|
| |
| |
| |
Salomon in zyne Heerlykheit.
Aen den heere Jan Messchaert Dirxzoon.
IK wy', van langer hant verplicht
Tot zulx en meer, en dies wilvaerdigh,
Uw schrandre dichtmin dit gedicht,
Al is ze ruim een waerder waerdigh,
O MESSCHAERT, myn geachte vrient:
En is uw welbescheiden oordeel
Hiermê beholpen en gedient
Zoo strykt myn moeite een wenschlyk voor deel.
Hierop moet noit uw naem vergaen.
Die leev', zoo leven myne blaên.
't BEwint van Jakobs staet wert endtlyk, naer 't behagen
Der stamgenooten, aen een' koning opgedragen.
Men hult den zoon van Kis, die naeu 't gezagh behiel
Totdat hy afgestreên in zynen degen viel.
Toen gingk het ryxbezit voor Jesses afkomst open,
Ten troon gewydt van Godt die Sauls troon wou sloopen.
| |
| |
De man naer 's Hemels hart aenvaert den koningsstaf.
En ment den toom van 't ryk dat hem de Hemel gaf.
Maer van zyn jongkheit tot zyne afgeleefde dagen
Ontbreekt hem rust. hy moet het lastigh harnas dragen.
De zoon ontzegt hem thuis ten stryt. de nagebuur
Bestookt de grenzen: dus valt David 't heerschen zuur.
Hy doet prins Salomon, wien 't ryk was toebeschooren
By Godt, hoogplechtelyk door Sadox olihoren
Erfkoning zalven, en bekleên met waerdigheit
Als volger in 't gebiet, de moeder toegezeit.
Ja zweert wel hoog en dier, met zyne veege lippen,
Hem Isrels zetel toe, en laet den schepter glippen,
Vermits de doot, die ook het vorstlyk leven meet,
De ryxwacht endt van Godts gepurperden Profeet.
Daer zwemt het hof in druk gelyk de goê gemeente.
Men wenscht een zachte rust aen 't koningklyk gebeente
Waernaer de tombe wacht, terwyl 't beladen ryk
In diepen rouwe treurt op dat gebalsemt lyk.
Nu zagh men Salomon op Judaes troon geklommen,
Vanwaer hy, midden uit een' kreits van vorstendommen
En koningkryken, met zyn' staf, 's lants toeverlaet
En rust, den gryzen Nyl en stroomenden Eufraet
Bereikte. toen was 't uit met schelm en aertsverrader.
Hy doemt de snoôn, uit last van wylen zyn' heer vader,
Ter straffe, op nieu verdient met weiflen, eer de list
In prinse Adonias verplettert lag, die twist
| |
| |
En rampen broeden dorst ten trots der sluierkroone
En heilge majesteit van Davids wysten zoone.
Aldus sliep Israël door Salomon gerust,
Die buiten ook de toorts des yzren oorlogs bluscht;
Den liefelyken vreê, waerby de staeten groeien,
Tot heil van lant en volk opluiken doende en bloeien.
Wat is de dolle kryg een yslyk monsterdier
Dat eeuwigh woelt en woet, en leeft in moort en vier
En bloet en puin en stof, daer 't met vervloekte voeten
En snuit, gelyk een zwyn, de werelt om durft wroeten!
't Gaet stryken, waer het gaet, ontvonkt van grimmigheit,
Met 's armen lantmans zweet en zuuren arrebeit.
't Hervormt de schoonste steên in naere woestenyen.
Een oorlogsuur bederst de vlyt van lange tyen.
Als 't nachtgedrocht zich rept zoo denk vry dat ge niet
Dan jammer in de lucht met bloet geschreven ziet:
Doch 't valt my lastigh zulk een' gruwel af te schilderen.
De vrede bouwt en sticht 't geen d'oorlogh wil verwilderen.
Dat onweer is voorby. daer daelt een zoeter tyt
Ten milden hemel af: dies Jakob zich verblyt,
Alsof hy anderwerf door zee het juk ontglipte.
De Joodsche tulbant trout de dochter van Egipte,
En huwt den Nylstroom aen de speelende Jordaen.
Nu wast het aenzien der gekroonde Jongkheit aen,
Die wyze zinnen kiest voor ouderdom en schatten.
Laet donkre zaeken nu ervaere harssens matten;
| |
| |
Dees groote Rechter schreumt noch suft voor 't blintste recht,
Daer hy ter vierschaer zit en 't ongelyk beslecht.
O eedle Ryxtelg, tot rechtvaerdigheit geneegen,
Hoe deelt ge in 's Hemels gunst! waer staet uw geest verlegen?
Uw rechtspraek, die gevlei noch dreigementen acht,
Bevredigt elk, en zet uw glori in haer kracht:
Terwyl de waere faem uw' lof met snelle wieken
Tot aen den avont draegt van daer de dagen krieken.
