Het land, in brieven

[p. 210]

LIV Eufrozyne aan Emilia

Allerdierbaarste, en in de dood geliefde Emilia!

De laatste ogenblikken van mijn wegstervend leven wijd ik de tedere vriendin, aan wie het dierbaar was - en die het pad, dat ik nu haast heb afgelopen, met zo vele rozen bestrooide. - Men wil om mijner grote zwakheid wille, mij beletten aan u te schrijven, maar vruchteloos. - Ik kan de wereld niet verlaten, waarop gij achter blijft, zonder u een duurzaam getuigschrift te geven, dat ik nog stervend u beminde. - Mijn bevende hand vat de pen: de letters schemeren voor mijn verzwakte ogen: - doch Emilia zal uit zulke halve woorden het hart van Eufrozyne wel kennen. Och! kon ik nog eenmaal u daaraan drukken, eer het ophoudt te kloppen! - Dan had ik al mijn wensen vervuld. - Dan wist ik, dat gij minder lijden zoudt. - Maar neen, dit zal niet gebeuren. - Ik voel mijn krachten verminderen; ik hoop dat de Godsdienst, die u in uw God een vriend doet vinden die nooit verlaat, u troosten zal, zoals hij mij doet, door de zekere hoop van u na korte jaren afzijns, weder te zien: - en dan, mijn Emilia! zal geen dood ons meer scheiden. - Menigmaal hebben wij, in de gelukkige tijd onzer vriendschap, - die helaas! zo kort duurde, ons deze scheiding vertegenwoordigd; maar dat zij zo ras gebeuren zou; - dat ik u het laatste vaarwel niet geven zou, - dat ik zonder uw zegen sterven zou, - dat had ik niet gedacht. Doch God is wijs, en het valt mij, hoe onverwacht, niet moeilijk deze aarde te verlaten, voor een betere wereld die ik wacht.

o! Hoe geducht, mijn dierbare vriendin! is het tijdstip, waarin ik thans ben! Na weinig ogenblikken ga ik over tot mijn eeuwigdurende bestemming! Hoe verschillend is het oogpunt, waarin ik thans de wereld, en mijn eigen verrichtingen in het afgelopen leven, beschouw, van 't gene waarin het mij voorkwam in mijn gezonde jaren! - Hoe klein, hoe nietswaardig komen mij thans vele voorwerpen voor, die ik voorheen mijn

[p. 211]

tijd en aandacht waardig keurde. Hoeveel vermaken, die ik te voren voor geoorloofd, voor niet strijdig met de ware Godsdienst hield, zie ik nu in haar rechte gedaante; - hoeveel vrolijkheid, die mij toen gelukkig toescheen, beschouw ik nu als ijdel en schadelijk. - Nu ik voel dat ik voor de eeuwigheid geschikt ben, nu ik gereed sta om erin over te gaan, nu komen mij die bezigheden maar alleen nuttig voor, die ons daarvoor toebereiden. Met hoeveel zelfveroordeling zie ik op mijn afgelopen leven terug? Hoevele gebreken, zwakheden, misdaden scharen zich voor mijn oog. - Ik had wel het voorrecht van reeds in mijn vroege jeugd de dienst van God te kiezen, - en nimmer heeft mij dit berouwd, - maar hoe dikwijls was ik ontrouw aan mijn verbintenis, ongehoorzaam aan 't bevel van Jezus, zwak in mijn geloof, flauw in mijn liefde; hoe dikwijls vergat ik hem te belijden voor de mensen, - hem, van wiens belijdenis voor de Engelen en voor zijn Vader, na weinig ogenblikken mijn eeuwig lot zal afhangen. - o! Mijn Verlosser, gij ziet mijn hartelijk, mijn ootmoedig berouw! - Ik gevoel mijn schuld; - maar, ik zie ze vergeven in uw bloed: daarop vertrouw ik, daarop wacht ik binnenkort de Zaligheid; en mijn liefde voor u brandt met heldere vlammen. - Ik moet enige ogenblikken afbreken...!

