, III. 505.

Tourreil, L.J.B. de, III. 314. Afkomst, 377. Omgang met arbeiders, 377. Zijn ‘Religion Fusionnienne’, 377. Zijn leer, 378, die zijn leerlingen in een groot werk ontvouwen, 378. Zijn verklaring van den naam ‘Map’, 378.

Tourret, Fransch minister, III. 192 noot.

Toussaint, Fransch schrijver, I. 258.

Toussenel, Alphonse, Fourierist, III. 154, 162. Geboortejaar en -plaats, 154. Beroep, 154. Schrijft in de couranten, 154, ook in ‘La Démocratie Pacifique’, 155. Trekt rond, 155. Geeft een nieuw blad uit, 155. Verlaat de actieve politiek, 155. Zijn boek ‘Les juifs, rois de l'Epoque’, 155-161. Overige geschriften, 160 v., 161 en noot. Zijn gedenkteeken, 162. Zijn associatie in Algerië, 173. Lid van de gouvernements-commissie voor de arbeiders, 396. Mengt zich in de discussie over Louis Blancs stelsel, 405. Waardeert François Vidal en deze hem, 432 en noot, 443; richten samen op ‘Le Travail affranchi’, 443.

Toussenel, Théodore, Fransch letterkundige, III. 154 noot.

Townsend, John, IV. 265.

‘Trade-unions’, zie Associatie.

Transcendentalisme, het, in Kants terminologie het bovenzinnelijke, VI. 202.

Transon, Abel, Saint-Simonist, later Fourierist, II. 222. Houdt lezingen tegen het Saint-Simonisme, 224, III. 123. Woont de redactie-vergaderingen bij van ‘Le Producteur’, 20. Werkt mede aan ‘L'Organisateur’, 46. Woonplaats, 47. Zijn pogingen voor een liberaler grondwet, 55. Lid van het college der Saint-Simonisten, 73. Enfantins voorkeur voor hem, 74. Gaat over tot de Fourieristen, 70, 74, 123. Werkt mede aan Leroux' ‘Encyclopédie’, 341.

Trappisten, de, monnikenorde gesticht door De Rancé, III. 289.

Treichler, Julius, Zijn blad ‘Allgemeines Notund Hilfsblatt’, IV. 324. Beroep, 324 noot. Maakt kennis met A. Becker, 324. Spoort aan tot sociale ateliers, 324. Predikt de sociale revolutie, 324. Professor te Zürich, 325.

Trelat, Fransch advocaat, verdedigt de republikeinen in het proces over de gebeurtenissen van April 1834, III. 220.

Trelat, Ullysse, Fransch minister, III. 220.

Trepoff, generaal, chef der Russische politie, VI. 134 en noot, 241 en noot.

Treub, M.W.F., oud-hoogleeraar, Kamerlid, VI. 201 noot, 442 noot.

Tréveneuc, madame de, behoort tot ‘Les Feuillantines, III. 283.

Trevor, John, stichter van het genootschap ‘de Arbeids-kerk’ in Engeland, VI. 388. Zijn vrienden en opvolgers, 389.

Tributum. - Oorlogsleening bij de Romeinen, I. 33, V. 140, 148.

Tridon, lid van de Fransche commune van 1871, VI. 91.

Trijpmaker, Jan Volkerts, Wederdooper, I. 106, 107.

Trinquet, Parijsch communist, VI. 91.

Tripont, Over belastingen, III. 164.

Tristan, Flora, Fransch socialiste. Bevriend met Pierre Leroux. III. 354. George Sand over haar, 491 en noot. Levensloop, 492, 493. Haar geschriften, 492. Invloed van het Fourierisme op haar, 492. Haar brief aan de Kamer over afschaffing der doodstraf en over echtscheiding, 492. Over klassenstrijd, 492 v. Haar plan voor arbeiderswoningen, 493. Haar ‘L'Emancipation de la femme’ uitgegeven na haar dood, 493. Oordeel over haar van Sebastien Commissaire, Dézamy en Pierre Leroux, 493 noot. Haar gedenkteeken, 493 noot.

Trochu, L.J., Fransch generaal, VI. 89.

Troelstra, P.J., Nederlandsch socialist, Kamerlid, VI. 402 noot, 420.

Troost, G., Nederlandsch chemist en geoloog. In Owens kolonie te New Harmony, II. 295. Verstrekt chemische raadgevingen, 300.

Troplong, R.T., Fransch rechtsgeleerde, 1795-1869. Proudhon over diens opvattingen over den eigendom, III 524.

Trublet, abt, I. 258.

Truchsess, Georg, Duitsch krijgsman, I. 100.

Truck-stelsel, het, VI. 270

‘Trusts’, ‘Rings’, ‘Cartels’, coalitie meestal van speculanten tegen producenten en consumenten, V. 417 en noot, VI. 161, 213, 283, 409, 420, 421 en noot, 462.

Tsakni, N, verwijzing naar zijn ‘La Russie sectaire’, VI. 257 noot.

Tschech, beproeft een moordaanslag op Frederik Wilhelm den Vierden, IV. 369.

Tucker, B. R, Amerikaansch individueel anarchist. Verspreidt het stelsel van Josiah Warren, VI. 165, 292. Opdracht van zijn ‘Instead of a Book’, 165. Zijn standpunt tegenover Herbert Spencer, 165 noot. Redigeert het blad ‘Liberty’, 163, 373 noot. Tegenover Bakounin, Kropotkin, Max Stirner en A. Herbert, 165, 373 noot. Vertaalt Tchernicheffski's roman, 225 noot. Zijn leer in Frankrijk, 339.

Tucker, Josiah, Eng. theol. I. 452.

Tuffnel, Eng. dweper, 1660, I. 143 noot.

Tuinier-broeders (Gärtnerbrüder), in Salzburg, I. 102, 104.

[p. 574]

Tuinsteden, Tuinwijk, IV. 398, VI. 357 noot, 452.

Tunstall, C., behoort tot de Humanisten, I. 179, 180.

Turati, Italiaansch socialist, VI. 404. Tegenover klassenstrijd, 287 noot. Vertegenwoordiger in het bureau van het Int. Secretariaat. 422 noot.

Turgot, A.R.J. baron de l'Aulne de, Fransch minister van financiën, 1727-81, I. 262, III. 321, 365. Tracht Frankrijks toestand te verbeteren, I. 295. Tegengewerkt door Necker, 313. Zijn edict van 1776, II. 5, 392, VI. 350. Over de staathuishoudkunde, III. 322. Louis Blanc over hem, 393. Zijn begrip van vrijen arbeid bestrijdt Karl Marlo, V.31. Gehuldigd door Henry George, VI. 198.

Turmann, Max., schrijft ‘Le catholicisme social’, VI. 357 noot, 458 noot.

Turnémont, Belgisch socialist, VI. 420.

Turner, G., Engelsch schrijver, VI. 385.

Turner, Sharon, Eng geschiedschrijver, 1768-1847, IV. 36.

Twee-kamerstelsel, het, behandeld in 1789 in de Nationale Vergadering te Parijs, I. 320.

Twee-kinderstelsel (zie ook Neo-Malthusianisme). III. 257, V. 178 noot.

Tyndale, W., Engelsch aanhanger van Luther, 1484-1535, I. 196.

Tyndall, J., Eng. natuurkundige, geb 1820, VI. 179.

Tytherly, de communauteit, IV. 150.

Tzschirner, lid der voorloopige regeering te Dresden in 1849, VI. 22, 23, 24.