Bouck der bloemen

Vander iiij.der ende een snoede bloem gheheiten. droefheit.

Can ic nu te rechte ghedencken wat inden corve des gardeniers was. soe vant ic daer nae een oncruyt dat deser bloem van vroelicheit recht contrarie was. ende is gheheiten droefheit. welc van drie manieren is alsoe macrobius seit

Die ierste is als een mensche vele meer ende swaerlijker bedruct wort om eenighe ertsche dinghen dan betamelijken ende welvoeghende is. ende dat is die rechte droefheit.

[p. 22]

Dander droefheit is als een mensche alluttel verslagen is. ende en peynst noch en spriect noch en doet gheenderhande dinck. dan staet aff sit als een doot lichaem. dat mach een eendehande vuyle ledicheit heiten

Die derde is als een mensche bij eenigher sonderlinger ymaginacien of fantasien hem selven te vele drux aen brenghet. Daer hy syn hertte ende sinnen mede beswaret in onghenuechten ende in drucke. dese mach wel heiten melancolie die van .iij. manieren is ende van allen propheten ende leerars ghetelt is voer een alte quade ende sonderlijke sale. Want seneca seit. Dat melancolie is die doot ende een graf des menschen levens ende hier mach ledicheit seer toe helpen. want ledicheit is confusie der ghedachten ende een porte off inganc der droefheit. Daer om en sal hem niemant langhe en droefheiden houden ende salse verdrieven mit groetmoedicheit. Ende ropen god aen als david dede die scrijft inden souter als ic menichwerven ghelesen hebbe ende seit. Als ic in drucke was soe riep ic den here aen ende hij hoerde mij. soe sullen wij hem volghen ende roepen aen onsen lieven scepper ende enigen heer. Soe sal hij ons hoeren. ende als hij ons hoert soe sal hij ons dan verblijden. Dus soe sullen wij in druck onsen heer ende salighmaker aenroepen ende oec mit ganser innicheit bidden. Op dat hij ons goetlijken hoerre ende wij niet en vallen in waenhope der droefheit die niet te ghenesen en is.

Dese droefheit machmen den rave bij ghelijken. die soe wanneer hij ierst jongen hevet wten eye ghecomen. Ende siet dat sij wit sijn ende hem niet en ghelijken. soe wort hij bedruct ende drovich dat hij van rechten rouwe van dan vliecht. ende en wilre niet bij wesen noch blieven totter tijt toe dat sy swart werden ghelijc hem. Ende binnen dier tijt dat die oude aldus daer van sijn soe werden sij vanden hemelschen douwe gevoedt alsoe die meesters van natueren somighe scriven.

Ter werelt en mach soe mij dunct gheen meerder druc noch swaerheit van melancolien wesen. dan in voerleden tijt rijc ende salich te wesen ende daer nae in armoeden ende in onsalicheden ghedaelt. Hierom rade ic oft wesen mach dat niemant hem te seer en bedrove om verloeren dinghen of om verlies dat nummermeer weder te werven en is. want wie dat verhouden can. ende niet en truert die brengt sijnre hertten groeten rueste ende verlichtenisse sijnre sielen

Men sal den druck ende onmoet nederlegghen ende manlijc wederstaen mit groetmodicheit ende mit starcheit. Men geeft enen man loff van groeter wijsheit die dat doen can ende wort in eeren daer bij verheven voer gode ende oec ter werelt. Men sal die edele substancie des lichaems oec niet verdeerven om die vuyle accidenten. men sal oec trueren laten varen blijde wesen ende wel leven. Ende voer alle dinck laet ons ommer der melancolien ghene staet gheven. want sy quelt die siele ende dat lijf. Ende daer om is eenicheit te scowen op datmen inder melancolien niet en valle. Ende sonder twijvel wie daer in coempt hij heefter quaet wt te comen soe seer antreckende is sij.

Ende ghij en sult oec niet vele ledich wesen want die ledicheit brengt den mensche in melancolie ende in swaerheit der hertten daer droefheit wt compt. Ende die blijscap die een mensche sal hebben die sal oec syn in gode ende in goede saken. Wanneer u allen dinghen voerspoedich vallen ende

[p. 23]

alle saken wel te poente ende tot redelijken wille geschijn. Dan en suldij soe over seer niet verblijden mit onmaete ghi en sult oec nederwaert sien ende nemen exempel aen den pau. die alre voghelen sconste is daer in hij hem seer verblijdt ende verheeft in groeter ghenoechten. Mer als hij dan op sijn voeten siet die lelic syn van maecsel ende oec van verwen soe truert hij. Alsoe sultu oec doen lieve soen als dij god heeft ghesalicht. dan sultu dijn hoeft neder slaen ende dencken dattu een mensche bist. ende gheen enghel. Dat gheluck mach altoes keeren in een ongheluck. wij en sijn oeck gheens dencks sekerer dan die doot. Doch daer om en sultu dij niet verslaen die mensche sal altoes sijnen druck setten in maten. Het is een out seggen rouwe te maten is hem goet die hem selven troesten moet. Men moet wel truerren van eens anders qualic vaeren. Want dat is een teyken van mede doeghen ende het is keersten ende wel betamelijc. Ende om der vrienden doede mer die rouwe sal alsoe ghetempter wesen dat god daer bij niet vertornt en werde.

