De zonde van Jan der Kindere

XXXVII

Het verblijf op het eiland bracht Gerda en Jan een teleurstelling. Ze herinnerden zich hun vorige vacantie aan zee, en Gerda dacht aan haar heerlijk geluk van die dagen. Nu drukte de zorg, en uitkomst was niet te zien. Bij beiden kwam de moeheid los, maar ze ervoeren die op uiteenlopende manier. De zee hoorden ze niet gedurig, het huisje stond een half uur lopen van het strand. Gerda wilde graag veel wandelen, maar Jan kon na een half uur geen voet meer verzetten. Gerda verweet hem telkens, dat hij 't niet voor haar over had. Jan verbaasde zich zeer: ze bleek er niets van te begrijpen dat hij eenvoudig niet kon. Hij merkte zelf prikkelbaar te zijn, en zag geen kans dit te beteugelen. Bijna elke dag kibbelden ze over dit onderwerp, en Gerda maakte zich daarbij driftig. Na hun kleine ruzies van overdag kwamen ze in de avond niet tot bedaren, daar hun kostvrouw een onrustig, praatziek en bemoeizuchtig mens was.

Aan het begin van de tweede week vroeg Gerda haar man opeens schreiend om vergeving, dat ze zo prikkelbaar was geweest. Hij schaamde zich toen, wel wetend dat hij zich niet beter had gehouden en toch de sterkste had moeten zijn. Hij wás immers ook sterker, hield hij zich voor, Ger had verreweg het meeste met Lineke opgetrokken en ze had van nature al minder weerstand dan hij. Het werd van beide kanten een ietwat zenuwachtige verzoening.

In diezelfde week ging Gerda onverwacht uitstekend slapen; met Jan wilde dat minder. Hij ergerde zich dagelijks aan de bemoeizucht van de weduwe, en vroeg haar eens kortaf:

‘Och, mevrouw, doet u ons een genoegen en laat ons met rust.’

De vrouw bleek zowel door de titel als de opmerking beledigd. Even dacht Jan er over, haar nader uitleg te geven, maar hij zag er van af. Ze zou het toch niet begrijpen, meende hij. Zelfs al mocht ze eens een achterlijk kindje gezien hebben, dan had ze nog geen idee van de verwoesting, die zo'n wezentje aanricht in het huis en de lichamen zijner ouders.

De weduwe was iemand, die een belediging niet vergaf. Tot hun weggaan toe sprak ze geen woord meer met Gerda en Jan. Aanvankelijk hinderde dit Gerda, maar al gauw was het haar een opluchting.

De derde week was de beste. Jan kon meer dan één wandeling per dag maken. Gerda merkte dat hem dit moeite kostte en spoorde hem aan op het

[p. 111]

strand te blijven zitten, terwijl zij wat rondwandelde. Het leek wel, dat zij sneller opknapte dan haar man. Ze werd ook wat opgewekter, maar de gulden blijdschap van de vorige maal bleef uit.

De voorlaatste dag van hun verblijf maakten ze een grote wandeling door het bos. Ze praatten rustig samen. Nu zouden ze Lineke gauw weer bij zich hebben. Ze aten hun boterham en gingen beiden dutten. Het was zoel, maar niet te warm. Jan ontwaakte plotseling doordat een insect hem stak. Hij had gedroomd. Hij liep met de oude dominee langs het kerkhof van het dorp. De oude heer bleef stil staan en keek Jan verwachtend aan. Toen zei Jan, tot zijn eigen verbazing:

‘Dominee, dit is de laatste maal dat ik in alle eenvoud gelukkig ben geweest.’

‘Dat weet je niet, me-jongen, waarom zeg je zo iets?’

‘Ik begrijp het niet. Gerda slaapt.’

De oude dominee wees met zijn paraplu naar het kerkhof, en plotseling stond Jan tussen de zerken. De paraplu scheen heel lang te worden, en wierp een schaduw over een steen. Jan keek naar de ingebeitelde letters. Het was vaders graf. Wat stond er veel op! Jan bekeek het opschrift nauwkeuriger en las: Hier rust Jacob der Kindere, dat blijde kind van God, dat hoeren en tollenaars tot de Heiland gebracht heeft. Toen besefte Jan dat hij droomde.

Hij zat over zijn droom na te denken. Het had hem even aangegrepen, meer nog om de vreemde stemming dan om wat er in de droom gebeurde. Hij had nog meer gedroomd, maar dat kon hij niet terughalen.

Naast hem lag Gerda heerlijk te slapen. Hoe bekend was hem haar gezicht, en toch kon hij het niet verklaren. Haar gezicht van goedheid, had hij het wel bij zich zelf genoemd. Ze was veranderd. Het haar was nog goudblond als vroeger, bij de ogen had ze kleine rimpeltjes gekregen. Maar haar mond stond moedeloos. Arme meid, het leven is je niet meegevallen. Eerst een harde jeugd, en in je huwelijk tegenslag op tegenslag. Terwijl hij Gerda's gezicht bekeek hoorde hij opeens de stem van Nel uit zijn droom van zoveel jaar geleden; het was alsof die stem een lange reis door de jaren gemaakt had:

- Ik zal daar niet komen, Jan; ik wou het wel, maar ik zal daar niet komen.