De werken. Deel 21. Brieven aan Cd. Busken Huet 1861-1868

XXVI
Amsterdam, 1 Julij 1864.

Lieve Vriend!

Onder den prettigen indruk, door Uwe kritiek Withuijs - Bern. ter Haar achtergelaten, ben ik in geen stemming meer om U te beknorren over Uwe klagt, dat Uw arbeid U inspanning kost. Faire quelque chose avec des riens! hoe kan die wensch opkomen bij iemand, die de moeijelijkheid van zijn werk zoo gelukkig weet te verbergen, die altijd eene nieuwe beschouwing heeft. Gij doet mij gevoelen dat ik oud worde, door de frisschere wijze, waarop Ge mijne voorgangers en tijdgenooten schetst, - als oude kennissen had ik menige

[p. 51]

gekheid in hen voorbij gezien. Werk dus gerust voort, het zal U inderdaad goed doen.

Heden was onze vriend Buijs bij ons. Ge hadt zijn klagten moeten hooren over de begrippen van Nieuwere letterkunde bij de examina van mannen, die in andere vakken 2^de en 1^ste rang hadden. Deze kende Dickens uit een vertaling, gene had nooit den naam van Macaulay gehoord. En dat zijn de blinde leidslieden, die toekomstige blinden zouden vormen, als hun niet gezegd werd, dat onze heel en halve en kwart goden maar menschen zijn, zeer alledaagsche menschen zelfs!

‘Alsof het mij gelukken zou, die zeurders op het sleeptouw te nemen!’

Ik heb straks gezegd dat ik oud worde, dat Ge het mij ten minste merken doet, maar op het punt van geloof aan de kritiek, j'ai toujours vinqt ans, je crois à l'ami inconnu.

En daarom - geloof niet dat mijn gelukkige wending voorbedacht was - en daarom gaan hiernevens boeken in menigte, boeken door Alb. Thijm volgeschreven, ook in den geloove.

Gij gevoelt zelf, dat Gij U zoo spoedig mogelijk door den berg heen moet werken. Is dit geschied, dan zal er gelegenheid zijn ademhalend hier een liefelijk plekje en daar een stoute partij gade te slaan. Of ik mij niet begrijpen kan dat Ge daarnaar verlangt? Volkomen, maar ik vraag U op mijn beurt, of Ge er niet bij wint aan veelzijdigheid, dus wroetende en werkende, of Ge niet later en met meer regt en met meer gemak van dat weinige spreken zult, waarin Gij U op den duur verlustigt? Non seulement on n'en meurt pas, mais:

Le père fut sage

Qui leur apprit avant sa mort

Que le travail est un trésor.

Zimmerman en Schimmel moesten deze maand in 't gareel - er was gelukkig geen kopij, die er door kon. Van Winkler zijn eenige bladzijden gekomen, maar populariseeren der

[p. 52]

wetenschap schijnt niet zijn talent te zijn. We hebben zeer veel professoren, maar een hoogleeraar voor den stijl! En toch hadden wij dien noodiger dan dubbel Indisch onderwijs: het officiële te Leijden, het concureerende overschotjen te Delft. Want dat we saai schrijven, dat is weder bij de jongste verkiezingen gebleken. Haarlem was nog een 1000ste aardiger dan Amsterdam.

Of het hier warm is? Helaas, als kinderen waren wij met ons openstaand raam op de binnenplaats zoo blijde, dat het ochtend aan ochtend wagewijd openstond, om den wille der reseda en der rozen, tot wij hoestten als twee sukkels. En digt ging het raam en rozen en reseda kwijnen op de binnenplaats.

Zondag mogen wij ons niet vleijen U te zullen zien, maar Zondag acht dagen is het waarschijnlijk dat wij aanwippen.

Gideon heeft nog altijd pret met den bok, hoop ik, - Papa ook? Sophie verzoekt hare groeten, ik mijn respect.

Van harte de Uwe.