|
| |
| |
| |
Epikurus Hoven, of reine Wellust; Aen den heere Jan Messchaert Dirkszoon.
INdien, o Messchaert, thans geen strenger bezigheden
Uw edelmoedigh hart verletten langs uw' vliet,
Zoo laet ons zy aen zy naer 't wyze Athene treden,
Daer Epikurus tuin elk rust en luwte biet.
Men heeft voor ongeval noch tytverlies te schroomen;
Minerva zal ons winst verschaffen daer zy zit.
't Gaet wel. de geest is vlug. wy zy al aengekomen.
O gunstige Natuur! wat oeffenperk is dit!
Hier gaet de reuk te gast op geur van bloemprieelen.
Hier streelt de kleur ons oog, noit zoo vermaekt als nu.
Ook is 't gebloemt niet stom; het roept van zyne steelen
Den drang der zwynen toe: Wy rieken niet voor u.
Ai zie, daer staet alom op 't groeiend loof geschreven:
Silenus vuidigh beest genaekt ons nimmermeer.
| |
| |
Dus schynt dees hof geplant om ieder nut te geven
Behalve die zich wyt vervreemt van deugt en eer.
't Gevogelt quinkeleert in 't groen der balsemtakken,
En noemt de reine vreugt het allerhoogste goet:
Zoo deed de Tuinheer ook, die 's menschdoms ongemakken
Verzachtte, en toonde 't heil van een gerust gemoet.
Zyn lessen die in 't hart een' vryen wellust teelden
Zyn altyt door de deugt met eer en lof gekroont:
Dus heeft d'aeloude kunst met kopre staetsibeelden
Zyn onvermoeide vlyt en wyzen geest beloont.
O Messchaert, Epikuur wort al te stout gelastert,
En zyne zedenleer te redenloos bekladt.
Men kryt hem uit voor een die, gansch van deugt verbastert,
Den reiziger misleit op 's levens wandelpadt.
Het losse lantgerucht, van ouden haet gesteken,
Betwist den helderoem des uitgeleerden mans
Die d'aerdige natuur zoo klaer had hooren spreken,
En zyne schoolvlambou ontstak aen Febus glans.
Maer laet ons eens bezien, hoe 't snoot gebroet der spinnen
Venyn uit bloemen zuigt, en gal in honigh proeft.
Verleent my uwe gunst, beminde Zanggodinnen,
En stiert de zwaenepen die Pindus vocht bêhoeft.
Noemt Epikurus leer den Wellust 't hooft der schatten;
De Reden stemt het toe, en d'edele Natuur,
Die 't wit der Reden is, indien wy 't recht bevatten.
Wat eischt dit vreedzaem paer? dat onze wellust duur'.
| |
| |
De goê Natuur weêrstaet en schuwt de lyfquellaedje,
De Reden bouwt een vest, en weert het zielverdriet:
Zy bezigt Pallas schilt en hooge helmpluimaedje.
Wie 't kort vermaek bemint volgt Epikurus niet.
Ik bid u, hoe kan 't vleesch oprechten wellust vinden
Indien de geest bezwykt van angst en dootsche pyn?
En zoo de vreugt zich voelt van naberou verslinden,
Hoe kan zy aengenaem voor ziel of lichaem zyn?
Geen nektar zal myn' lust en zinnen oit behagen
Daer een vervloekte hant hem met vergif doormengt;
Zoo ook geen zwoele lucht wanneer de donderslagen
Ons schaên, en 't blixemvier 't gelaet der werelt zengt.
Pan zagh een klaere vlam, en greep haer zonder gruwen,
Maer brandde baert en hant, door glans en licht bekoort.
Acht geen' Meerminnenzang, al gy die 't leet wilt schuwen.
Hoe schoon de zonde vleit zy brout verraet en moort.
De mensch zy overal zyn eige heilbehoeder:
Hy spoei' de weelde na, maer langs het rechte spoor.
De waere Wellust kent de Deugt voor zyne moeder,
En groeit in haer gebiet en heiligh tempelkoor.
Sardanapalus magh zyn vuile driften volgen
Gelyk Apitius, Lukul en Filoxeen;
't Boos leven wort in 't endt van 't onheil ingezwolgen.
Hoe jagen d'euveldaên der menschen blyschap heen!
O gy die u verliest by wyn en geile vrouwen,
Of magt en rykdom als uw hoogste goden eert,
| |
| |
Of uwen wellust stelt in prachtige gebouwen,
Of vorstelyken staet, of bloet en wraek begeert,
Of u vergoden laet, door hovaerdy gedreven,
Ai merkt ter goeder uur uw domme blintheit toch.
Gy zoekt langs kromme paên 't gerust en zaligh leven.
Die holle wellust lokt de zinnen met bedrogh.
Dusdanige ydelheên zou Epikuur verachten.
De reden leidt u niet, noch 't rechtsnoer der natuur,
Maer in 't verwart paleis der dwalende gedachten
Bekleet de waen den troon. die wellust heeft geen' dnur.
D'afgunstige Fortuin kan zulk een blyschap hinderen.
De Tyt en 't Noodlot voên en stooren dezen lust.
Doch 't bly geschenk der Deugt kan door geen leet verminderen:
Zy maekt ons vry en ryk en edel en gerust.
Wat mogt ge, o Krezus, op geluk en hoogheit stoffen?
D'Atheensche Wyzeman verachtte u in dien stant;
Gy wert naer zyn begrip van andren overtroffen
In zaligheit en rust al ploegden zy het lant.
De vrede des gemoets trotst allerhande schatten,
En is voor purper, gout, noch diamanten veil.
Geen hofstoet keert de zorg wiens klaeuwen 't alles vatten:
Zy klimt op spits en trans, hoe heerelyk en steil.
Geen schoonbeschildert jacht kan vrees of angst ontvaren.
Geen prysbehalend ros voert ons in 't vrederyk;
Daer zyn ze burgers van die deugt en kennis paren,
En maken dat de magt der dwaze tochten wyk'.
| |
| |
O Jongkheit, laet u raên: bedwing uw' lossen handel.
Hoe zelden wort uw staet met wysheit ondersteunt!
't Herdenken aen haer deugt en eerelyken wandel
Is d'allerbeste staf waerop de grysheit leunt.
De zuivre wellust schuilt in deugt en vergenoegen.
Hoe schoon is 't kleet van hem die naer geen beter tracht!
Hoe lekker is zyn broot, behaelt met vrolyk zwoegen!
Wat valt een schamel bed den vromen warm en zacht!
De werelt slaeft en zweet al meest om valsche weelde.
Een heldeziel dankt Godt in voor- en tegenspoet.
En schoon ons 't blint geluk al zyne gaven deelde;
Genoeg is meer dan veel, en tart den overvloet.
Het tydelyk gemak kan al te weinigh baten.
De rykste wellust woont in 't hooge hemelslot.
O Messchaert, laet ons nu de Grieksche school verlaten:
Ontfang myn dicht, en deel in 't heilzaem weeldelot.
|
|
Auteursrechtvrij