Het land, in brieven

XLIX Emilia aan Eufrozyne

De 15 oktob. 17 -

Gij hebt dan ook vergenoegen in uw tegenwoordig verblijf! gij vergeet in al uw verstrooiingen, met een jonge vriendin Sofia aan uw zijde, uw Emilia niet, gij gevoelt haar nog nodig tot uw geluk. Hoeveel vreugde stort uw brief, wegens dit een en ander, in mijn ziel, die reeds met een smachtend verlangen de uren

[p. 193]

telde, aan welker einde ik dezelve wachtte. Hoe gaarn had ik met u dat zeetochtje gedaan! Nooit heb ik die geduchte plas bevaren, en uw beschrijving wekt al mijn begeertes op. In een volgend jaar, als God ons leven rekt, moeten wij met elkander dit vermaak genieten. De weg die voor u reisbaar is, is het ook voor mij; dan zal ik zorgenvrij vrolijk verlaten om het met een voorraad van nieuwe, en grote denkbeelden weer te zien. - Maar welk een veruitgestrekt ontwerp! dwaas daar ik ben! kan één wenk der voorzienigheid dit niet verijdelen? een jaar! hoe veel kan er in zijn omtrek gebeuren? Wie weet welke tonelen achter het gordijn van het toekomstige voor ons verborgen zijn, die wij op hun tijd vertoond zullen zien! Neen, ik wil het voornemen in een wens veranderen, en mijn lot van de tijd afwachten: van de tijd die beurtelings verdriet en genoegen oplevert, evenals hij de jaren doet wisselen.

Hoe schoon is thans het herfstweer! - De kwijnende vrolijkheid, die de gehele natuur begint te vertonen, heeft voor mij nog meer bevalligheid dan de zomer, en niet minder, schoon op een andere wijs, dan de lente. Die verrukt, maar deze stort mij een zachte rust, een fijn gevoel, en een aangename droefgeestigheid in. De zon schijnt mij liefelijker, de lucht vrolijker, de wolken vreedzamer dan in andere jaargetijden; de dauw, die dan des avonds overvloediger opkomt, en het veld tot een zee maakt, en die des morgens zo mild op de kruiden ligt, is bekoorlijker. - Het geluid der drijvende duivewiekjes, die met gehele vluchten over mijn hoofd naar de ledige korenvelden vliegen;- het gekraai der hanen - alles heeft voor mijn oren een andere, een veel bevalliger toon dan op andere tijden. - De gehele natuur schijnt mij harmonisch; en alles werkt samen om onuitdrukbare zachtgevoeligheid in mijn hart te verwekken; die mij de eenzaamheid en de sombere bossen doet zoeken. - Dit zocht ik nu weer, in mijn, u tevoren beschreven hoekje, waar ik u deze zit te schrijven; het mos was hier en daar nog nat van de nachtdauw, doch ik zocht een plekje dat de zon droogde. De bonte

[p. 194]

kleur van struiken en bomen bevalt mij, - die mengeling van gele, vale, en nog frisse bladen, geeft mij een aangename weemoedigheid; die meer uit de denkbeelden waartoe ons de allengs stervende natuur opleidt, dan uit dat gezicht zelf geboren wordt. Alles toch verkondigt mij een aanstaande verandering; zij vertoont zich reeds gedeeltelijk; in die verandering vind ik een beeld van andere veranderingen, en ik word ernstig. De vogelen laten zich schaars meer horen: de lieve tortelduifjes zijn al weg, sedert lang hoorde ik hen niet meer kirren, en in nog veel langer tijd zal ik hen niet horen; hun nestjes zijn verlaten, en het loof dat ze beschaduwde zal eerlang verdorren; - hier en daar in een hoge den, en ginds op het dak van een boerenwoning, zie ik het ledig verblijf van de verreisde ooievaar. Verscheidene kapelletjes en andere insekten vliegen rondom mij, die de naderende verandering der tijden mede schijnen te gevoelen; zij zoeken geschikte plaatsjes voor hun eitjes, waar zij voor de winter kunnen veilig zijn, en bij de ontwikkeling van hun leven, hun voedsel vinden; en na het verrichten van deze moederplicht, schikt zich elk tot zijn staatsverwisseling; - het rupsje weeft zich een woning in dorre bladeren, de kapel legt haar eitjes, en sterft. - Wijze schikking! aanbiddelijke zorg der voorzienigheid, voor zulk een gering schepseltje. - Hij die een Seraf zalig maakt, bemint ook het geluk van een miertje! Hij die zonnestelsels schiep, die de aarde in haar loopbaan geleidt, en met een ongelijke hand haar warmte bedeelt, leert ook de tortelduif, de zwaluw en ooievaar de tijd van hun aankomst en vertrek berekenen, - onderricht de worm in het bouwen van zijn celletje - en leert mij, door de opmerking van zoveel sporen zijner voorzienigheid, aan hem de ganse bestiering van mijn lot toe te vertrouwen! - Ik vond even een dood kapelletje op de grond liggen, en dacht aan het zachtvloeiend gezang van de dichter onzer sekse jacobi:

[p. 195]

 

Verdient ein Würmchen unsre Klagen

 

Wenn es in Sommertagen

 

An einem Rosenbläittchen hing,

 

Und mit dem Blättchen unterging?

 

Es sah den Rosenstock, es hat den West gefühlt,

 

Es hat, von Bäumen überschattet,

 

In seinem Weltbau sich gegattet,

 

Mit andern Würmchen da gespielt,

 

Und eine kurze Zeit

 

Der Schöpfung sich gefreut,

 

Sich, sterbend, einen Augenblick betrübt,

 

Es hat gelebt, es hat geliebt;

 

Du hast ihm, o Natur! was du vermagst gegeben,

 

Ein Würmchen kan nicht Jahre leben.

o! Die bevallige dichter! hoeveel zachte aandoeningen maakt hij, bij de kleinste gebeurtenis, wakker!

Straks trad ik langs een appelboomgaard; ook hier was vergenoegde vrolijkheid; de landman plukte de volgeladen, zich neerbuigende takken ledig; zijn bevallig wijf hielp hem, en deed de geplukte appelen in zakken. Vier aardige kinderen van verschillende grootte sprongen rondom de moeder, en de oudste poogde reeds haar te helpen. Met vleiende oogjes bedelde elk een appel van haar af, en zij sprongen om deze moederlijke gift, vol onschuldige dartelheid. - Deze lieve onnozelheid bekoorde mij. Hoeveel vernoegde wezens zag ik daar! en waarom ben ik het dikwijls niet? - Waarom voel ik dikwijls de onaangename aanvallen van ontevredenheid? O mijn Eufrozyne, de omgang met u maakt de vriendschap een behoefte voor mijn ziel, bijzonder gevoel ik dit nu de herfst de naderende wintereenzaamheid aankondigt. - o! Kom dan bij mij, mijn vriendin! Gij hebt het mij beloofd. Gij zult mij een vervrolijkende engel zijn, en kunt gij niet, dan kom ik bij u, maar weg is dan vrijheid en stilte. Neen, gij moet zorgenvrij zijn naam terug geven. Altijd

[p. 196]

toch van u gescheiden te zijn is onmogelijk voor uw

emilia