Europa in een boek

[p. 30]

[XVI]

kenden onze voorouders de film? Natuurlijk niet, maar een harer essentiële elementen wisten zij binnen de hun gegeven mogelijkheden niettemin te verwezenlijken. Zij konden niet, zelf rustig gezeten, een reeks van voorstellingen langs hun ogen laten voortbewegen, maar zij konden wel zichzelf bewegen langs een zodanige reeks in stilstand.

Zo beschouwd is de Ionische fries van de Parthenontempel op de Atheense Acropolis, een feestelijke optocht voorstellend, een stuk film. Deze of gene reliëfband op een klassieke zuil, die van Trajanus of Marcus Aurelius, kan men, althans voor het van beneden af zichtbare deel, zij het met nogal wat voorbehoud, op dezelfde wijze beschouwen. De hierbij gegeven afbeeldingen echter zijn ‘geknipt’ uit een kunstwerk, dat de voorgaande in dit opzicht - als film vóór de film - vèruit overtreft; zelfs bijschriften, in het Esperanto van toen, het Latijn, vindt men erin aangebracht. Het is het z.g. Tapijt van Bayeux [Normandië] dat in een geborduurde strook van 70.34 m lang, 50 cm hoog de verovering van Engeland door Willem van Normandië [1066] in beeld brengt, een invasie, die noch Napoleon, noch Hitler gelukt is [de Nederlandse stadhouder Willem III in 1688 ‘lekker wel’ overigens]. 1. Noordse raven [boven] en spookachtige

[p. 31]

schepen [beneden] kondigden deze invasie aan; een komeet [die van Halley, voor de eerste maal in China vermeld in 240 v. Chr.!] trekt de aandacht van het volk: ‘isti mirant stellam’: zij bekijken de ster met verwondering, zegt het bijschrift. 2. De invasievloot steekt het kanaal over, naar de baai van Pevensey, waar ze op donderdag 28 september 1066 veilig aankomt. Beneden dit ‘Pevensae’ Willems vlaggeschip [met een signaal-lantaarn op de mast: de overtocht vond 's nachts plaats]; het sturen rechtsachter [vgl. ons stuurboord] met een riem.

Het moet een voor die tijd reusachtige prestatie geweest zijn, deze inval voor te bereiden van een leger van naar schatting 7.000 man, waarvan 2.000 cavalerie; een bron spreekt van 3.000 schepen! Het is duidelijk, dat dit ‘tapijt’ niet alleen voor de krijgsgeschiedenis een onwaardeerlijk document vormt, maar ook voor velerlei andere zaken; als enig voorbeeld noemen wij de historie der klederdrachten; alleen over de ornamentjes aan de randen ware een zéér geleerde verhandeling te houden, waaraan meer dan één wetenschap te pas zou komen. Wie te Bayeux het eens op zijn gemak bekijkt [tijd ervoor nemen!] ontdekt wel, waarom.