De werken. Deel 21. Brieven aan Cd. Busken Huet 1861-1868

[p. 33]

XVII
Februarij 1864.

Lieve Vriend!

Hierbij de laatste proeven mijner opstellen, maar niet zonder een woord van hartelijken dank voor de trouw, voor de liefde waarmede gij die eerst hebt gelezen en gekozen, waarmede gij die later verbeterd hebt! Slechts waart ge te karig met aanmerkingen, met schrappen. Maar ik, die het herhaalde malen beproefde, ik kwam tot de overtuiging, die zeker ook de uwe geweest is: onkruid en tarwe waren zamen ontloken en opgewassen, de tijd voor het wieden was voorbij.

Onze vriend Kruseman verlangt eene voorrede. Ik ga hem teleurstellen, vrees ik; maar ik beroep mij op u, dat ik er geen schrijven kan. Waarom, waartoe ik laat overdrukken - men verge mij niet dat ik het zegge. Hoe het mij onder het nazien dier proeven te moede geweest is? Het behoort tot het intieme leven, het gaat het publiek niet aan. Die eerste proeven - waarin Zij zich zoo zeer zou hebben verlustigd - hoe zij mij leed hebben gedaan! Er is berusting gekomen; er is zelfs iets zoets in den weemoed, die er mij bij aangrijpt. Maar wie laat dat drukken? Sedert heb ik zoo menig genoegelijk uur aan die opstellen dank te weten - in uw kluisken - op Beekesteyn - lest nog op den Blinkert. Ik zou alleen om onzer vriendschap wil wenschen, ze weêr te hebben uitgegeven; mais c'est entre nous, et non pour cette multitude de....

Inconsequentie! Ik geef deze dingen het publiek weêr in handen, en ik ben op het punt, tegen dat publiek uit te varen!

Wat dunkt u? als op

Proza
van
E.J.P.

[p. 34]

eens de beide jaartallen volgden van het eerste en het laatst geschreven stuk

1837-1844.

Och, als die cijfers juist zijn, heeft dan het publiek geen waarschuwing genoeg, om geen kat in den zak te koopen?

Ik had moeten beginnen met u schotsch juwelier te prijzen, zoo goed hebt gij het kiezelsteentje van Hooft gezet.¹ Of het der menigte duidelijk zal zijn, wat lot Constanttijn en Messalina weêrvoer? Neen, maar ge kondt mijn antwoord voorzien: weet zij het niet, dan sla zij Brandt op. Of er een enkele onder den hoop geestig genoeg zal wezen, om partij te trekken van de vernuftsspeling, waartoe Messalina uitlokt? Ik twijfel er zeer aan.

In vollen ernst, ik zou er geen noot bij zetten.

Wanneer ge niet ‘van de natie’, wanneer gij inderdaad van de wereld waart, wat zou ‘Klerikalisme’ nog van andere zijden zijn toegelicht! In de gegeven omstandigheden is het echter zóó beter.

Het zal ons alleraangenaamst zijn, u den 28^sten ten onzent te mogen zien; maar het is wreedheid, wreeder dan wreed, zei Hooft, als wij genoegelijk bij elkaar zijn, naar mevrouw B. te trekken. Is dat bezoek echter niet op den voordemiddag af te leggen, het zou onheusch van ons zijn, niet betreurende te berusten.

Schimmel en Zimmerman juichen met mij uw plan, Vissering en mij in April te behandelen, toe. Het zal voor ons noch voor het publiek poisson d'Avril zijn. In ernst, ga uw gang en

1 * Twist, zeide Hooft, verkwist; en hij, die alleen in gesprekken en in partikuliere brieven polemiseerde, mogt het zeggen. Toch heeft de Drossaard niet gevergd, dat Vondel met zijne Hekeldichten doen zou, hetgeen hij met zijnen Konstantijn en met zijne Messalina deed. - Polemische Fragmenten, slot der voorrede.

[p. 35]

spaar geen onzer gekheden. Vissering heeft er minder dan ik, maar hij heeft ook niet, als ik, zoovelen hard gevallen.

Dat uw boek nu ook juist klaar is, is fataal. Geen proeven meer. Haarlem gaat schuil.

Toch niet, lieve Vrienden! Met of zonder proeven vele groeten van Sophie aan u beiden en Gideon (Gietje is een leelijk diminutief).

Van harte de Uwe.