Minskebern

[p. 43]

VII

(It badferhaal fan Geke)

‘Kom op, dan sille wy ris even pûdelje.’ Geke nimt Maart by de hân en gnizend as twa puberkammeraatskes rinne se de trep op. As se op 'e sliepkeamer komme, docht se de kleden ticht. Maart leit in finger op 'e lippen. Sssst. Geke moat om har laitsje en sy laket mei. Ja, stil, dit is ús geheim, wy sille it gjinien fertelle. Yn 'e badkeamer draait se de kraan iepen om it bad folrinne te litten. As se wer yn 'e sliepkeamer komt sit mem op bêd te wachtsjen op 'e dingen dy't komme.

‘Sille wy earst mar even útklaaie?' Se heart it harsels sizzen. Wy. Maart klaait Geke hielendal net út, it is ienrjochtingsferkear. Se begjint oan har horloazje te frimeljen, mar as it net wol, lit se it sitte. Har kettinkje hat se al in hiel skoft net mear om hân, wylst se it earder altyd om hie. Gjin earbellen, gjin fersiering. Alles sa maklik mooglik. As Geke har mem de trui oer de holle lûkt, komt in rook fan swit mei. Se wurdt der treurich fan. Mem rûkte altyd lekker: mayasjippe, toscakrêm. Se woe dat sy dy luchtjes yn 'e hûs hie.

Maart krijt yn 'e gaten wat de bedoeling is en docht de skuon út. De knoop fan har broek wol net, mar as Geke dy losmakket, hat se him samar útstrûpt. De knibbelhoazzen gean yn deselde faasje mei. Al dy kearen dat se har tegearre yn ien keamer oan- en útklaaiden, om bar achterinoar ûnder de dûs. It ritueel is noch fertroud. Geke wit hoe't Maart har beha fêstspjelde hie oan it korset sadat der gjin bleat tusken siet en de rânen net byinoar weirôlen. Se sjocht noch hoe't se de hoazzen op ûnderfining útdie: yn ien haal en by de teannen beethâlde, sadat se net binnenstebûten kamen te sitten, fuort útslaan, dan wie alles wer yn model. As Maart ûnder de dûs

[p. 44]

weikaam, wie se oan de fêste hannelingen fan dêrnei ta: talkpoeier ûnder de earms - want dan groeide it hier net sa hurd en dat rûkte sa lekker - de neilbêden tebekskowe fan 'e teannen en 'e fingers - want as dy sa weak wienen, woe dat it bêste - in bytsje krêm op it gesicht om it waar de baas te bliuwen, oars fielde de hûd oan as skuorpapier. It wienen de oerkes om oer geheimen te praten, dy't se, om't alles sa yntym wie, ûnferhoeds útwikselen. Meastal dienen se dêrnei as wisten se fan neat.

Die se dat mei alle famkes, of kaam it om't Geke de âldste wie, it tichtste by yn jierren? Hat se in freondinne mist dêr't se sokke dingen mei diele koe?

Geke sjoch de gatsjes fan 'e spjelden noch yn har beha sitten. In korset hat se net mear oan. It fel fan it liif hinget slop om har hinne, mar it liket har neat mear skele te kinnen. Se sjocht de groeden fan 'e operaasjes dy't har oer de búk rinne en mei in finger folget Geke de patroanen. Wat ha se faak oan har bêd sitten yn it sikehûs.

Geke hat oalje yn it bad dien, it skommet in bytsje, en as se mei Maart by de râne stiet, wol dy earst mei de hannen troch de buollen om se knappe te litten. Se giet der even hielendal yn op.

‘Kom mar,’ seit Geke, ‘mem wurdt kâld.’ Se krijt har ûnder de earmen en Maart set in foet yn it bad.

‘Lekker,’ seit se en se lit har deryn glydzje. As se sit, smyt Geke in waskhantsje yn it wetter, Maart hâldt it mei twa hannen beet en knypt deryn. As it skom derút begjint te buorreljen laket se wer, se hâldt it waskhantsje tsjin it wang en sjocht har dochter oan.

Geke docht har sjampoo yn it hier en massearret har de holle. Se kroant. As de brûs derop stiet om it hier út te spielen stekt

[p. 45]

se in hân út en Geke jout har it waskhantsje sadat se it foar de eagen hâlde kin.

