Romanbeschouwing in voorredes 1600-1755. Deel 2: Teksten

Regelnummers proza verbergen

1730 [De doorluchtige minnaressen]

[R. de Challes]. De doorluchtige minnaressen. Waarachtige geschiedenissen. [...] Uit het Fransch vertaalt. Amsterdam, Hermanus Uytwerf, 1730. uba 526 B 26.

Voorreden van den schryver.

1Ik maak den nieuwsgierigen, die de naamen van de persoonen, wier 2minneryen ik beschryf, zullen zoeken te ontdekken, bekent dat zy 3vruchteloozen arbeidt zullen doen, en dat ik zelf niet weet wie zy 4zyn, of wie zy geweest zyn; dewyl ik mynen Leezer niet anders geef 5als eenige historien die ik op verscheide tyden heb hooren vertellen, 6en in myne snipperuuren opgeschreven heb.

7Wat hunne naamen betreft, ik heb geoordeelt hun Fransche naamen 8te moeten geeven, om dat het in der daadt Fransche zyn wier mingevallen 9ik hier in het licht geef.

10Hoewel ik het toneel van alle Geschiedenissen te Parys stel, zyn zy 11niet alle te Parys gebeurt, de Provincien hebben 'er my een goedt 12deel van verschaft.

13Bynaa alle Romans hebben geen ander oogmerk als dat zy willen toonen, 14dat de deugdt altoos vervolgt wordt, maar dat zy eindelyk over alle 15haare vyanden triomfeert. Myn Roman of myne Geschiedenissen, zoo 16als men ze zal willen noemen, bedoelen een natuurlyker en zelf 17Christelyker Zedenleer; dewyl men 'er door zekere voorvallen, door 18waarlyk gebeurde zaaken, een gedeelte van den dagelykschen ommegang 19des leevens in afgemaalt ziet.

20[...]

21Zie daar, naar myne gedachten, een groot gedeelte der ontmoetingen 22en der voorvallen, die men gewoonlyk in de waereldt heeft; en de 23Zedenleer, die men 'er uit haalen kan, is zoo veel te duidelyker, om 24dat zy op waarlyk gebeurde zaaken gegrondt is.

25De Vaerzen van den stervenden Du Puis; de Brieven van zyne dochter,

[p. 86]

26die van Mevrouw de Terny, en die van Silvia zyn niet van myne 27uitvinding, en komen in der daadt van zelfde menschen wier mingevallen 28ik verhaal.

29Men zal in deeze geschiedenissen geen alverwinnende dapperheit zien; 30geen verwonderenswaardige voorvallen; geene verbaazende ontmoetingen, 31om dat alles waar zynde, alles niet anders dan natuurlyk kan 32weezen. Ik heb my vergenoegt de waarheit eenvoudig te verhaalen; 33indien ik gewilt had, zou ik myn werk met veele verdichte avontuuren 34hebben kunnen opschikken; maar ik heb niets willen zeggen dan het 35gene zuiver en oprecht waar was. Indien 'er echter iets in is dat 36fabelachtig schynt, zal het de wanhopige daadt zyn van Du Puis, die 37zich doorsteekt in de kamer van Mevrouw De Londé; echter heb ik dit 38geval niet willen verzwygen, om dat het waar is.

39Men zal hier ook geene opgewarmde kost vinden; niets dat men uit 40andere boeken heeft gehaalt. Alle deeze gevallen zyn nieuw, en zien 41nu voor de eerste maal het licht: ik weet ten minsten niet dat zy 42ergens anders te vinden zyn.

43[...]

44Alles wat ik noch te zeggen heb, is dat het begin van myne Historien, 45geduurende zes of zeven bladzyden, wat verwart is, maar deeze 46verwarring redt zich in 't vervolg. Ik heb het eerste denkbeeldt, dat 47my in den zin geschooten is, gevolgt, om myne Historien aan een 48te schakelen, zonder de orde der Romannen waar te neemen; maar 49de duisterheit die 'er uit voorkomt, is niet weezendlyk, en heeft niets 50gemeen met de Vertellingen zelfs, die zonder de minste duisterheit 51of verwarring zyn.

52[...]