Sedigh leven, daghelycks broodt (1639)

[p. 161]

tekstkritische noten

1638: 123

CLXXIX. Diere ghift. 179⁺

Ghift naer bed', een schoone boon:¹
Heeft de ghever niet lijn loon?²

‘Tghen’ ick bidd, is my te dier³

Liever vry, en niet een sier.⁴

⁺

+ V1 Diere ghift: kostbare gift.

1 Geven op verzoek is gemakkelijk en mooier dan het in feite is. Cf. de uitdrukking ‘Het zijn mooie bonen, zij rollen als erwten’: wordt ironisch gezegd van zaken, personen of toestanden die zich mooier voordoen dan ze zijn, zodat alles schijnbaar als van een leien dak gaat (WNT 3.1, k. 443-444).

2 Heeft: in de tekst: ‘heet’, in de errata gecorrigeerd. Heb je als gever al niet je beloning, krijgt de schenker dan niet zijn loon?

3 Dat waar ik om moet vragen is mij te kostbaar.

4 Ik ben liever vrij en vraag helemaal niets (niet een sier: absoluut niets, niet in het minst, niet het minste).

+ 1-2 Vergelijk Seneca, Ep. 81.19 (‘Iedereen heeft ook zelf een voordeel wanneer hij een ander een voordeel bezorgt ... dat de beloning van alle morele kwaliteiten ligt in henzelf’).
3-4 Vergelijk Publ. Syrus B5: ‘Beneficium accipere libertatem est vendere’ (‘Een weldaad aannemen is zijn vrijheid verkopen’).
Vergelijk dit epigram ook met De Brune, Embl. IX (Ondanckbaer' lieden zal elck een vlieden): ‘Een weldaed is haar eyghen loon, en moet alleenelick om haer eyghen zelfs wille ghedaen werden. Die belooninghe verwacht, heeft de wel-daet terstond verloren; alzoo hy ghen' rechte deughd, maer schendige woecker heeft willen pleghen’.