De werken. Deel 23. Brieven aan Cd. Busken Huet 1870-1874

XXXV
Amsterd., 8 Feb. 1872.

Lieve Vrienden!

Wat hebben wij U Zondag l.l. gemist - een Mijnheer en eene Mevrouw waren onze gasten, doch het regte paar bleek het niet. Ik ken er een dat bij elkander past of het, als in het paradijs, voor elkaar werd geformeerd; wat ten onzent opdaagde woog, en dat niet enkel stoffelijk, zeer ongelijk. Mevrouw won het verre van Mijnheer. Dwaas die ik was, toen ik mij van X. wel geen flinke figuur beloofde, maar toch iets meer dan alledaagsch, al mogt er ook wat meer handigheid onder loopen dan mij lief was. Truly! hij is een pruik geworden, en dat geen golvende allonge, neen, een hoekig, haast had ik geschreven, vierkant fatsoen. Verbeeldt U, hij verzekerde aan het aardige vrouwtje van Charles Boissevain, Schotsche van naam, lersche van geboorte, op haar drie en twintigste jaar moeder van drie lieve kinderen, louter leven, louter lust, dat men Thackeray niet lezen moet voor men de dertig achter den rug heeft! En wat alles

[p. 124]

te boven gaat, hij vroeg aan Mevrouw Bosboom-Toussaint of zij ook misschien famille was van de bekende.

‘Bij toeval ben ik het zelve, Mijnheer!’

Opgegaan in het praktische leven, zeggen zulke luidjes. Hij had het, als die allen het hebben, druk, vreeselijk druk. Eerst dezen zomer, buiten te N., had hij iets van Van Lennep gelezen, de Ferdinand Huyck, hij zou het er verder maar bij laten.

Om Hilda in te zien, had hij nog geen oogenblik kunnen vinden.

Hilda is meer dan ooit aan de orde van den dag, dank zij eene lezing van Van Gorkom in de Hollandsche Maatschappij Maandag acht dagen. Het opstel moet zijn W.E.W. superieur hebben mishaagd; zoo min uit een aesthetisch als uit een moreel oogpunt viel het te verdedigen. Het is kenschetsend, de man op het hellende vlak aan het glijden, keurt af wie wat meer mans dan hij voortschreed, zij het tot in de diepte.

Mejufvrouw Y is in eene rustige Mevrouw X verkeerd. Au monde et ses vanités elle a dit un éternel adieu, levende voor haar kind. Zij woont geregeld Zaturdags de lezingen van Prof. Jorissen bij, er naar luisterende, geloof ik, met hetzelfde genoegen dat Sophie smaakt als zij om Sara's wille de trappen van Tecum Habita is opgegaan. Of zij ooit de vette koeijen zullen zien weiden, weet ik niet, maar wel dat Theo tot nog toe slechts de magere drijft. En dan 's mans geestigheden. Van oude papieren zegt hij, ‘opgedolven niet uit het stof des tijds, maar uit dat van den zolder.’

Mein Liebchen was willst du noch mehr?

Charles Boissevain was wel te moede - geen uitdrukking geeft hem gelukkiger weer, hij geniet het leven genoegelijk.

De artisten Bosboom-Touissant zijn en vogue. Hem worden meer schilderijen besteld dan hij in een gansch jaar leveren kan, de teekeningen die hij gedurende het uitstapje naar

[p. 125]

Loosdrecht verleden zomer maakte, worden duur betaald, - de monniken en nonnen zijn af, af naar zijn zin en naar dien des koopers, - en wat Mevrouw aangaat, de tweede druk van den Wonderdokter gaat eerstdaags ter pers. Waar blijft Uw recensie? Qui se fait attendre etc. mag niet worden overdreven! Mijnheer en Mevrouw Bosboom zijn ligchamelijk zoo wel als leur âge comporte - hij is niet zwaarmoedig meer en zij minder zenuwachtig. Man en vrouw, ah! quelle admiration mutuelle, quels soins, quelle tendresse. En geen slagschaduw bij zooveel licht?

