De werken. Deel 23. Brieven aan Cd. Busken Huet 1870-1874

[p. 87]

XXIV
Amsterd., 20 Oct. 1871.

Lieve Vriend!

Le jour se suivent, mais ne se ressemblent pas. Toen ik U heden voor een maand uit Salzburg schreef, dacht ik niet, dat ik veertien dagen tijds na onze tehuiskomst zou behoeven, om Uw aardige epistel van den 17^den Aug. ook maar vlugtig te beantwoorden. Maar allerlei werk was opgehoopt - voor letterkundigen arbeid heb ik nog geen tijd gevonden.

Als ik drie, als ik zes maanden tijd konde vinden, hoe aangenaam het mij zijn mogt, U en de Uwen weer te zien, ik geloof toch, dat ik naar de Vereenigde Staten toog.

Houd het mijne bekrompenheid ten goede, maar mijne sympathiën hebben niets Oostersch.

Westwards the star of Empire takes its way.

En wat U betreft, mijne wenschen bepalen zich zoo lang te leven, tot Gij huiswaarts keert, en hier ten langen leste niet slechts den invloed uitoefent, Uw talent gewaarborgd, dat gebeurt ook nu, maar er tevens voor wordt gewaardeerd en gevierd! Heb dank voor Uwe verandering in het begin mijner Herinneringen en Mijmeringen, zij kunnen er slechts bij winnen, als Gij wijzigt. Van een artikel voor een journaal zal ik wel nooit het regte begrip krijgen.

De Menschenhater van Van Zeggelen is met succes in Oefening kweekt Kennis vertoond. Ge zult het uit het Handelsblad hebben gezien.

Gister zond ik U:

een exemplaar Nederl. Gedachten en een exemplaar Deventer Weekblad: in voce Sloet van de Beele.

[p. 88]

Heden gewordt U een verhandeling van Pierson over Vinet. Gij hebt in een Uwer jongste artikelen de beide pelgrims, Pierson ‘naar Genève,’ Van der Hoeven ‘naar Rome’¹ zoo geestig bon voyage gewenscht, dat deze tweede bijdrage tot de bekeering van den eerste wel weder tot eene kastijding uitlokt.

We schijnen weer in de dagen van Klaas Kolijn te leven wat handschriften betreft. De geleerde wereld is met Friesche² gefopt, thans tracht Koopmans van Boekeren het ons romanlezend publiek met Kappipo (of hoe heet de grap?) te doen. Waar zijn we toe vervallen?

Volgaarne bezorg ik voor U de verlangde kleine bibliotheek.³ Ik glimlach volstrekt niet over het plan, - slechts verbaast het mij, dat Ge vertalingen uit het Engelsch en uit het Fransch daarin wilt opnemen. Een jongske als Gi moest beide talen van U al spelende leeren, dunkt mij.

Onze oude Tante is heden bezweken! 83 jaren heeft zij geleefd; maar weinig genoten, - hare jeugd en haar middelbare leeftijd waren niet van de gelukkigste, - sedert werd zij doof, allengs stond zij alleen, - welk een droevig facit zou de rekening opleveren, werd zij opgemaakt. Ze was dan ook verstandig genoeg, geen langer leven te wenschen, toen Sophie dezen morgen de laatste uren bij haar was.

Ik schrijf deze regelen in allerijl, eer ik naar het sterfhuis ga, op de blaadjes papier die de reize naar Weenen hebben meegemaakt, en nog niet geordend onder de souvenirs voor de hand liggen. Wij hebben veel genoten, het hokken op de Leliegracht is eens weer afgewisseld.

1 Vgl. Litt. Fant. en Krit. XV, 137, aan het slot van het artikel over A. Pierson.

2 Het beruchte Oera linda bok.

3 Voor G. Busken Huet. Vgl. B.H., Herinneringen aan Potgieter, in Litt. Fant. en Krit. XIII, 96.

[p. 89]

De Duitschers hier razen en tieren tegen de Bohemers, - maar ik zie niet in, waarom de Czechen hun regten niet zoo goed zouden doen gelden als de Hongaren. Bakhuizen van den Brink, die in de jaren 1841/42 te Praag vertoefde, had veel sympathie voor het Boheemsch - ik ga dezer dagen zijn brieven uit dat tijdvak overlezen om te zien, wat hij in hunne letteren waardeerde. Mij heeft Praag een eigenaardigen indruk achtergelaten - geen stad ter wereld, die zoo lang heugenis bewaart van een enkelen Heilige, van Joh. Nepomuk. Is zijn historie met Koning Wenzel en de gemalin van deze levendig voor Uwen geest? Zoo neen, dan zal ik U in een volgende de historie van de biecht vertellen.

En Nürnberg, dat middel-eeuwsch nest met aspiratiën van eene wereld-handelsstad.

Maar ik heb slechts den tijd meer, U drietjes hartelijk te groeten van

Ons beide.

Mijn Lente zijn de eerstelingen van een jongen man, mij door Vrienden van de Zaan aanbevolen, toen hij aldaar nog hulponderwijzer was.¹ Thans is hij aan de Armenschool alhier met hoofdonderwijzersrang werkzaam.

Ik heb velerlei met hem overgebragt, - hij is een tijdlang krankzinnig geweest uit hopelooze liefde. Ik dank Schneevoogt nog in zijn graf voor de liefderijke zorg, toen aan hem besteed. Lang behoefde de patient dien echter niet, want het meisje erbarmde zich zijner. ‘En’ schreef Schneevoogt mij, ‘nu zal de liefde hem wel beter genezen dan mijn medicijn en voorschriften.’

Er schuilt aanleg in hem, geloof ik.

de Uwe.

1 C. Honigh.