De noodzaak van het overbodige

35

Westerse cultuur

Zelfmoord willen plegen door in de rivier te springen.

Maar ervan afzien omdat het water vervuild is.

*

God

Voor veel gelovigen is God nog zoiets als het licht van een oude ster: de ster is al eeuwigheden geleden verdwenen, maar het licht ervan is nog altijd onderweg.

[p. 69]

Sommigen interesseert het niet te weten dat de ster allang niet meer bestaat, waar het hun om gaat is het licht dat nog straalt.

*

Een paradox is iets dat niet hoort te bestaan en daaróm bestaat.

(1 dag later:) De mens is een paradox.

De paradox die ik ben is geen paradox. (Ik-paradox.)

*

Een van de aardigste cartoonideeën die ik mij van lang geleden herinner: een man die aan het strand door twee sleutelgatogen naar een halfblote vrouw staat te kijken. De vondst is ook voor de literatuur en de kunst-in-het-algemeen van toepassing: door een sleutelgat kijken naar iets wat openlijk voor iedereen te zien is.

*

Een alternatieve schrijver en een alternatieve lezer: zij alterneren langs elkaar heen, erkennen elkaar niet als alternatief, laat staan als hún alternatief.

De alternatieve schrijver schept zijn alternatieve lezer en de alternatieve lezer negeert de alternatieve schrijver: hij had diens boeken zelf willen schrijven.

*

Literatuur: mixage van institutie en intuïtie.

*

[p. 70]

‘Toeval geeft gedachten en toeval neemt ze; geen kunst die ze kan vasthouden of verwerven.

Ontsnapte gedachte, ik had haar neer willen schrijven; in plaats daarvan schrijf ik dat ze me ontsnapt is.’ Pascal: Gedachten. (473)

*

Kierkegaard: ‘Zolang ik in de tijd leef is het identiteitsprincipe slechts een abstractie.’ - ‘De verwarring ontstaat alleen omdat we leven in andere categorieën dan die gebruikt worden bij het schrijven van boeken - o ellendig boekenschrijven. Zolang ik leef leef ik tegenspraak, want het leven zelf is tegenspraak.’ (Dagboeken, va 68)

(Kierkegaard: ‘Zelfmoord is [...] de enige consequentie van het identiteitsprincipe gegrond in de tijd.’)