Geen ander dan - ‘het is mijn mooi niet,’ zei de jongen, die toegegeven had dat noch gestalte noch gelaat iets te wenschen overig lieten, ‘het is mijn mooi niet,’ het wordt er mij wat benaauwd bij, frissche lucht! frissche lucht!

Onze hoofdschotel Zondag was Mr. A. de Vries, de jongste zoon van wijlen Jeronimo, den vriend van Bilderdijk, en inderdaad de man was onbetaalbaar. Uit zijne jeugd heugen hem de figuren die in het eerste vierde dezer eeuw begonnen af te treden en op te treden, en getuige van de beweging die in 1836 begon - en maar ten halve slagen mogt - stond hij dus tusschen twee werelden. Hij heeft te veel geest om zich aan de beantwoording der vraag te wagen, of wij veel wonnen tegenover datgene wat we verloren - hij amuseert anderen en zichzelven door de reproductie der dwaasheden die hij heeft gezien. Ds. W. Broes, eene condoleantie-visite makende, terwijl hij de hand van den rouwende tusschen zijne magere vingers drukt, niets anders uitbrengende dan hui! hui! hui! was onvergelijkelijk, vooral wanneer hij begonnen is met Broes te schilderen, zoozeer door de pokken geschonden, dat een officier den gedecoreerde vroeg: ‘En waar hebt ge die houwen in Uw gezigt opgedaan?’ Mr. M.C. van Hall die hem, De Vries, met zijne benoeming tot regter geluk wenschte met den goeden raad: ‘En nou, jongelief,

[p. 126]

hoû je buiten de politiek, of mot jij er aan doen, wees als ik altoos consequent.’ Of de schalk De Vries groote oogen opzette zei hij niet, maar Van Hall vond dien eigen lof toch wat kras. ‘Het is waar, Nancy!’ voegde hij er tot zijn dochter bij, ‘een beetje heb ik wel gevariëerd!’ En dat beetje was de republikein van 1793 en de orangist van 1813 quand même.

Eindelijk kwamen de professoren aan de beurt, van D.J. van Lennep tot N.G. van Kampen, ten leste verscheen A.R. Falck. Of wij van dien aardigen vent ooit eene volledige biographie zullen krijgen? J'en doute. De Vries vertelde dat Falck, lid van het Instituut geworden, bij zijn uitstappen uit de diligence tot den koetsier van het toenmalig brommertje had gezegd: ‘Naar het Hotel des Instituuts.’ De diplomatist had iets deftigs in zijn uitdrukking - van daar die sleepende tweede naamval. ‘Reintje,’ zoo noemde Falck zichzelven, reden genoeg om niet deftig jegens A.R.F. te zijn, Reintje vond dat hij er gaauwer was dan hij gedacht had, maar, ja wel, waar stond hij? Vóór het Blinden-Instituut!

‘Kerel,’ zei hij tot den koetsier, ‘naar het Instituut op den Kloveniersburgwal.’ ‘Voort’ klonk het, en voort ging de knol, de Heerengracht af, de Kalverstraat in, den Doelen voorbij, daar hield de sleeper weêr op.

‘Mis, man!’ riep Reintje, ‘dat is het Oude Mannenhuis.’

Was Falck niet de prototype van Bakkes, het lid der Academie, dat met de Academie gekscheert?

‘Het getuigt niet voor Uwe gesprekken,’ zegt Gij, ‘dat de heer De Vries anecdotes ten beste moest geven,’ maar ben ik dan niet begonnen met Uwe afwezigheid te beklagen? Kom daarom echter niet hals over kop terug. Ge zoudt als ik Jeremiaden schrijven!

Maar ik moet eindigen - de logés die bezoeken hebben afgelegd komen te huis. Heden-avond wachten wij Mijnheer en Mevr. Hasebroek.

[p. 127]

Et la mer n'en reste pas moins salée.

Weest hartelijk gegroet van ons beiden.

de Uwe.