Reinhart, of natuur en godsdienst

[p. 272]

XV.

Wat is de mensch tog een veranderlijk wezen, Karel! kan hij wel ooit voor 't tegenwoordige weeten wat 'er morgen van hem worden kan? hoe dikwijls hebt gij mij in het stuk der liefde den wijsgeer zien spelen! hoe dikwijls sprak ik met u, en nog meer dacht ik, over 't onvolmaakte van 't beste huwelijkslot op deeze aarde; hoe dikwijls wees ik, aan de verleidende struik der liefde, de doornen, welken gij onder de roozen die gij pluktet, niet eens bemerkt had; en dan lachte de vrijheid mij aan - maar waar is nu mijne vrijheid, en mijne geheele philosophie? een enkelde harsenschim heeft mij van beiden beroofd, en ik sta verlegen daar.

Hoe zwak is tog onze reden! hoe wankelbaar onze, met moeite aangekweekte, deugd, wanneer zij bestormd worden door de driften! hij, die zijne standvastigheid op dezelve bouwt en niet liever de verzoekingen, welken hem omringen, ontwijkt, is - verlooren; woelende driften maaken een spel van ons geluk; en zij voeren onze begeerten vèr buiten onzen stand; boezemen ons die ontevredenheid in, die den schuldeloosten wensch, zondig maakt, en onze

[p. 273]

rust is verlooren, dit is mijn geval: o, bekoorelijke tevredenheid in mijn lot! gij die voorheen een paradijs rondsom mij schiept, keer terug, schenk mij mijn verloren rust weder, en ik zal vrolijk zijn in mijne eenzaamheid.

Op zig zelf, dit is waar, heeft mijne begeerte niets misdaadigs; de natuur, de deugd zelfs, kweekt die in elken menschenboezem aan; zij voedde haar op in de reine borst van den onschuldigen Adam, en God vervulde die; diezelfde natuur maakte mijn hart voor al het schoone der schepping, voor alle harmonie en vreugde gevoelig; en zoude het voor de schoonste overeenstemming, die liefde tusschen twee onderscheidene zielen vormt, onvatbaar zijn? zou een gevoel, dat in paleizen en hutten heerscht, dat den Vorst op zijnen troon, en den herder bij zijn vee, elk naar zijnen staat, bezielt, dit hart niet aandoen? kan het een' jongeling, die nog onschuld en gevoel heeft, onverschillig zijn, of 'er een hart, gestemd als zijn hart, onder eene vrouwlijke borst voor hem klopt? welk een onnatuurlijk, en onbevallig verschijnsel onder de menschen zou dit zijn! neen, Karel! ik gevoel het; mijne begeerte is zoo rein als haare moeder; met die begeerte in mijn hart, kan ik, vrij van zelfbeschuldiging, mijne oogen ten hemel slaan, en bidden: ‘Ach! voer haar in mijne armen!’ maar dit is waar, mijne begeerte is te

[p. 274]

dringend, niet volgzaam, niet bedaard genoeg; mijn ziel is niet in die gesteldheid, in welke het geloof aan eene vaderlijk zorgende Voorzienigheid, die mijn wezenlijk geluk zeker bevorderen zal, haar brengen moest; onopmerkzaam op haare gunstbewijzen, laat ik een menigte bloemen van vreugde, die God voor mij zaaide, verbloejen, of vertrap die ondankbaar met den voet; en is mijne begeerte geheel vrij van hoogmoed? het is geen alledaagsch geluk, maar een schat, naar welke zoo menig man van verdiensten vruchtloos wenschte; ik bloos, en ben verdrietig over mij zelven; en nogthans weet ik niet of ik genezen ben, en of ik in het vervolg zoo veel wijzer zal handelen, als mijne reden en mijne rust vorderen; maar hier om wil ik God bidden - een hart dat in zijn lot, en in de handelwijs der Voorzienigheid te vreden is, en haare gaaven dankbaar geniet, dit is een geschenk van Hem, 't welk Hij op het vuurig gebed aan niemand weigeren zal.

En die God zal immers zorgen voor mijn wáár geluk? zal dat door eene lotvriendin, naar mijnen wensch, bevorderd worden, dan zal Hij mij die geeven; heeft Hij zulk een wezen voor mij bestemd, dan kan geen' tijd, geen' afstand, haar een oogenblik langer van mij verwijderen, dan Hij goedvindt; al bewoonde zij een anderen wereldöord, al hield een

[p. 275]

afgelegen eiland haar verborgen, zeeën en winden wachten op Zijn bevel, en zullen haar in mijne armen voeren, op den besten tijd; o! Karel! mogt ik, gerust in deeze zekere verwachting, te vreden zijn, en intusschen in mijne eenzaamheid dagelijks wijzer en beter worden!