De zonde van Jan der Kindere

VI

Moeder was begraven. Eef en Zus waren weer weggegaan. Jan en Nel zaten in het stille huis. Nel zou met de laatste trein naar Gerda teruggaan, Jan had nog het een en ander te regelen en zou de volgende dag thuiskomen.

Ze zaten in de oude huiskamer, elk aan een kant van de kachel. Nel had gehuild, maar was kalm. Jan werd door zijn radeloosheid gekweld. Het kan niet, dacht hij gedurig, het kan niet. Straks zou hij het zeggen, het bezette hem geheel. Waarom was hij radeloos? Moeder was rustig gestorven, in haar slaap waarschijnlijk. Ze was niet alleen in huis geweest, en ze was in vrede heengegaan. De vorige avond, enkele uren voor haar dood, had ze gesproken over haar blijdschap in God. Waarom was hij nu zo radeloos?

Nel keek hem tersluiks aan. Jan had niet gehuild, maar er was een vreselijke onrust in zijn ogen.

‘Geef 'et toch over, Jan, 't is toch goed met moeder?’

Nu zou hij er over gaan praten, en de radeloosheid zou erger worden.

‘Laat ik er niet over praten, Nel. Ik kan 'et niet.’

‘Waarom niet, jongen? Je moet er over heen komen, je moet 'et overgeven. Je hebt niet gehuild. Moeder is toch goed heengegaan?’

‘Dat is 'et niet. Ik kan moeder niet loslaten, Nel, begrijp 'et toch.’

Ik heb het geweten, dacht Nel, hij heeft het toen gezegd. Wat kan ik doen? Hij moet het zelf uitvechten, ik kan hem niet helpen. Ik zou alleen bereiken dat hij moeder ging zoeken, misschien in mij; en dat wordt me te zwaar.

‘'t Kan niet, Nel, 'et kan niet!’

Jan begreep, dat hij snel terrein verloor. Hij moest aan 't werk gaan, hij moest iets doen. Straks zou hij Nel naar het station brengen. Hij stond op

[p. 168]

en ging naar de voorkamer. Daar stond moeders stoel, bij het raam. Straks zou de strook lantarenlicht door dat raam vallen.

Hij kwam in de huiskamer terug.

‘Ik breng je straks even weg.’

‘Dat is best.’

Haar stem klonk vermoeid. Toen zag hij haar gezicht bij het grijze winterlicht. Hij ging naar haar toe, en legde een hand op haar schouder. Een gedachte kwam bij hem op, die hem koud maakte en tegelijk troostte. Hij meende een uitweg te zien. Hij wist dat de weg onbegaanbaar was. Toch ging hij voort.

‘Nel,’ zei hij zacht, ‘ik heb nooit geweten dat je zó op moeder leek.’

Met een ruk keerde ze zich naar hem toe.

‘Ik lijk niét op moeder, hoor je dat? Ik lijk niét op moeder!’

Jan schudde het hoofd.

‘Je bent uit haar geboren. Nel, ik heb 'et altijd geweten, dat moeder in jou leeft. Moeder is weggegaan, maar ik heb jou nog.’

Ze zag hem radeloos aan. Hij was heel kalm geworden.

‘Doe niet zo gevaarlijk, Jan, dat kan nooit goed zijn, je hebt me niet, ik bén moeder niet.’

Hij glimlachte over haar domheid.

‘Ik weet ook wel dat je moeder niet bent. Maar je bent uit haar geboren. Je bent mijn zus immers?’

Nu had hij haar gevangen. En hij zou haar niet weer loslaten.

‘Ik zal je naar 'et station brengen, Nel. Huil niet, kindje.’

Hij zoende haar zacht op de wang, en meende een vrede te hebben gevonden. Maar de opstand bleef spreken. Dit had U niet mogen doen. Maar ik heb Nel nog. Even schrok hij van zich zelf, want het was of hij gedacht had: ik ben U te slim af geweest.