Het land, in brieven

XXXIX Emilia aan Eufrozyne

De 15 august. 17 -

Hoe akelig was mij het ogenblik dat gij u uit mijn armen moest scheuren en mij in de beklemmendste eenzaamheid laten! - De eenzaamheid, voorheen mij zo waard, is nadat ik uw gezelschap ben gewoon geworden, mij bijna ondragelijk. - Nooit vergeet ik ons hartroerend scheiden, toen ik mijn aandoeningen verborg om de uwe te beteugelen. Het denkbeeld, ‘mogelijk omhels ik haar voor het laatst!’ benauwde mij bij elke hervatte afscheidsgroet. Nog zie ik u, na een stamerend vaarwel!...! telkens in mijn armen wederkeren, terwijl een halfgeboren, uit liefde ingehouden traan, mij uw gevoel tekende; - doch wij moesten scheiden; - en zo ik hoop niet voor altijd. - Waarom ben ik zo mismoedig? Waarom wil mijn hart de troost niet aannemen dat ik u ras zal wederzien? Ik ben geheel treurig en de treurige vindt overal voedsel voor zijn hartstocht. zorgenvrij is mij een droevig oord nu gij het verlaten hebt; alles dat mij tevoren toelachte, grimt mij nu aan; het vrolijke groen is als met floers behangen; - het gezang der vogelen is een klaaglied voor mij;ik hoor van verre de landman zingen, - en nauwelijks kan ik begrijpen hoe de mens vrolijk wezen kan; ieder, dunkt mij, moest voelen wat ik gevoel; ik kan mij niet verbeelden dat ik

[p. 165]

hier voorheen gelukkig was; - nu ben ik het niet meer! - waar ik ben, overal mis ik u; - in huis denk ik: daar zat, daar stond zij; daar hield zij dit, of dat vertrouwelijk gesprek met mij; en de opslag harer vriendschapvolle ogen stortte vreugde in mijn boezem. - Het verblijf in uw kamer is mij ondragelijk, daar vind ik een nare ledigheid; - zie ik 't een of ander door u gebruikt in een beklemmende rust liggen, dan wordt mijn somberheid grieving. - Ga ik wandelen, mijn betrokken gelaat, mijn mijmerende gang tekent de staat van mijn ziel af, - alles roept mij toe, tenminste, 't is alles wat ik hoor: ‘Eufrozyne heeft u verlaten.’ In het prieeltje daar gij 't liefst zat, in het laantje dat gij meest bewandelde, ga ik uw voetstappen drukken, en daar voel ik uw gemis het allermeest; uw afbeelding (en duizendmaal dank ik u, lieve Eufrozyne, voor dit onbetaalbaar geschenk) is gedurig in mijn hand, ik zie al die zachte trekken, - die bevallige vrolijkheid - die levendige schrandere ogen, - die gulle mond. - Dit alles schijnt mij nog van de duurzaamheid uwer vriendschapstrouw te verzekeren: en ik voel een stille blijdschap dat de schone ziel wier beeld dit is, zo nauw aan de mijne verbonden is; - maar de gedachte: ‘ik moet haar missen’, pijnigt mij dubbel. - Mijn ziel is thans voor alle aandoeningen gesloten, behalve voor die der vriendschap; alles wat ik zie brengt er mij vanzelf toe; straks trok een verwelkte anjelier, die zeer schoon geweest was, mijn ogen tot zich; de verflenste bloem was mij aantrekkelijker dan de fleurigst bloeiende; - ik staarde op haar droevige verandering, en straks was mijn ziel op, ik weet niet welke vleugelen, bij u: ook die schoonste bloem van haar sekse, dacht ik, mijn bevallige Eufrozyne, moet worden als deze bloem, en ik weende.

O! hoe onbestendig is het edelst geluk op deze aarde! - hoeveel zaliger het genot was, zoveel akeliger is het gemis; en toch behoort de afwisseling van genot en gemis tot onze tegenwoordige stand; maar er komt een tijd waarin het genoegen zo duurzaam zal zijn als ons bestaan. - Dan zal geen vriendin om haar

[p. 166]

vriendin wenen; dan zal geen gevoelige ziel de bron van zoveel lijden wezen, maar aan het fijnst gevoel zal dan de grootste zaligheid verbonden zijn! - Het flauwe vooruitzicht hiervan, stort een straal van vreugde in mijn hart.

Ik verlang naar een brief van u, even of ik u sedert twee maanden niet gezien had, en het zijn maar eerst vierendertig uren; zeg mij dat gij wel zijt thuis gekomen, en dat gij, hoe ver afwezig, altijd denken zult aan uw getrouwe

emilia