Dit is goed, tinkt Geke, dit kin ik foar har dwaan. Ik waskje har leave liif, har hier, har rêch, tusken de skonken, tusken de teannen, oeral soargje ik no foar har, sa't se my lang lyn wosken hat, doe't ik noch net wist hoe't soks moast. Se giet yn 'e hoksen sitten en lit har mem boartsje. Maart genietet fan it waarme wetter, fan it skom dat se mei beide hannen om har hinne skept. It waskhantsje triuwt se ûnder wetter en knypt it boppe har holle út. Se sjocht Geke net mear oan. Se giet hielendal op yn dizze wrâld fan geniet. Pas as se oan it waskhantsje begjint te sûgen, komt Geke dertusken.

‘Net dwaan, mem, dat is fiis.’ Se sjocht har ynienen ferheard oan.

‘Wat doen jou hier?’

‘Ik help,’ seit Geke. ‘Ik bin mem oan it waskjen.’ It is al goed.

Se laket al wer.

‘Wurdt mem net kâld?’ freget se. Maart seit neat werom. Geke skept mei beide hannen waarm wetter oer har rêch.

‘Noch even,’ seit se as Geke in handoek krijt en dy noegjend omheech hâldt. Dy set de lekkere luchtjes klear. Har krêm fan it ferkearde merk, har spuitfleske. Se sil mem skjinne klean oandwaan en wat se oan hie waskje. Se sil har it moaiste oandwaan wat se yn 'e koffer hat, har de neilen knippe, it hier dwaan.

Geke lûkt de stop út it bad en it wetter rint fuort. Mei de brûs spielt se Maart ôf. Dy hâldt de hannen foar de eagen. Stil mar, se docht wol foarsichtich.

‘No is it foarby,’ seit Geke. ‘Kom mar oerein.’ Har mem bliuwt sitten en sjocht har mei grutte eagen oan.

‘It feest is oer.’ Se besiket har by de earmen te krijen om har omheech te helpen, mar Maart wurket net mei. Se laket, as

[p. 46]

gong it om in pleagjend spultsje.

‘Kom no mem, mem moat my helpe. Ik bin net sterk genôch om mem omheech te lûken.’ Geke skuort noch in kear oan har glêde earmen, mar se glidet har tusken de fingers troch.

‘Draai mar om, op 'e knibbels, dan slagget it wol,’ seit se. Maart begrypt der neat fan. Se bliuwt gewoan sitten en sjocht mei lege eagen nei dy frou dy't blykber wat fan har wol.

‘Omheech,’ besiket Geke har noch in kear dúdlik te meitsjen. It hat gjin sin. Dit wurdt hielendal neat. Mei har fiifensantich kilo en Gekes ien meter fyftich moat se it tsjin har mem ôflizze. Geke sjocht har helpleas oan en ynienen begjinne se beide te laitsjen. Dit is in grap. Geke hat wilens de handoek om har rêch en ûnder de earmen trochlutsen en besiket it noch in kear no't se net sa glêd mear is. It wurdt neat. Maart lit har hingje en komt gjin sintimeter fan 't plak.

Under yn 'e keamer sitte heit, Evert en Inge. Geke triuwt mei in foet de doar fan 'e badkeamer iepen en ropt om Inge: Help, Inge, komme. Dy draaft de trep op en as se út 'e doar fan 'e badkeamer wei nei har beppe sjocht, moat se laitsje. Beppe ek. Dit is in leuke middei. Wat ha wy in wille.

‘Moatst helpe,’ seit Geke tsjin Inge. ‘Ik krij har mei gjin mooglikheid it bad út.’ Inge strûpt de mouwen op. Ien by de skonken en ien by de earmen. Maart is no hielendal slop fan it laitsjen. Dit hat se noch noait meimakke. Se skopt mei de fuotten as moast se it fan de beide froulju winne, mar Inge hâldt har stiif beet, en mei stille sinjalen nei elkoar rêde mem en dochter it úteinlik op. Tegearre droegje se Maart ôf en wriuwe har waarm. Se lit it laitsjend gewurde.

(It badferhaal fan Maart)

Kom mar, it wetter wachtet. De badkeamer stiet fol mei stoom en Maart laket as se troch de dize rint. Unbekend terrein, mar

[p. 47]

spannend, oars as thús dêr't inkeld in hokje is mei in striel wetter dy't ûnferhoeds op 'e holle delkomt. Hjir is waskjen feilige waarmte, in tobbe mei knysterjend skom, in wite, wollige tekken fan luchtich wolkom.

Se siket de hân dy't har oer de gliderige tegels helpt. De râne fan it bad is de drompel nei in mearkeswrâld. Se fielt mei beide hannen. Dit is de grins. Toe mar. In foet fan 'e flier, de teannen yn it wetter, it skom om de earste skonk. Noch ien. Se huvert fan blidens. In floeiend bewegen om har kûten. De foarsichtige tosken fan weake bisten dy't gjin krom kwea yn 't sin hawwe.

