Reinhart, of natuur en godsdienst

[p. 280]

XVII.

Nu heerscht het gevoel van dankbaarheid boven alle aandoeningen in mijn hart; van dankbaarheid aan dien God, die mij niet alleen de tijden des oogsts bewaart, maar ook dien oogst zoo vruchtbaar en gelukkig maakt, dat mijn voordeel mijne berekening vèr overtreffen zal, zoo de regen niet begint, vóór dat de geheele pluk is ingezameld: tot nog toe heb ik geen reden om dit te vreezen; de graauwe regen-vogel doet zig wel nu en dan hooren; maar niet zoo menigvuldig, dat hij eenen op handen zijnde regen voorspelt; geene dreigende wolken verdonkeren de lucht; helder en vrolijk straalt de zon op de rijpende vruchten; het zuiver wit der catoen, die uit de openbarstende noot zwelt, schittert door haare glansen, en elk vruchtjen fluistert mij als toe: ‘'t Is God die uwen oogst bewaarde!’

Kommerrust bood ons nooit aangenaamer dagen, dan wanneer deszelfs landlieden de omliggende akkers, van vrolijke oogstgezangen deeden weêrgalmen: hoe dikwijls zagen wij, met een innerlijk welgevallen, den boer met

[p. 281]

alle zijne huisgenooten op rijpe gras- of golvende koorn-velden, bezig met de inzameling! de vreugd was dan onder hen algemeen; die bezielde den knecht zoo wel als zijnen meester; de huurling zelfs deelde daar in, en alle onderscheid van stand scheen tusschen hen die oogsten, die aan het algemeen belang arbeidden, geheel optehouden; men maaide het gras, en hooide het tot het dor was; men sneed het koorn, bond het aan garven, en zettede die op hoopen; men lachte, men schertste, en zong bij beurten; men laadde het drooge graan op wagens, bragt het juichend in de schuuren, en een vreugdefeest besloot deezen arbeid; waarlijk, deeze boeren-landvreugd was natuurlijker en hartlijker, dan die, welke in de wijdsche zaalen, waar de weelde niet dan arme, gekunstelde vreugdebronnen springen doet, immer plaats had.

Een soortgelijk genoegen heerscht thans op mijne velden; het tooneel is bevallig; 't is waar, het vertoont geene vrijheid; de acteurs zijn slaaven, maar gelukkige slaaven, welke de voorrechten, die hun lot vergezellen, duidelijk gevoelen, en, door het uitzicht van eene bijzondere belooning na eenen bijzonderen ijver, aangemoedigd, wil elk zig het sterkst bevlijtigen om den anderen voorbij te werken.

[p. 282]

Hunne taak wordt afgemeeten door 't getal korven, in welke zij de catoen verzamelen; deezen zijn gevlochten uit dunne teenen; elk gaat, met zijn korf bij zig, de catoenboomen langs, haalt de wollige vrucht uit de opgebarstene schaal, en treedt zoo de gantsche rei, den gantschen akker langs, om de rijpste vrucht het eerste intezamelen, en draagt dan zijn volgeladen korf naar de droogbakken, waar de zon het vochtige, sneeuwvlokkige vruchtjen, welhaast droogt, en voor nadere bewerking toebereidt.

Het zal wel van zelf spreeken, dat ik geen ledig aanschouwer van deezen vrolijken arbeid ben; ik doe altijd alles mede, maar vind hier voornaamlijk mijne bezigheid in het nazien van het werk der slaaven; op de akkers wandel ik de geplukte boomen na, en zie of 'er ook ergens rijpe vruchtjens aan verscholene takken bleeven hangen, die hier verdroogen of verrotten zouden, en verzamel dikwijls eene geheele menigte na hun in; in de Loge moet ik zorgen dat de catoen wèl gedroogd, en niet door verzuim van geduurige omkeering, verstikt wordt: ‘Het oog van den meester,’ zegt het spreekwoord, ‘maakt het paard vet;’ en het verdubbelt ook de inkomsten van eenen vruchtbaaren akker.

[p. 283]

Geen oogenblikjen tijds dat den oogst dienstig zijn kan, gaat verlooren; des avonds, wanneer de donkerheid op de akkers daalt, en de negers met hunnen laatsten korf op het hoofd, wederkeeren, wordt 'er een ander tooneel geopend: de lampen worden in de ruime Loge ontstoken, en elke neger of negerin neemt eenen molen om de gedroogde catoenvrucht van de harde zaadpit, welke haar besluit, te ontdoen; beide hunne handen vinden hierin eene gestadige bezigheid, terwijl de brommende molen het zaad aan de eene, en de ledige catoenvlokken aan de andere zijde neêrwerpt, en wel rasch een donsige heuvel naast ieder ophoogt, die naderhand vast in baalen wordt ingestampt, welken zonder gevaar van verderf, de verste verzending ondergaan kunnen.

Wanneer ik nu deezen zegen des Hemels zoo zie binnendraagen, en alle die knechten en meiden zoo zie slaaven in mijnen dienst; wanneer ik in dit alles den voorspoed zie, dien God mij in het land mijner vreemdelingschap toedeelt, o Karel! dan word ik zoo weêmoedig vrolijk, en mijn hart smelt weg onder het gevoel van die weldaaden; het denkt dan als Jacob, toen hij, wederkeerende van Paddan-Aram, zeide: ‘Met deezen staf ben ik over den Jordaan gegaan, en nu ben ik tot twee heiren geworden!’ ik zeg hem na: ‘Met

[p. 284]

niets anders dan een eerlijk, arbeidzaam hart toog ik den ruimen oceaan over, en nu zijn alle die akkers, al dit volk, alle die huizen het mijne; voorzeker, God heeft mij wèlgedaan!’ waarlijk, ik bloos dat ik immer ongevoelig was, en dit vergat.