Wat kroon oit vorsten siere, opdat hun grootheit blyk';
Hier siert de vorst zyn kroon, de kroon het koningkryk.
De wyze troon zet voort den adel aen zyn zye
Ten steun, en vest den stant der nieuwe heerschappye
Die volken zegent met wel ruimen overvloet,
En eenen stroom van gout te Salem vloeien doet.
Het wilde boschhout kan, op heuvels of in dalen,
In menigvuldigheit nu by geen ceders haelen;
Want Tyrus scheert alom de kruin der bergen kael,
Ten dienst van Salomon die 't al bekleet met prael.
De zaelge lantzaet weet naeu breidlen aen zyn weelde.
De schaêu des vygebooms en milden wynstoks streelde
Den bouheer noit zoo zacht van Berzeba tot Dan:
En nu genoot men eerst het heil van Kanaän.
Nu groeit en bloeit de staet. de koningsjachten schieten
In zee. Arabiê, het oost en Ofir gieten
Hunn' rykdom in den schoot van 't schoon Jeruzalem:
Dat dringt zyn vesten uit, verheft een mengelstem
| |
| |
Van keel en harp en trom, en danst op zilvre straeten.
Men houdt 'er feest op feest, in blyschap uitgelaten.
Het regent paerlen en robynen. overal
Sloofde aerde en zee, den Vorste en eider te geval.
Maer 'k zie den passer, daer veel duizent werkliên zweeten,
Gewelt van cedrenhout en sneeuwit marmer meeten.
Ik wensch (sprak David eer) den naeme mynes Godts
Een kerk te bouwen. 'k zal op Sions vaste rots
Den Godt der vaderen een vaste woning stichten.
Zou zyne woonsteê voor myn prachtigh ryxhof zwichten?
Maer 's Hemels antwoort klonk: gy deed in menschenbloet
Het aerdryk dryven als in eenen watervloet;
Dies laet uw bouzucht en godtvruchtigh opzet vaeren.
Uw vreêryke afkomst wy' my tempel en altaeren.
De bondtkist, omgevoert door heiden en woestyn,
Wil rusten achter 't blaeu van Salomons gordyn.
Zoo grafgebouwen oit den naem der troongenoten
Van 't ryke Egiptenlant opbeuren en vergrooten,
Het strekk' dan Salomon tot prys en heerlykheit
Dat hy den eersten steen van 's Hemels woning leit;
Dat hy de klippen en bosschaedjen flux, langs baeren
En wegen, met zyn stem doet nadren en vergaêren
Op 't plat van Moria, wiens hooggesteegen bult
Door 't vorstelyk vernuft gekroont wort en vergult;
Terwyl de Tempel, als een zon uit 's aerdryx kimmen,
Ten hoogsten top begint te steigren en te klimmen,
| |
| |
Met balk en boog en bint en zuil van steen en hout
En yzer, hecht verknocht door houvast, spy en bout.
Dus laet de boukunst hier een fenixkerk der kerken,
En 't grootste wonder zien van al haer wonderwerken,
Naer 't hemelsche bestek. hier ryzen spits en trans.
En wat men sticht bekleet de goutmyn met haer' glans.
Doch zou ik 't Godtsgevaert, van buiten en van binnen,
Beschryven naer den eisch, waer zou myn pen beginnen?
Waer enden? 'k toon hiervan een flaeuwe schildery.
Vorst Salomons verstant zeilt myne kunst voorby.
Zoo staet dees kerk voltoit en ingewydt. de stammen
Vergadren nu. men paeit met Levys offervlammen
Godts toorn, daer 't priesterdom, in reine sneeu gegordt,
Het outervier ontsteekt, en 't volk gebeden stort.
O Godtshuis, gy vermelt niet duister, van ter zye,
Den lof uws bouwers, d' eer der Joodsche monarchye.
Nu 's helts godtvruchtigheit den Tempel heeft gesticht,
En Mozes godtsdienst aen eene eige plaets verplicht
Bezie 'k zyn hofgebou in luister, dat blyft pleiten
Voor 't oudt vermogen der Hebreeusche Majesteiten.
O heerlyk werkstuk van tien jaren tyts en drie!
Wat galeryen, wat kanteelen of ik zie?
Hoe ryst d' yvoire troon op zyn verheeve trappen!
Wat is 't hier koningklyk! d' uitheemsche magten stappen
Steets herwaert aen, en biên, gebogen in het stof,
Den Koning haer geschenk en vrientschap aen met lof.
| |
| |
Zaeg moeder Sara nu eens op! o hof der hoven,
Gy gingt, zoo wydt ontzien, het hoogste hof te boven.
Zoo lang de wysheit op uw' schoot in hoogheit zat,
D' onwankelbaere trou op uwe drempels tradt,
En gy d' eerwaerde deugt besloot met uwe deuren,
Kon smaet noch afval oit den purpren ryxrok scheuren.