*

De hoop doet mijn krachten herleven. - o! mocht mijn dood voor anderen nuttig zijn! mocht een onbedachtzaam meisje, mocht een losse jongeling, als hij op mijn graf treedt, als door de zerk die stem horen: ‘Ons leven is een damp, die een weinig tijds gezien wordt!’ en daaruit wijsheid leren; hoe verkieselijk zou dan mijn lot zijn! Een vroege dood voert mij zoveel te rasser uit een gevaarvolle, onrustige wereld, in een veilige haven. Hij is mij een korte overstap door een donkere vallei in de woning van eeuwig licht. - o! Hoe gelukkig ben ik! - Jezus is mijn leidsman! de eeuwigheid lacht mij aan! mijn engel staat gereed, om

[p. 212]

bij de laatste snik, mijn vrije ziel aan haar kerker te ontvoeren! - voel reeds de vreugd des Hemels, ik voel geen lijden meer! En is - dus zing ik met mijn geliefde van alphen?

En is mijn strijd eens afgestreden,

De laatste zucht geslaakt, de laatste traan geschreid,
Dan zie ik korte smart gevolgd door Eeuwigheden

Van rust en Zaligheid.

o! Eeuwigheid! 'k ga, met verlangen,

U zingend tegemoet en wacht op mijnen Heer;
Ik droog, door u verkwikt, de tranen van mijn wangen,

En voel geen lijden meer.

Ja, Emilia! als gij deze brief leest - als gij deze letteren met uw tranen besproeit - als gij snikkende uw Eufrozyne nog naroept! - dan ben ik reeds alle smarten te boven; dan zal ik mijn schreiende moeder en u slechts bij mij wensen. Laat dit, mijn beste vriendin, u troosten; en als gij ooit met weemoedige smart, u de zalige uren der vriendschap die wij onze God wijdden, herinnert, denk er dan bij: ook deze herinnering vergroot het geluk van mijn zalige vriendin; en zij zal het mij eens doen als ik bij haar ben.

Maar hoe roert mij de droefheid van mijn tedere Moeder. - Ik was de staf harer jaren; - hoe gering ook mijn waarde is, voor haar was ik een teder kind, aan wiens liefde zij gewoon is, en wiens gebreken zij moederlijk verdroeg. Verbeeld ik mij haar in die zorgenvolle grijsheid - eenzaam en kinderloos, dan ontzinkt mij de moed: dan voel ik minder mijn eigen geluk. Maar wat vrees ik? God, die mij haar ontneemt, zal voor mijn moeder zorgen en gij, mijn Emilia! troost ook gij mijn moeder; o ja, gij zult dit doen. En laat Sofia ook uw vriendin worden, als ik voor u niet meer ben; vorm haar buigzaam hart, zoals gij 't mijne deed, laat zij uw tranen drogen! een verzoek dat ik stervend

[p. 213]

doe, zult gij immers niet weigeren. - Neen, dit kunt gij niet, uw tedere ziel belooft het mij; en dan -

*

Zwakheid en aandoening deden mij gisteren afbreken - en dan, wilde ik zeggen, sterf ik wel tevreden. Maar laat mij u dit nog schrijven:

Aan uw omgang, en uw brieven, heb ik middellijk vele verbeterde hartsneigingen, die ik nu eerst in haar waarde beschouw, te danken. Hartelijke, eeuwige dank, onschatbare vriendin! voor deze weldaad! - Ik heb u altijd, als ver boven mij beschouwd, altijd verlangd u gelijk te wezen; en toch geloof ik, dat ook gij op uw doodbed nog gevoelen zult, dat gij niet zo waart als gij wezen moest. - Bij het helder licht der eeuwigheid zien wij alles anders in. - Hoe benauwt, of bedroeft dan elk verspild uur, elke lauwe gedachte omtrent de Zaligmaker, elke verdenking van zijn trouw en genade; elke ontrouw aan onze beloften, en elke toegeving in enige verborgen zonde! - Herinner u dit telkens, teergeliefde Emilia; dit is mijn laatste raad. Och kon ik ze u zelf, nog eens aan mijn hart gedrukt, toestameren! gedenk er mij aan bij uw leven, en zegen mij nog op uw sterfbed. - Ik kan niet meer; mijn krachten bezwijken; leef gelukkig in God, en denk, zo lang gij leeft, aan de nu stervende Eufrozyne!

Mijn overschot zal volgens onze afspraak in uw graf worden overgebracht. Gij zult op mijn zerk wenen, dit weet ik, maar laat het - ik bezweer u bij onze vriendschap! - tranen des geloofs en der hope zijn; - vaar eeuwig wel! mijn ogen worden donker.

eufrozyne