Dichter en boer. Hubert Korneliszoon Poot, zijn leven, zijn gedichten

(2009)–H.K. Poot– rechtenstatus

bron

H.K. Poot, Dichter en boer. Hubert Korneliszoon Poot, zijn leven, zijn gedichten (ed. M.A. Schenkeveld-van der Dussen). Bert Bakker, Amsterdam 2009

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr poot001dich01_01

logboek

- 2016-05-12 RK colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Dichter en boer. Hubert Korneliszoon Poot, zijn leven, zijn gedichten van H.K. Poot, in een editie van M.A. Schenkeveld-van der Dussen uit 2009.

redactionele ingrepen

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (2, 8, 480) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[pagina 1]

DICHTER EN BOER

[pagina 3]

Riet Schenkeveld-van der Dussen

Dichter en boer

Hubert Korneliszoon Poot Zijn leven, zijn gedichten

2009 Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam

[pagina 4]

De uitgave verschijnt in het kader van de Deltareeks. De zorg voor de totstandkoming van de reeks ligt bij het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds. De Stichting Nederlandse Literaire Klassieken is verantwoordelijk voor de tekstkeuze en de kwaliteit van de reeks; voor dit deel in het bijzonder: Lia van Gemert. Voor meer informatie, zie www.deltareeks.nl.

Deze uitgave kwam mede tot stand met financiële steun van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds.

Omslagontwerp Marieke Oele

Omslagillustratie Claude Lorrain, Landschap met Apollo en Mercurius, 1645

www.uitgeverijbertbakker.nl

isbn 978 90 351 3341 9

Uitgeverij Bert Bakker is onderdeel van Uitgeverij Prometheus

[pagina 5]

Inhoud

Inleiding. Leven en werk			9

Uitgangspunt			9
Jeugd tot debuut in 1716			12
	De Mengeldichten; een literaire droomwereld		12
	Vormgeving		18
		Een gedicht: ‘Bedrog der dromen’	21
	Modellen		23
	Ontvangst en waardering		26
De periode 1716 tot 1722			27
	Poot en zijn uitgever. Op weg naar de Gedichten van 1722		27
	De Gedichten van 1722		30
		Een gedicht: ‘Akkerleven’	35
De periode van 1722 tot 1728			41
	De Delftse doolvaart en de gevolgen daarvan		41
	Gedichten ii (1728)		46
	De dichtbrieven		49
		Een gedicht: ‘Algemene brief’	54
	Andere autobiografische elementen in Gedichten ii		58
Laatste jaren 1728-1733			61
	Het Werelttoneel		61
	Huwelijk, liefde en leed		63
	Laatste dagen en overlijden		65
	Vervolg der gedichten		66
	Godsdienstige verdieping; afscheid van de klassieken		69
	Persoonlijke gedichten		70
	Natuur en buitenleven		76
		Een gedicht: ‘Nacht’	80
Lieux de mémoire			83

Bloemlezing			85

Verantwoording			460

Literatuur			462

[pagina 6]

Inhoudsopgave bloemlezing	469

Register van namen (met uitzondering van bijbel en mythologie)	475

Lijst van mythologische namen

[pagina 469]

Inhoudsopgave bloemlezing

		mengeldichten

[Voorzangen]
	Zucht tot de poëzie		87
	Aan de begunstigers van mijn dichtkunst		89
	Tot mijn gedichten		91
[Bijbelstoffen]
	Jezus' geboortenis		93
	Uitgang van Gods Zoon		96
[Rederijkersverzen]
	[Vraag, Antwoord en Lied]		100
[Dankdichten]
	Dankdicht aan de heer Kornelis van Gyzen, doctor in de medicijnen		105
	Aan de Heer Kornelis van Zwieten, pleitbezorger, begunstiger mijner poëzie		107
	Op de voortreflijke muziekoefening van de heer Dirk Schol, orgel- en klokspeler der Nieuwe Kerk te Delft		109
	Zedeprint van Juffrouw Katharina Blokhuizen		112
	Aan Juffrouw Sara van Elzen		113
[Minnedichten]
	Klacht		115
	Aan Kloris		116
	't Bedrog der dromen		118
	Schoon Vrouwenhaar		120
	Goelijke wangen		121
	Mars' en Venus' beddepraat		122
	De verliefde Venus		126
	De Maan bij Endymion		132
	Rozemonds toverij		135
	Wachten		137
	Herdenking		138
	Gestuit voornemen des Dichters		139
	Aan een schone		140
	Genadebeê aan Fillis		143

[pagina 470]

