Reinhart, of natuur en godsdienst

VII.

Hoe grof, en hoe na aan dierendrift grenzende is somwijl - eenige betere charakters uitgezonderd - de liefde der slaaven! de tortelduif, zegt men, dat zig doodtreurt om het gemis van haar gaaiken; de ruwe raaven zelfs, wier vederen en stem niet dan norschheid schijnen te verraaden, vergeeten hunne wederhelft niet rasch; geheugt u het geval nog van die raaven in het bosch van Kommerrust? weet gij nog hoe één dezelven op het nog ledige nest,

[p. 246]

waaruit het wijfjen door uw jagerssnaphaan was neêrgetuimeld, bleef zitten treuren; hoe hij eerst om haar lijk, al klaagende, heen en weder zweefde; hoe hij, toen het onder den grond bedolven was, op den tak die haar graf beschaduwde, bleef zitten stoenen, tot de onbarmhartige jager ook hem nedervelde, en zijne vogelsmert met zijn leven wegnam; zoo beminnen Negerinnen niet veel; ten minsten de weduwe van den braaven Mars, heeft haaren man lang vergeeten, en haare liefde reeds op een anderen verplaatst, schoon zij pas voor vier weeken zijnen dood beweende; een ander ongeluk van het menschdom, en vooral van dit geslacht, dunkt mij, dat het wezen, welks leven zoo kort en ellendig is, bij zijns gelijken, ja bij zijne beste vrienden, zoo rasch wordt vergeeten, en als uitgewischt uit de reiën der aanwezige dingen; en aan hoe veele menschen onder deeze en andere volken, en in dit en gintsche werelddeelen, onder hooge en laage standen, valt dit ook al te beurt! wanneer ik hier dieper indring zou ik somber worden; het leven van zulke menschen, welken niet door eenige deugden, of edele bedrijven, in het geheugen der naleevenden bewaard blijven, komt mij voor als de verschijning van een' vlinder, die in de lucht dartelt, op een bloemstruikjen rust, en verdwijnt; doch hoe onbepaald is dit mijn gezegde! vergeet ik dan, dat de ondankbaare

[p. 247]

wereld zoo dikwijls de verdiensten van edele menschen in de asch der vergetenheid begraaft, terwijl zij eerezuilen voor schitterende kwaaddoeners van het menschdom bouwde? Weet ik dan niet dat zoo menig een geheel onbekende deugdzaame, die, zoo stil en onbeweend, de wereld verliet, als hij 'er in leefde; die bij niemand beweend en door niemand gedacht wierd, in waarde was bij God; en dat hij, onder de burgers des hemels eens beter bekend, de eer die hij verdiende, ontvangen zal? - maar tot welk eene uitweiding brengt mij eene ongevoelige Negerin! hoe ver kan een gedachten van haaren oorsprong afwijken! nu; gij leest tog gaarne alle mijne gedachten, al zijn ze daarheen gestrooid als losse bloembladeren, niet waar Karel? of wilt gij nu liever dat ik thans voor mij zelven denke? ook goed... daar ligt mijn pen als of zij niets gezegd hadde.