Reinhart, of natuur en godsdienst

XXVI.

Ik eindigde laatst met een voorneemen om u eene nadere beschrijving van het gebruik, hetwelk ik van deeze hut, of de geheele Retraite maak, te geeven; vooraf moet ik u zeggen, zij is, zoo min aan werkheiligheid, als aan dweeperij, toegewijd; waarlijk, wanneer ik maar eene schaduw van verdienstelijkheid in mijne gezetheid op deeze plaats stelde, dan moest ik de diepe armoede van mijn bes-

[p. 207]

te werk geheel niet gevoelen; neen, geloof mij, niets dan de levendige bewustheid, dat mijn geluk in die gesteldheid der ziele, welke ik hier bevorderen wil, gelegen is, drijft mij hier heenen; geen gezette tijden zien mij hier ook verschijnen; want gewoonte en dwang berooven dikwijls de edelste daad van haare genoeglijkheid; een zweemsel van dwang, kan mijne ziel die ruimhartige vrolijkheid beneemen, zonder welke mijn godsdienst slaafsch en koud is; ook is mijn gebed aan deeze plaats niet verbonden; maar ik bevind mij dan het beste wanneer mijn geest zonder eene plechtige verplaatsing, geduurig, zelfs onder mijne bezigheden, biddend denkt; doch gevoel ik eens eene neiging om mijne eerste morgen-, of laatste avond-gedachten, hier in de stilte der afzondering, aan denzelfden God, die hier en elders mijn gebed hooren wil, toetewijden, dan ga ik daar heen; dan vraag ik daar, in den vroegen dag, den Leidsman mijner dagen om bewaaring in onheilen en verzoekingen; om moed en wijsheid in mijn werk en gedrag; om rust in mijn hart, en vreugde op mijn' weg - dan smeek ik Hem, in den avond van eenen, door misstappen en verborgene afdwaalingen getekenden, dag, om vergeeving van dezelve om de verzoening van den Verlosser; en om alles wat mij, als een behoeftig en sterflijk mensch, ontbreekt.

[p. 208]

Maar vooral op den zondag, als de rust van allen vermoejenden arbeid mij ruimer tijd tot nadenken en oefening voor mijnen geest overlaat, en het getier der Negers mij de afzondering dubbel verkieslijk maakt, dan gevalt deeze Retraite mij het allermeest; dan boezemt mij hier alles stilte, rust, en ongestoord genot in; terwijl dan het dreunend klokgebrom, in alle oorden van mijn vaderland, weêrhalmt, en dit staatig geluid van het laage dorp-torentjen, zoo wel als van het rijzend tempeldak der groote steden, zoo plechtig en somber afrolt, en geheele schaaren van menschen naar de verzamelplaatsen van openlijken godsdienst lokt; dan ga ik eenzaam naar mijn kleinen tempel, waar niet dan stilte mij noodigt; om hier, in gewijde afzondering, denzelfden God te dienen, die daar in 't openbaar geëerbiedigd, en mij optebouwen in hetzelfde geloof, dat in mijn vaderland gepredikt wordt.

En zou het den Heere der wereld, die aan alle oorden even nabij is, en het gebed der geenen die Hem aanroepen hoort, niet zeer onverschillig zijn, op welk plekjen van zijne Aarde, dit zandkorreltjen zijner schepping, en in welke omstandigheden zijn waare verëerer voor hem knielt? zou Hij den eenzaamen aanbidder van zijnen naam, in een oord, waar geen vreeze God's is, niet met hetzelfde

[p. 209]

welgevallen gadeslaan, als Hij in andere Landen geheele tempelchooren verzameld ziet? kan ik, door deeze gedachten aangevuurd, niet, in gemeenschap met mijne broederen, in andere streeken der wereld, het verst van mij verwijderd, den God der ganscher aarde, den Vader des menschdoms, en den Zaligmaaker van zondaaren, hulde doen? ja, Karel! dit doe ik dikwijls met vreugde en vertrouwen; dikwijls met een gevoel van God's onderscheidende goedheid, die mij dit voorrecht vergunt, onder menschen die Hem vergeeten.

Hoe dikwijls spreekt de Natuur hier ook tot mijn hart, als ik, bij de morgen- of avond-schemering, of op andere tijden van den dag, op de smalle paadjens van dit bosch wandel; of op een zooden bank, buiten mijne hut, bij mijne bloembedden eens nederzit; terwijl de morgendauw daar op trilt en glanst, of de avondkoelte hunnen adem lieflijker maakt, en met die der wilde Caneel- en Ceder-boomen vermengt, om den dampkring, die mij omringt, geheel welriekend te maaken; terwijl een zacht koeltjen in de bladeren van het bosch speelt, of een meer plechtige wind in de oude toppen der boomen ruischt; terwijl een eenzaame vogel hier zijn morgen- of avond-lied fluit, en de roerlooze stilte hetzelve tusschen beide vervangt; dan, mijn vriend! wanneer de lieve

[p. 210]

Natuur mij door de streelendste gewaarwordingen verkwikt, en ik daarbij denk dat ik op deeze geheele Colonie welligt haar eenige priester ben; dat niemand hier - zoo hij al haare schoonheid gevoele - haare gaven aan den Schepper wijdt; hoe gloeit mijn hart dan van edele drift, om hierin redelijker, en als een Christen te handelen! o, mogt ik dit in deezen omtrek leeren, dan zoude ik hier rijper worden voor den Hemel, en vandaar eens op dit hutjen, als op een nuttig leerschool, nederzien!