No sakje. It teare skom makket romte, en dêr't har billen delkomme, fine se lij wetter, in streakjen dêr't se har oan oerjout, yn ûnderdompelje lit. Oeral om har hinne dizze hoedene sensaasje, as fan leave hannen dy't har heine, fan oerwetter dat har, earne yn it ûnderbewuste, fertroud is.

As se sit, as it skom har ûnder de earms kidelt, it wetter ronfelt as se de hannen beweecht, laket se. Dit is in soarte fan thús. Hjir heart se te wêzen. Mei beide hannen grypt se yn 'e buollen dy't mei sachte plopkes knappe. Se tilt it skom op en smart it út oer har hier, bûcht har foaroer om it glêde wetter te tútsjen. As se in waskhantsje oanrikt krijt, hâldt se it ûnder wetter, lit it foar har eagen drippe en stekt it yn 'e mûle. Se sûcht derop, glimket.

De rook fan lavindel hinget om har hinne, simmer, in útlânsk feest fan fakânsje, frijheid, romte. Se fiert it. Se is alhiel opnommen yn har tobbewrâld. Dit is net in keale, wite keamer mei glêde tegels dêr't minsken har yn waskje om 't se smoarch binne en skjin wurde wolle. Dit is in mysterieuze, freonlike wrâld, dêr't de tiid stilstiet, dêr't de skerpe lûden net komme kinne, dêr't har lichem yn driuwt, weiwurdt, ferweakket ta in soarte fan amper-bestean, in samar wêzen.

[p. 48]

In kertier, in heal oere. No hat it lang genôch duorre. It wetter wurdt kâld. Se moat derút. Kom mar. Mar se wit net wat dat betsjut, wat se dwaan moat om oan dy oprop te foldwaan. Kom mar. It wetter wol har net kwyt, it hinget tsjin har oan, widzet har as se har beweecht. Se wol hjir bliuwe. Kom mar betsjut neat. It binne wurden mei in toan dêr't se wekker fan wurdt, mar dêr't se de betsjutting net mear fan wit. It is goed hjir yn de streakjende sêftens. Se wol hjir net wei.

Se lûke de stop derút. Mei sirkeljende bewegings wurdt it wetter fuortsûgd. It ferdwynt. Se wit net wêr't it bliuwt. Se stekt de hannen út nei de kolk dy't tusken har fuotten ûntstiet. Hjir bliuwe. Wetter, bliuw hjir. It skom hinget yn in wurge baan tsjin 'e râne fan 'e tobbe. Se stekt har fingers yn it wite dat stadiger as it wetter in wei siket nei it gat dêr't alles yn fuortslokt wurdt. Kom mar, it hat lang genôch duorre. De hân dy't nei har útstutsen wurdt, slacht se fansiden. Se wol net oerein komme. Hjir sit se goed, hâld op, lit my.

No de skonken ûnder it gat en stean gean, heart se, mar se reagearret net. Wachtsje mar, aanst komt it wetter werom.

Kom mem, no ôfdroegje. Se stekke har de hannen ûnder de earms en skuorre oan har, mar se krije har net oerein. Wat wolle se no fan har?

Kom. Gean mar op 'e knibbels sitten. Se wit net wêr't se it oer hawwe. It lêste wetter slûpt nei it gat, streamt har ûnder de fuotten wei. De tobbe is aanst leech. Hjir hat se net op rekkene.

It kidelt. Der komme wol hûndert hannen oan har liif. Se lûke oan har. Kom no, sizze se, help no even mei. Se moat laitsje. Se wolle dat se hjirút komt, mar se wit net mear hoe't soks moat. De râne fan 'e tobbe is glêd. Har hannen glydzje derby del.

[p. 49]

Ien hat har om 'e skouders beet en in oar krijt har by de skonken. Se skuorre oan har en se is slop fan laitsjen. Wat dogge se dochs? Se lizze har skonken oer de râne en lûke oan har earms. Sels moatte se ek laitsje. Se moatte har net sa ûnder de earmsgatten kidelje. Dit is in spultsje dêr't se de eagen net by droech hâldt. Se klapt dûbel. Net sa healwiis. De triennen rinne har oer de wangen.

Dan stiet se op 'e fuotten. Se hymje. Wat in oanstellerij. Se tilt de earms op. Se droegje har ôf. Kom, de skonken wiid, til de boarsten even op. Oeral wolle se har oanreitsje. Se slacht de knibbels oerelkoar hinne. Net te mâl. Kom, mem. Se hat yn gjin tiden sa'n wille hân.