Had slechts de nazaet van uw' stoel 't geen Godt geboodt
Betracht, het lustigh lant had noit den hals ontbloot,
En, door zoo streng een' dwang, geboden aen den sabel
En deerelyken slagh van 't overhandigh Babel.
Noit had Godts volk, daer 't een gebedelt leven leit,
Godtsjammerlyk den val van zynen staet beschreit:
Maer zacht. men treê te rug om ruimer aêm te haelen.
Het oog wil weiden in dees hoffelyke zaelen.
Hier heerschte 't recht: hier blonk de wyze vredestaf
Die wyze wetten aen 's ryx onderdaenen gaf;
Zich aen het recht verbondt; het staetgevaer deed wyken,
En met voorzichtigheit ruim dertigh koningkryken
Bestierde, met de hulp van raedt en Sanhedrin:
Daer was de woning der geduchte Koningin:
Gins stonden d' amptenaers van staet met hunne schriften,
En elders sloot de kist haer schatten voor de driften
Des roovers, die van buit zich nô verzaden laet.
Thans was 't een goude tyt. het zilver wert versmaet.
't Gevest der zwaerden, slechts alleen om mê te pronken,
Woeg zwaer van gout. helmet, rondas en pantser blonken
| |
| |
Van gout. de wacht die 't ryk en Salomons persoon
Bewaekte, glom van gout. van gout klonk 's Konings troon.
Van goutdraet kraekte 't kleedt der wakkre hovelingen
Die zyne Majesteit staêg dienen en omringen.
De disch boodt hofbanket in schotel aen en schael,
Maer schael noch schotel dan van 't edelste metael.
Voorts droeg 't beloofde lant, toen een wellustigh Eden,
Een schoone torenkroon van nieugeboude steden,
Wel rykelyk bevolkt. o lant! o Lantgezagh!
Wie zagh oit ryker ryk bescheenen van den dagh?
't Geen duizent koningen begeeren met hun allen
Scheen in den schoot alleen van dezen stil gevallen.
Zyn wensch ontstont hem niet. zyn wil had kracht en klem.
Hy diende zynen Godt, en Godt beliefde hem.
Het Zuiden quam hem dus in zyne voorspoet groeten,
En lei een' rykdom van schenkaedjen aen zyn voeten,
En gaepte met een' lust naer 't koningklyk bescheit.
Aldus zat Salomon in zyne heerlykheit.
Maer laet ons endelyk den grooten Vorst beschouwen
Die alle vorsten schept. my lust beknopt t'ontvouwen
(Dat myn geringe kunst tot 's Hemels eer gedy')
Hoe koning Salomon Messias voorbeelt zy,
Aen wien de koningen hun leen verheergewaden.
't Onfaelbre orakel ziet, in Godts gewyde bladen,
Een' Koning te gemoet, een' grooten Vredevorst
Die magt en heerschappy op zyne schouders torst,
| |
| |
En 't overout geschil, dat tusschen Godt en menschen
Gereezen was, beslecht naer aller vroomen wenschen.
Dees was als Salomon een telg van Davids stam;
Maer ook de wortel. 't zaet van vader Abraham
Zou naer zyn ryxgeboôn en vredewetten luisteren:
Zyn magt den stookebrant des krygs voor eeuwigh kluisteren
Wat zongen d' englen op zyn komst het aerdtryk toe?
Den geestelyken vreê. de booze ontziet zyn roê,
Gelyk hy sidderde voor Jesses ongenade.
Hy maekt zyn' dorschvloer rein, en schift het goê van 't quade.
De kerk is zyne bruit. de tempel was hy zelf,
Daer Godt in woonde van beneên tot aen 't gewelf.
Zyn kroon verduurt den roest der alverslindende eeuwen.
De zaligheit verrykt Hebreeu en Onhebreeuwen,
Dat 's kostelyker schat dan 't gout van Salomon.
Was die een blanke star; vorst JEZUS blyft een zon,
En meer dan Salomon. men ziet in mogentheden,
Met d' oogen van 't geloof, hem, 's hemels troon bekleden.
Zyn ryk kent tyt noch perk, en strekt de werelt door.
Zyn naem is hoog geducht: al 't schepfel knielt 'er voor.
Aen wien was Salomon zyn groote wysheit schuldigh?
Aen deez' Alwyzen, die, schoon needrigh en eenvuldigh,
De hoogste Wysheit is: te merken eens vooral
Wanneer zyn rechterstoel een vonnis stryken zal
Naer recht en billykheit voor 't aengezicht der engelen.
Dat alle tongen nu den lof des Heilants strengelen
Als hoop der eeuwigheên. zyn glans ontbeer' geen blyk.
Wel hem die 't Lam vereert in 't noitbedroefde ryk.
|
|
Auteursrechtvrij