Minskebern

[p. 100]

11

Wat hat se net allegear meimakke. Maart moat derfan suchtsje. Se wol it frou Húsman fertelle, mar dy hat de rêch nei har tadraaid. Se flústert lûd yn it tsjuster. As it nacht is, is it krekt as binne de klanken oars, as moatte se troch in wale hinne om ferstien te wurden.

De oarloch, dat wie it slimste miskien wol. Dat se nachts op bêd lei en sa bang wie dat de fleantugen kamen dat se der net fan sliepe koe. Se wachtte op it lûd fan dy bijen, in gûnzjen yn 'e earen, in driigjend boadskip dêr't se earst fan tocht dat it by de tún en by simmer hearde, mar dat se al gau werkenne koe as it gefaar dat troch de loft kaam, tichterby, oer har hinne as se gelok hienen, mar dat soms, as tonger, begong te knetterjen. Dêrnei loeide it har yn 'e earen, rattele it ôfweargeskut, ronkten de motoaren fan 'e fleanmasines oant it lûd net mear hurder waard en wer ôfsakke nei dat fan bijen yn 'e tún op in simmerjûn. Se hie letter altyd in hekel oan dy bisten hân en sloech, wylst de bern dêrom laitsje moasten, as in bij tichtby kaam, as in wyld om har hinne. Foar ratten wie se ek bang.

Hie se it jonkje dêr yn 'e skûlkelder foar de earste kear sjoen? It bern mei de grutte eagen, dat nei har glimke. Syn eagen seinen dat alles goedkomme soe, dat se oerlibje soenen, dat dit de ein net wie, net yn dit tsjuster, dat it ljocht winne soe, de fredige stilte.

Maart is hjir, op it hege bêd, op it frjemde plak, in bytsje bang, mar se besiket de sinnen te fersetten. Yn 'e holle fynt se, as se har bêst docht, noch treastfolle bylden. Dêr hâldt se har oan fêst.

Se rint achter it nije hûs ûnder de beammen troch. Dy earste dei liket it op in soarte fan wyld paradys. Op bleate fuotten

[p. 101]

rint se troch it gers en trapet sa no en dan op wat hurds, op in appel dy't fan 'e beam fallen is, op in tûkje dat gjin tsjinst mear docht en yn it grien ferburgen op ferrotsjen wachtet. Se fielt har ien mei de natuer. Hjir wol se bliuwe. Se sille op 'e lape grûn dy't noch achter de beammen leit griente ferbouwe, de bern te iten jaan kinne út har eigen tún. Sjoch, ropt se nei Jelte, hjir kinne wy ierdappels poatsje en hjir slaad plantsje, beantsjes, woartels, en har hert fielt sa rom. Hjir kinne de bern grut wurde.

Se naaide en naaide, se besocht de lêste moade te folgjen, want se woe net dat har bern der âlderwetsk byrinne soenen. Se tearde de seame fan it jurkje fan Geke nei binnen, koarter, en hjir, ûnder de earmen troch, in flewielen bantsje. Lila. Se seach it sa noch foar har. De gesichtsjes fan 'e bern as se har nijste klean oan hienen. Alles wie goed, it guod, de kleur, de langte. Se wie sa wiis mei de famkes.

Maart heart in trompet yn 'e fierte. Ssst. Se leit yn it tsjuster de finger op 'e lippen. Net sa lûd. It is nacht en de bern moatte sliepe. Se núndert it wyske mei.

‘Hâld dy de bek,’ ropt frou Húsman. ‘Sjongst sa falsk as in kraai.’ Maart moat om har gnize. Altyd is se lilk. Sonde.

Maart wit dat se dea giet. Miskien wol gau. Alles is oars as earder. Se wit dat se der west hat, mar se wit net mear oft se no noch wol is. Se is yn elts gefal ûnderweis nei in noait werom. Dêrom moat se hieltyd oan earder tinke, doe't it measte noch komme moast. Djip yn har sit noch in famke dat op 'e stoepe boartet, dat bang is foar fleantugen en nachts djip ûnder de tekkens krûpt. Soms sjocht se samar wer hoe't dat wie, dat se troch moeke yn 'e hûs roppen waard, dat pa har noch even foarlies foar't se op bêd moast. Se kin har lapen bear noch rûke. Wêr is dy bleaun?

Se hat sa'n protte bern krigen. No, op dit stuit, no't se har sa

[p. 102]

graach yn 't sin bringe wol hoe 't se der allegear útsjogge, kin se har gesichten mar net foar har krije. Se wit net mear hoefolle it wienen, se wit inkeld noch dat it har libben wie, dat se har siel en sillichheid yn dy bern lein hat, dat sy de ynfolling fan har libben wienen. Leave skatten, tinkt se, en dat ik jim allegear meinimme mei nei it plak dêr't ik hinnegean sil.

Himel? Blau en sinneskyn, simmerwaar. Is se dêrhinne ûnderweis. Sil se pa en moeke wersjen? Pa hat se noch sjoen, noch net sa lang ferlyn. Hy paste op har, hy wie dejinge dy't altyd by har yn 'e keamer siet en soarge dat gjinien har wat oandwaan koe.

God? Se tocht as bern altyd dat Hy grut wie en op in troan siet, mar no wit se wol dat dat net sa is. Hy is gjin man. Se fielt earmen om har hinne, dy't folle mear op dy fan in mem lykje. Treast foar de triennen dêr't se net mear fan wit wêrom't se se rinne lit, in feilige skurte, dêr't se sa lyts op wêze mei as se har fielt. In tekken om 'e kâlde skouders, in flústerjen yn it ear, in wyn dy't kuolte bringt as it te hyt is, dy't as it kâld is as in fjoer yn har oplôget. Stil mar, seit dizze God, Ik ha der altyd west, Ik bin der no en Ik sil der altyd foar dy wêze.

Maart glimket yn har kessen..

Se hoecht it net lûdop te sizzen. Frou Húsman hoecht hjir neat fan mei te krijen. Dit is de rêst yn har eigen stilte dêr't se har oan oerjaan kin.

It jonkje stiet yn it gers. Hy docht de earmen wiid útinoar. Dit is grien, hjir rinne skiep en kij, hjir spant de loft ljocht oerhinne. Maart stekt har hannen nei him út.

‘Bist dêr wer.’ Hy wol nei har takomme, mar it slagget net. Hy ropt, mar der komt gjin lûd út syn mûle. Hy is, mar hy bestiet noch net.

‘Noch even wachtsje,’ ropt Maart. ‘Aanst meisto.’