	Vliegende Min		145
	Gelukkig ongeluk		147
	Ochtendstond		148
	De Lente. Aan mejuffrouwen Katharina en Debora Blokhuizen		150
	Dankoffer aan Erato		152
[Geboortedichten]
	Ter verjaring van Juffrouw Sara van Elzen		154
	Op het jaargetijde van Juffrouw Kornelia van Lis		156
	Op het verjaargetijde van Juffrouw Elizabeth Durven. Voor de Heer Adriaan Fijk		157
	Onschuldbrief aan Juffrouw Debora Blokhuizen, over het beloofde en achtergebleven verjaarvers		160
[Bruiloftdichten]
	Ter bruiloft van Alandus Duim, en Juffrouw Geertruit van Gyzen		162
[Lijk- en grafdichten]
	Lijkklacht over de eerwaarde Heer Theodorus van Elzen, leraar van Gods kerke te Schipluî		166
[Bijschrift]
	Op een afbeelding van Koning David		169
[Mengeldichten]
	Die spade komt komt ook		170
	Vrolijk leven		171
	Lof der Dichtkunde		173
	Rechte weg		176
	Arme rijkdom		178

		gedichten 1722

	Opdracht aan de heer Mr. Adriaen Swalmius, advocaat voor het hof van Holland, enz. enz.		180
Voorzangen
	Kenschets eens dichters		183
Bijbelstoffen
	Brief van Vasthi aan Ahasverus		185
Geboortedichten
	Heilwens aan mijn vader Kornelis Poot, op zijn verjaargetijde		190
	Op mijn geboortedag		191
Minnedichten
	Zomerse avond		195
	Talassius, of maagdenroof der Romeinen		197

[pagina 471]

Bruiloftdichten
	Echtkrans voor de heer Jan Messchert Pieterszoon en juffrouw Maria van Ingen	200
Lijk- en grafdichten
	Zoethart. Herdersklacht over de dood van *******	203
	Nagedachten over het afsterven mijner moeder Katharina Groenheide, voorgevallen de xx der herfstmaand mdccix	207
Lofdichten
	Eerkroon voor de heer Antonie van Leeuwenhoek, doorluchtig filosoof en lid der koninklijke sociëteit te Londen	212
	Op de brieven van de heer Antonie van Leeuwenhoek, lid der koninklijke sociëteit te Londen	215
	Kunstkroon voor de edele heer Adriaen van der Werf, ridder, enz. feniks der schilders	217
Mengeldichten. Het eerste boek
	's Werelds standwissel	220
	Epicurus' hoven, of reine wellust. Aan de heer Jan Messchaert Dirkszoon	223
	Rijke armoede. Aan Saloninus	227
	Snelheid en woede des tijds. Aan de heer Frans Greenwood	230
	De tamme leeuw en het hert. Fabel	231
	Valse vriendschap. Aan Gratianus	233
	Akkerleven. Aan de heer Mr. Kornelis 's Graevezande, rechtsgeleerde	236
Mengeldichten. Het tweede boek
	De geneeskunst. Aan de heer Kornelis van Gyzen, der medicijnen dokter	239
	Morgenzang. Aan de heer Valerius Rover	243
	Lettergroet aan de heer Pieter de Bye, rechtsgeleerde	245
	Op de hoge watervloed, omtrent het einde des jaars mdccxvii	247
	Aan de heer Adriaen Swalmius, advocaat, enz. enz.	250
	Behouden reis naar Engeland, aan de heer N. hier Daphnis genoemd	251
	Dankbaarheid, aan twee heren, voor hun bezoek en tafelschenkages	254
	Winter	256
	Poëtenstrijd	257
	Op een handschrift van Vondel, mij vereerd door de kunstrijke heer Joan de Haes	261
	Op een zilveren gedenkpenning, uit last der heren professoren van het college genaamd ‘Het wilde zwijn’ te Leuven, geslagen ter ere van de heer Antonie van Leeuwenhoek, lid der koninklijke sociëtiet te Londen, en door dezelfde heren zijn E[delheid] toegezonden	262
Bijschriften
	Op het troniebeeld van Pieter Corneliszoon Hooft, ridder van St. Michiel enz.	263
	Op de beeltenis van Joost van den Vondel, vorst en vader der Nederduitse dichtkunst	263
	Op mijn afbeelding door Thomas van der Wilt	263
	Op een gelukkige boekdrukkerij	264
	Anders	264

[pagina 472]