Het is redelijc ende moeghelic dat een truert om sijns vrients doot. hoe wael dat hijs mit trueren niet weder crijghen en mach. Doch soe ist natuerlijc want een dunct dat hy des menschen vrientscap ewelijc ontbeeren moet. Ende sekerlijc mij verwondert alte seer hoemen eenen goeden vrint also schier vergheten mach. hoe dat is der goeder salmen ommer vergheten want sij varen wten arbeide in die ewighe ruste. Mer die quade daer is voer te sorghen mit andachte want sij varen wt desen arbeide in meerre pijne.

Augustinus seit. het is een goedertieren droefheit of een heylighe onsalicheit om eens ander sonden te trueren. Ende van drucke niet beswaert te werden inder hertten. ende oec inden rouwe niet en blijven. God mynt alle blijde gheesten die hem verblijden in doechden. Laet u van onghetemperden rouwe niet verwinnen want u macher al te veel quaets af comen. Adam onser alder vader leerde ons ierst der vrienden doot te bescreyen. want hij bescreide abels doot langhe jaren. Ende om dat te verhoeden soe radic eenen ijgheliken die wat is bedruct dat hij hem niet ledich en houde. Want wt ledicheit coempt enicheit. wt enicheit coempt sorge. wt sorge melancolie. wt melancolie droefheit. wt droefheit wanhope. ende wt wanhope die doot. Want dicke gheschiet is dat die ghene die in desperacien dats wanhoepe dat sy hem selven dooden verdroncken ende verhinghen.

Als een jonc romeyn ghehieten ysus die een joncfrouwe seer lief hadde gheheiten anazertes die sijnre niet en woude noch sijnre gheselscap. Dat hij van groten rouwe in wanhope viel ende verhinck hem selven voer haer doerre bij nacht. Des ghelijc is vele ghesciet vanden menighen. hadden sij niet in eenicheit gheweest ten hadde hem niet ghesciet. Dair om en weet ich niet beter dan blijde te sijn in doechden ende ommer dat een minsche leve in sulken staet daer hij in sterven derre.

Doe alexander die groete heer sterf alsoe men in sijn legende leest soe was daer alte onmatelijke rouwe gedreven. Mer het is noch hueden daghes in vele landen een maniere welke seede ic niet en prijse. Sij leiden sijn lichaem in een gulden casse ende draghenten ten grave mit alten groten jamer ende rouwe ende hantslagen. Dare waren vele vanden groeten phylosophen die hij in groten eere plach te houden. Daer wasser een gheheiten egulicus die sprack ropende. dese plach die werelt te beheeren van\den

[p. 24]

weesten totten ousten. nu wort hij ghehouden in een rijck van .ij. stappen. Alphinus seide. die hen nye en saghen ontsaghen sijn mogentheit. Alchimanes riep. Gheen lant dat soe groet was en conde hem wederstaen [ende hij en conde alleen die doot niet wederstaen] . Persamus riep. O alre moghentse hoe bistu ghevallen. Barbalicus riep. O duyster doot. o rouwighe doot. o wrede doot. o valsche doot wan is dij die macht ghecomen. wan quam die coenheit dattu den gheenen neder ghetoghen hebste dien aldij werelt onderdanich was. Barinchus riep. O sinlicheit verdonckert. O rechtverdicheit vernedert. O rechte trouwe verloren. O wijsheit vermyndert. O miltheit al verdreven. O hoescheit onder die vote ghetreden. O manheit doot gheslaghen. wat sullen die lande doen die nu horen heer verloren hebben. die nye en dachten te screyen sullen mit rechte weenen.

Dus soe hebdij dan van droefheiden ghehoert ende daer waer meer aff te spreken mer niets goets. Rouwe ende droefheit van hertten doerknaghen den menschelijken lichaem ende brenghen die siel in groeter swaerheit. daer grote vrese in stect om tot sonden te vallen ende tot verliese mede te comen des lijfs ende oec der sielen.

Weest blijde ende in vrouden leeft.
Wie dat druck int herte heeft.
Daer hij sijn synnen mede beswaert.
Dien is vele leets daer nae bescaert.