Reinhart, of natuur en godsdienst

XXVIII.

Hoe weinig kent hij de liefde, die haar een zwakheid noemt, en waant dat zij 't hart verijdelt! neen, een wellustige drift, die men zoo valsch met den naam van liefde bestempelt, moge den mensch verlaagen; het vuur zijner beste werkzaamheden verdooven, en zijnen adel vernietigen; waare liefde van twee godsdienstbeminnende zielen doet dien groejen; maakt ons grooter, en doet eene milde bron van edele zaligheid ruisschen langs den weg onzes levens; zoo ten minsten werkt de liefde, welke mij aan nannie verbindt; sedert ik haar bemin, is 'er een effenbaare kalmte, een werkzaame moed, en een stille vrolijkheid in mijne ziel, die vrede rondsom mij schept.

Wanneer ik bedaard mijn lot nadenk, moet ik de leiding der Voorzienigheid bewonderen, die mij door een doornig, somber pad, tot een

[p. 369]

vrolijk paradijs brengen, en mijn jonge ziel, door traanen en gemis, meer vatbaar wilde maaken voor het beste geluk, dat de wereld kan aanbieden; verzonken in dit nadenken, vind ik mij zelven dikwijls, met traanen van dankbaarheid in mijne oogen, op mijne knieën voor God, weder.

Kan een mensch wel zeggen, dit of dat is kwaad voor mij? zoo lang hij de geheele keten van zijne lotgevallen niet zien kan, zoo lang hij niet weet welke gevolgen uit deeze ééne oorzaak zullen voordvloejen? - toen ik in mijn vaderland niet dan tegenspoed ontmoette, en, met den vuurigsten ijver, geen vak om te arbeiden en het belang mijner lieve moeder te bevorderen, vinden kon; toen dit ongeluk mij verre van mijn vaderland en vrienden wegvoerde, toen dacht ik niet, dat juist die mislukking mij in de armen van eene lieve echtvriendinne, wier hart voor mij gestemd is, en die op deeze vreemde kust, ook naar mijne komst verlangde, en haare liefde voor mij bewaarde, voeren zou.

Onvoorzichtige daaden zelfs, moeten dikwijls in het plan der, ook kleinigheden bestuurende, Voorzienigheid, dienen, om haar doel te bevorderen; toen ik, in dien akeligen nacht, door een donker bosch doolde, verweet ik mij zel-

[p. 370]

ven dikwijls mijnen onvoorzichtigen moed, en overdreeven ijver; en had deeze mij niet naar dit bosch gevoerd, mijn compas doen vergeeten, en spoorloos dwaalen, ik had zeker La Recompense niet bezocht, en de engel niet gevonden, die mijnen angst met éénen blik haarer oogen vergeeten deed, en mij alles weezen zal.

‘Die verwachting is te hoog gespannen!’ denkt gij, niet waar, Karel! en gij hebt gelijk; mijn gezegde heeft bepaaling nodig; neen, beste vriend! ik ken de wereld te wèl, om 'er een volmaakt geluk of paradijsche zaligheden te hoopen; ervaring maakte mij te wijs, om mij ooit met harssenbeelden te vermaaken; ik zag te dikwijls hoe juist die bron van welke men lavenis hoopte, bitter water opgaf; en hoe juist dat goed, in welks bezitting wij onze zaligheid eens stelden, wel eens levenslang, ja eindelooze ellenden verschafte; en dat ten minsten, dit, treurigheid, meest, of wel altijd, de onafscheidelijke gezellin des geluks is, is een zeer dagelijksche ervaring, die mij altijd zal terug houden van volmaaktheid in het geluk te verwachten; ik houde mij verzekerd dat mijne toekomstige lotgenoote zeer veele roozen van stille zaligheid op mijnen weg zal doen bloejen; doch ik stel mij daarbij voor, dat ik die zelden zonder doornensteeken plukken zal; maar dit is óók waar: haar bezit zal al mijn genoegen vergroo-

[p. 371]

ten, en al mijn lijden verminderen; wanneer zorg en verdriet fronsels in mijn gelaat trekken, zal haare lieve hand die gladstrijken; zoo traanen des lijdens mijne oogen ontvloejen, dan zal zij dezelven afdroogen, of met mij weenen; en wij zullen, ten minsten somwijl, in elkanders bezitting vergeeten, dat het volmaaktste geluk op de aarde niet woont.

Ik heb een natuurlijke schrik voor den schok, die de teleurstelling in eene of andere verwachting geeven kan; daarom zoek ik dezelve nooit te hoog te spannen, noch een al te vrolijk verschiet voor mijne hoop te plaatzen; en ik stel mij dikwijls de ongenoegens voor, welke het beste huwelijk vergezellen zullen; want hoe zeer de tederste liefde ons hart vereenigt, hoe veel symphatie 'er tusschen de grondneigingen onzer zielen is, wij blijven tog beide menschen, met onderscheidene driften, gebreken, en neigingen behebt, die zeker bij oogenblikken eenig ongenoegen zouden kunnen baaren, en bij tusschenpoozen die geheel kalme rust en volmaakte harmonie stooren; doch daar wij in den grond éénsgezind zijn, en onze liefde zuiver en hartlijk is, zal de vrede nooit geheel gestoord worden; uit kleine ongenoegens zal, hoop ik, nieuwe liefde, en uit oogenbliklijke verwijderingen naauwer vereeniging geboren worden; zoo is immer door eene onbedachtzaame drift mijne

[p. 372]

lieve, zachte nannie kon beledigen, met hoe veele traanen van oprecht berouw zoude ik die wreedheid boeten! en zoo zij ooit, door een grillige luim, die de Wijsgeeren aan het vrouwlijk charakter verbinden, of, door gemelijkheid, mij bedroeven kon, met hoe veel betoverende goedheid zoude zij alles herroepen, en op hetzelfde oogenblik geheel bevalligheid, geheel onschuld, in mijne oogen worden! maar neen, mij gemelijk van zig stooten, zal zij nimmer kunnen! zij is zacht als de maan, die de slaapende schepping bestraalt! zij is streelend als het avondwindjen, dat, bij de zinkende zon, door vergulde blaadjens speelt, en zal vrolijkheid scheppen daar zij zweeft!

Zie, Karel! zulk een denkbeeld maak ik mij van een huwelijk, daar geen laag belang, geene vlugtige drift, maar daar waare liefde de banden knoopte, die zoeter zijn dan alle vrijheid!