		gedichten ii

Brieven
	Aan de heer Jan Oudaen		265
	Aan de geleerde heer Henrik van Ryn		268
	Aan de heer Jan Buis Egbertszoon		273
	Aan de eerwaarde heer K. Westerbaen W.z.		276
	Aan de heer en meester Willem van Loo, advocaat voor het hof van Holland		282
	Aan de heer en meester Adriaen Swalmius		285
	Aan ******		289
	Reisbrief aan de heer Jan Oudaen		292
	Algemene Brief		305
Veld- en zeezangen
	Adelheid. Herderszang		314
	Jagerskout ter zilvere bruiloft van de heer Meinard van Nuld en mejuffrouw Anna Smits, gevierd de 27ste der hooimaand 1725		319
Geboortedichten
	Geboortezang aan mijn vader Kornelis Poot, verjaard de xiv der Grasmaand		326
	Geboortezang voor *****		329
	Samenzang, op de geboortedag van mejoffer ***** voor de heer* *****		331
	Boezemoffer ter geboorte van jonkvrouwe Anna Oudaen. De ix. der sprokkelmaand mdccxxiii		335
	Op het verjaren van juffrouw Anna Oudaen		337
Bruiloftdichten
	Ter bruiloft van de heer Pieter Vermaten en jonkvrouwe Emmerentia Buis		341
	Bruiloftzang voor de heer Jan Messchaert en juffrouw Kornelia Maria Messchert		344
	Ter bruilofte van de heer Jacob Kortebrant en juffrouw Maria van Zwieten		349
Lijk- en grafdichten
	Uitvaart van de eerwaardige en geleerde heer Kornelis van Arkel, bedienaar des Godlijken woords in de gemeente der Remonstranten te Rotterdam		351
Lofdichten
	Op de kluchtige brieven van Jan Goddaeus		356
	Lauren voor de heer Henrik van Hulst, uitmuntend schilder en poëet		357
Mengeldichten
	Bloemzang ten lusthove van de weledele heer Juliaan van Groenewegen		359
	Dankoffer aan de heer mr. Willem Vlaerdingerwout, voor een geschenk van boeken, mij door Zijn Edelheid toegezonden		363
	Gezang op Broekbergen, de lusthof van mejuffrouw Wilhelmina de Veer		365
	Samenzang		370

[pagina 473]

	Veltvrijage	372
	Tegen de eerdieven. Aan Gratianus	374
	Waardij der eer	380
	Lierzang over de valse tijding van mijn dood. Aan de heer Paulus van den Ende, pleitbezorger, enz. te Amsterdam	381
	Aan een vriend, verraden van zijn verplichte schijnvriend	384
	Op een handschrift van de ridder Konstantijn Huygens, heer van Zuilichem, enz. nevens andere zaken mij vereerd door de vernuftige jongeling Jakob Spex	386
	De dichtkunst in Homerus verheerlijkt	387
	Herenles	388
	Eendracht	389
	Kerkenvrede	391
	Op de roomse pausen	392
	Berouw	393
	Rechtvaardig en goedertieren	393
	Zielverhuizing	394
	Aan de geleerde heer Henrik van Ryn, met de tweede druk van het eerste deel mijner Gedichten	395
	Aan de heer Jan Oudaen, met dezelfde Gedichten	396
	Aan de heer Jan Messchaert met dezelfde	397
	Aan de heer Kornelis de Feyfer, meester der vrije kunsten, doctor in de filosofie en predikant te Schiplui, nog met dezelfde	398
Bijschriften
	Op de heer Rutgerus Ouwens, rector der Latijnse school te Alkmaar	399
	Op Reinier Boitet, vermaard boekdrukker. Te Delft	400
	Publius Ovidius Naso	401
	Joan Calvijn	402
	Kornelis Janssenius, bisschop van Yperen	403
	Jakob Armijn, hoogleraar der H. Godskunde te Leiden	404
	Op het beeld der Gerechtigheid, in de hoge vierschaar der edele achtbare heren hoogbaljuw en welgeboren mannen van Delfland	405
	Anders	405
	Nog	405
	Op een kunstige roemer, vertonende de gulden bruiloft van *****	405
	Anders	405
	Op de Leidse en Haagse schouwburgen	406
	Anders	406

[pagina 474]

		vervolg der gedichten

[Religieuze gedichten]
	Aan God		407
	Levensverbetering		411
	Gepeinzen		414
[Liefdesgedichten]
	Verjaargroet aan mijn beminde Neeltje 't Hart. Op xxiv. der hooimaand, mdccxxxi		416
	Minverlangen. Aan jonkvrouw Neeltje 't Hart		419
[Bruiloftsdichten]
	Op mijn huwelijk met Neeltje 't Hart		421
[Lijk- en grafdichten]
	Op de dood van mijn dochtertje		424
	Grafrijm op wijlen de kunstrijke en voortreffelijke schilder Thomas van der Wilt		425
[Lofdichten]
	Op de uitmuntende beeldenkunst van de Nederlandse Phidias Joannes Baptista Xavery		426
[Mengeldichten]
	Landvermaak. Aan de weledelgestrenge heer mr. Simon Schaep, raadsheer in de hof van Holland, enz. enz.		427
	Mei		431
	Zomer. Aan de weledele heer mr. Jan Hudde Dedel, schepen van 's Gravenhage, enz. enz.		434
	Zomeronweer		437
	Herfst. Aan de weledele en grootachtbare heer mr. Adriaan van Assendelft		440
	Aan Willem Vlaerdingerwout, Hoogheemraad des lands van Woerden, burgerhopman der stad Delft, enz. enz., wiens Edelheid het beliefde mij met een schenkage van zilver aan te moedigen		444
	Aan de heer Nikolaas van Bremen en zijne eega joffrou Joanna van Zwaanenburg, liefhebbers en begunstigers der edelste kunsten		447
	Een schone dag, en uitnodiging op de zelve. Aan de geestrijke heer en dichter Jakob Spex		450
	Nacht		454
	Academie		458

Vorige Volgende