Reinhart, of natuur en godsdienst

[p. 267]

XIII.

Karel! uwe klaagende vriend heeft een zwakke troost gevonden: de medeklagt van een edelen jongeling, wiens hart, even gestemd als mijn hart, ook met dezelve behoeften worstelde; het is klopstok - altijd was mij het boek van dien gevoelvollen, verhevenen, en in zijne verhevenheid zoo waar eenvoudigen dichter, dierbaar; nu bemin ik hem nog meer; in lange weeken waren zijne Oden niet in mijne hand geweest; nu nam ik die, half verdrietig, en half begeerig, om door zijne zielverheffende gedachten, beter en grooter te worden, op, en juist viel zijne Zukunftige Geliebten open; ik las dit stuk; mijne traanen vielen op het blad, dat zoo levendig mijn gevoel uitdrukte, als woorden dit immer kunnen doen; al weenend riep ik met hem uit:

‘Ach! waarom, o Natuur! gij ontedere moeder! gaaft gij mij zoo veel gevoel, en een zoo indrukbaar hart, en in dit indrukbaar hart, die tedere liefde, dit eindeloos verlangen! en ach - geene geliefde daar bij?’ Hoe juist past die toon in mijnen

[p. 268]

mond! - ik las verder: ‘Gij die eens mij zult beminnen, (zoo, ten minsten, het lot, door mijne traanen bewogen, mij eens eene geliefde geeven zal,) o gij verkozene uit allen! zeg mij waar uw vlugtende voet, eenzaam, zonder mij, heendoolt? zeg het mij slechts, met eenen verraadenden toon!... gevoelt gij ook, zoo als ik, het onwederstaanlijk vermogen der liefde? verlangt gij ook, zonder mij te kennen, naar mij? zeg het mij dan met een doordringend ‘ach!..’ dat naar mijn ‘ach!..’ gelijkt? dat uit het binnenste van uw ziel klaagt, zucht, en sterft! - waar, waar zoek ik u? waar zal ik u eindelijk vinden? gij, naar welke mijne begeerte zoo sterk, en onstervelijk verlangt! waar is de oord die u besluit? waar vloeit de wolk, welke uwe oogen beschaduwt, vrolijk voorbij? gezegende hemel! zal ik eens mijne oogen tot u opheffen en haar omarmen, welke gij zaagt opbloejen! doch....’

Maar wat doe ik! klopstok voor u vertaalen, dien gij zo goed verstaat als ik? lees, lieve Karel! lees de geheele Elegie, en gij zult in het hart van uwen Reinhart leezen! hoe zeer vertroost mij het denkbeeld dat zulk een mensch dezelfde gewaarwordingen had, welke ik ken; zijn verheven geest heeft zeker

[p. 269]

duizend gedachten, die ik niet volgen, en naauwlijks begrijpen kan, wanneer ik hem, als eenen, het zonlicht tartenden arend, in zijne stoute vlugt aanzie, en hem nederig bewonder; maar dit allesdoordringend gevoel heeft mijn geest dan met den zijnen gemeen; en de Natuur, de edele menschen-natuur, door geen laage dieren-drift vernederd, sprak in zijn, en heerscht nu in mijn hart; mijn gevoel geeft hij woorden, en hij is mij dierbaarder dan ooit; het bemoste hoekjen bij mijn waterval heeft een nieuwe schoonheid gekregen, na dat ik hem daar las; dikwijls zal ik daar met dit boek gaan zitten, en die roerende klagt herhaalen: op mijn dwarsfluit wil ik toonen zoeken, die deeze toonen gelijken, die dit zieltreffend ‘ach!’ en deeze tedere klagten, lang op het water doen zweeven, en geheel uitklaagen; de murmelende waterval en het zuizende windjen zullen medeklagen, en de deelende Natuur zal mijn lijden verzachten.

Lijden, ja Karel! mag ik mijn staat geen lijden noemen? ik heb mijne rust verloren, en mijn geluk is als een schaduw verdweenen!