De geboorte van een geest

[XIII]

Daer is een tijdtlanck onder die Burghemeesters gheraetslaecht by wat middelen men met de meeste stillicheyt die Borgerije soude moghen doen vergaderen / op datse hun met weynich gherucht in de wapen voor het stadthuys souden heten vinden / om der Weder doopers aencomst te verwachten.

Dewijle men nu daer mede alsoo besich is / ende met verscheyden raetslaginghen den tijt vast overbringt / wesende alsdoe in de voornacht: Siet hier die Weder-doopers allerley gewapent co-

[p. 44]

mende van de Pijl-steech /uyten huyse van Pieter Gael / met Vaendels ende trommels over hoop / ende met een groot gherucht nae die merckt toe gheloopen / die nemen het Stadthuys in / smijten die van der wacht eensdeels doodt / eensdeels nemense ghevangen.

Die Borghemeesters ter nauwer noot ontcomen zijnde / doen de Borghers over al opwecken ende in de Waepen gaen ende alle straeten ontrent der merckt besetten / op dat der vij andé macht door de by eencomste vande andere hunne complicen (die noch niet en waren aenghecomen) niet en soude vermeerdert werden Die Weder-doopers daerentusschen op datse door t'licht vande brandende flambeauen ende pickvaeten niet en souden ontdeckt ofte bekent wordé / wierpen deselve al onder de voet.

In die voorsz. Pijlsteech woonde een seker cleyn lelick ende mismaeckt Bultenaerké / een rechten droch van een mensch dese op den eersté alarm veynsende mede seer verschrickt te wesen / ende al gewapent uyten huyse springende / vraecht teghen een sijnen buerman / wat voor beroerte in die stadt ontstaen was / segghende voorts teghens hem / comt laet ons na de merckt gaen om te sien watter te doen is: ende also eenighe stappen metten selven voort ghetreden wesende / heeft hem verradelijck doorsteecken: dit rumoer nu de gantsche stadt over verspreyt zijnde / is ten lesten oock aen die van der wacht op de stadts vesten ter ooren ghecomen / als namentlijck / dat die stadt ingenomen was / ende t'volc over al doot gheslaghen wierde / die gevaerlijckheyt vander saecke worde vermeerdert door t'groot gheroep eñ de duysterheyt der nacht / door de welcke men gheen vrient ofte vyant / soose langs die enge stegen waren loopende / conde onderkennen / ende en wisten oock niet tot wat plaetse sy eerst souden toeloopen om de selve in te nemen: Alle de ghene die int beginsel nae die merckt toe quamen om te vechten wierden doorschoten.

De Borghers hadden daerentusschen de straeten naer de merckt toe streckende / beset: Ende was onder den Burghemeesters be-

[p. 45]

sloten / datmen niets en souden aenvanghen voor den dagheraet. Doen ter lijdt was Burgemeester Mr. Pieter Colijn / een wel geleert ende Godvruchtich man: Dese om dat by int beginsel van sijn Burghemeesterschap wat slap gheweest was int straffen / heeft den haet van velen op hem gehaelt / als of hem deses volcks aenslaghen niet onbekent gheweest zijnde / by daer mede gheveynst hadde / op dat by in teghenwoordicheyt van die Borgherije dese suspicie van hem Boude weeren / is gheheel yverich en onverdachtich / herlieden als een leytsman tot op de merckt toe voorghegaen. De Weder-doopers vernemende der Burghers aencomste gaen met hunne hartroers den burghers ontrent de Waeghe te gemoete / ende drijvense te rugge / vele werdender in de vlucht ghequetst / de Burghemeester veert schandelijck vermoort / ende daer werter vele in de duysterheydt van der nacht met vergiftighe looden ofte coogels doorschoten.

Goswijn Rekalf een Oudt Burghemeester ende vermaert crijchsman dede terstont ettelijcke zeylen voor de hoecken van de straeten nae de merckt toe streckende / spannen / ende groote Hoppesacken daer toe rollen / omme daer achter als schansen te schuylen leghens der Weder-dooperen ghewelt / ende sierde dat met de Burgers (die sich des alarm enden aenval der vyanden grootelijcx verschrickten) niet en was uyt te richten / so doet by op de Vischmerct ontrent de Damsluys allerley goetwillighe by den anderen comer / omme op Maent-gelt aenghenomen te werden in t'stadts dienst... sy werden daer op be-eedicht / datse te rugghe drijvende den Weder-doopers / den eersten storm ofte aenval Bouder doen op het Stadthuys / ende dat die ander Burghers herlieden als dan Bouder volghen... in den daegheraet... hebben sommighe hier ende daer door t'schieten ghetreft ... Ende veert daer over luy een ghemeyn gheschrey ghehoort / als datter niet aen gheleghen en was / of het Stadthuys met alle Vyanden onder den voeten gheworpen wierde / sy wilden daer na een veel schoonder ende costelijcker laten maecken: Daer op Recalf seyde / daltel ghenoech Boude veesen / so slechts de deuren ter neder gheworpen zijnde / Benen toeganck tot het binnenste gemaeckt tonde werden.

[p. 46]

... Die Soldaeten vielender gheweldich op / aenghevolcht zijnde van de Burghers / ende doen ghesamentlijc met allerley wapenen ende Crijchsgeschrey Benen storm / drijvende de Weder-doopers van daer tot int binnenste van dé Stadthuyse / twelck de nieuwe Camer Benoemt wordt / sy vonden int incomen veel dooden ligghende / die eensdeels met Roers ende eensdeels met grof geschut waren omghebrocht / daer onder sommighe noch ziel-braeckende door die moedighe Burghers voorts doorsteken wierden.

Daer waren ontrent XXV. Weder-doopers die het binnenste deel van den Stadthuyse inghenomen hadden / dese wederstonden der Borgers soo cloeckelijck / datter niemant tot hen dorste in drucken. Daer weit terstont nae des tijts ende plaets geleghentheydt een bequame middel verdacht / namentlijck: Dat sommighe van de Burgers bestonden van der straet af ter veynsteren inne te Glimmen / ende hebben alsoo den Vyant van allen zijden overvallen / ende vele van henliedé omgebracht / ... Ende daer werter noch twaelf levendich ghecregen ende ghevangen ghenomen...

Daer zijnder dien nacht 28. van de selve doodt ghebleven / ende van de Burgers twintich /.