Het land, in brieven

XLIV Emilia aan Eufrozyne

De 5 sept. 17

Ik zit u deze brief te schrijven, in een eenzaam hoekje van het beukenbos, waarin wij dikwijls wandelen, tussen de hoge eikestruiken en een smal bedekt laantje, dat zelden betreden wordt en daar het mos, nog door geen voet gedrukt, een schone hoogte heeft. - Mijn knie is mijn tafel, en mijn inktkoker altijd mijn wandelgezel. Hier herlees ik nog eens uw korte brief, waarin gij geheel Eufrozyne zijt; één regel met dat warm gevoel geschreven dat aan het mijne zo beantwoordt, is mij meer waard dan vele bladzijden zonder dat. Ach waart gij geheel gelukkig, hoe weltevreden zou ik zijn. Maar uw gemis stoort ook mijn genot. Uw reis naar *** smaakt mij geheel niet. Gij zijt immers reeds ver genoeg van mij verwijderd, maar ik wil de opvolging van uw roeping niet moeilijker maken.

Hoe vergenoegd gevoel ik mij hier! - Welk een lief plaatsje, van de gehele wereld bijna afgescheiden! slechts hier en daar sluipt door de struiken een gebroken zonnestraal om de mosbewonertjes te verkwikken; op 't gevoel van haar koestering bewegen zij zich. Vlugge miertjes, vliegjes, wormpjes en bijtjes kruipen en dansen en vliegen rondom mij. Neen, ik ben niet

[p. 178]

alleen; elk hoekje der wereld is vol gevoelig leven; deze schepseltjes zijn zowel als ik, op dit ogenblik voorwerpen van de Goddelijke zorg: dezelfde hand gaf door hetzelfde geschenk aan mij een rustplaats, en aan deze diertjes een woning; hun behoeften worden alle vervuld. Het beekje dat hier naast mij, met een effenbaar gefluister, heen vloeit en kleine watervallen van boomwortels maakt, ruist altijd schoon, maar nu vooral geheel harmonisch met de natuur en mijn hart; maar een harmonie die ik wel gevoelen, doch niet beschrijven kan. - Ginds ver staat de boom, hier zie ik zijn top, op wiens bast ik eens de naam van Eufrozyne sneed. - Ik gevoel, en zeg het luid: o natuur! o stilte! o vriendschap! hoe groot zijn uw goederen! bij uw drievoudig genot kan ik gelukkig leven.

Nieuwuitgebroede vogelen vervullen nu met gemengde, zwakke, en halfgebroken stemmetjes, het bosje. - Mijn oor wordt gestreeld door dat stameren: ik zelf kan niet meer.

Gisteren, nadat ik mijn eenvoudig avondmaal gebruikt had, hoorde ik een vrolijke veldzang; wat meent gij was het? Enige landlieden, die om de hitte des daags te ontwijken, in het koele maanlicht boekweit maaiden. - Hun gezang lokte mij in het veld; ik wandelde eerst in hun nabijheid, week allengskens van hen af, en klom de heuvel op, waar wij eens samen de donkere sterrenhemel beschouwden. Alle omliggende landen, nu door de volle maan beschenen, lagen in een vreedzame stilte. - Het nu helderstralend, dan weer in luchtige wolkjes gehulde nachtlicht gaf aan alles een kwijnende schoonheid, en deed een enigszins droefgeestige peinslust in mij ontwaken. Droevige voorbijgegane tonelen kwamen mij voor de geest, met het beeld van mijn eeuwig dierbare Melidor. Ik dacht aan zovele zalige wandelingen, die ik met hem bij het maanlicht gedaan heb, en nu zag mij dit eenzaam dwalen. - Ik zag van de hoogte waarop ik stond, onder in het zwijgend dal, de kerktoren van een nabijgelegen dorp schemeren; en dacht toen: ‘Nooit dringt haar glans door kerkgewelven, noch zerken heen, om de donkere verblijf

[p. 179]

plaatsen der doden te verlichten, doch al deed zij dit, hun voor altijd gesloten ogen zouden dit niet bemerken. - Ook mijn vriend beminde haar zachte stralen, doch hij woont nu in het donker. - O maan! vreedzame stille Maan! hoe dikwijls hebt gij mij aan zijn zijde, - of van hem verlaten in hopende eenzaamheid, de stille blijdschap en zachte troost in 't hart doen vloeien. - En mogelijk zou mij ook ras de ondoordringbare zerk aan uw vriendelijk gelaat onttrekken, - doch mijn graf zult gij beschijnen: gij doet het reeds; - en mogelijk is het viooltje al gezaaid, in welks bedauwde blaadjes gij u spiegelen zult, als het bloeit op mijn as!’

Ik stortte een mismoedige traan over de vergankelijkheid van alles. Ik vroeg, maar niemand antwoordde mij: ‘Zal ook over mij, als ik lang afwezig ben, en het gebied der vergetelheid bewoon, een gevoelige ziel nog eens wenen? Zeker ja, zo lang mijn Eufrozyne mij overleeft, word ik niet vergeten. Mogelijk ziet zij nu op haar kamer naar de stille Maan, die boven de verdonkerende gebouwen oprijst; ziet haar aan, terwijl ik haar aanzie, en gevoelt een zekere vriendschappelijke vereniging in deze gelijke werkzaamheid.’ - Deze laatste gedachte gaf een zekere vertroostende wending aan mijn droevige ziel. Met die denkbeelden ging ik ter rust, en ik droomde dat ik op uw graf dwaalde, en onvergetelijke smarten gevoelde. - Nog deze morgen kwelde mij die droom, en ik merk dat een te groot toegeven in gevoeligheid, ons eindelijk hersenschimmen, voor waarheid zou doen aannemen. - Nu zijn weer alle mijn droevige denkbeelden verdwenen en ik ben gelukkig. Mijn schaarsvoorziene inktkoker roept mij deze te eindigen; de laatste letters zijn nauw leesbaar, en het moet toch geheel een veldbrief zijn. Vaar wel. Uw

emilia