Romanbeschouwing in voorredes 1600-1755. Deel 2: Teksten

Regelnummers proza verbergen

1646 [Het net der wellustigheyt]

Het net der wellustigheyt. Ontdeckende de valsche practijcken en lose listigheden der hedensdaegse courtesanen, of ligtveerdige hof-poppen, en andere snoode hoeren [...]. Overgheset uyt het Spaens in 't Nederduyts, door I. de L. Amsterdammer. Z. pl., z.u., 1646. kbh 28 B 47.

d'Uyt-legginge van dit werk, Aen den leser.

1Ick geloof (beminde Leser) ofte om beter te seggen, ick houde het 2voor seker en gewis, dat het nootsakelijck is, om te verstaen te geven, 3wat my veroorsaeckt heeft, niet alleenlick dit Boekje, uyt het Spaens 4in onse Nederduytsche sprake over te zetten: maer daer de handt noch 5aen te houden, om het selfste te doen drucken, en voor al de Werelt 6(in manier van spreken) in 't openbaer te brenghen: alsoo het schijnt 7dat het eerder behoorde versteeken en verholen te wesen, jae in vuyle 8plaetsen geworpen te zijn, dan voor den dagh te komen, ofte int light 9te brenghen, op dat het niet moghte komen ter ooren ofte in handen 10der suyvere onnoselheyt, te vallen; also van ons jonger gebeente af, 11onse sinnen, en verstant schijnen genoegh (Godt betert) gheneghen te 12zijn, tot quaet en tot bedrogh en andere vuyligheden; dogh dit en 13sal tot geen spoor voor sulkx dienen? maer in tegendeel van dien tot 14een schrik en waerschouwinge, om diergelijcke oorsaecken te schuwen; 15dit schijnt moght yemant seggen, spottens en lachgens waerdigh, alsoder 16niet kostelijcker is dan den tijt, diemen noyt door zijn schielijck loopen 17weder hervatten kan: want de gelegentheyt eens verby zijnde, komt 18noyt weder inde handen vallen, en dit also wesende, wert soo weynigh 19aght geslagen: dus den tijt dan met dit te lesen door te brengen, schijnt 20niet alleenlijck onnootsaeckelijck en onbequaem; maer daer en boven 21periculeus, indien yemant het leest om nae te volghen; ter welcker 22tijt men yets goddelijckx konde lesen, als om sonden te schuwen, of 23om de deught te loven, om na 't eynde van ons leven een goede loon 24t'ontfangen, volghens de wille ons Heeren, die ons roept en ons ziet 25uyt onse vuyligheden te trecken, en ons te doen rusten in de eeuwige 26rust-plaets;

[p. 27]

27[...]

28't schijnt dat alle vlees meest tot bedervinge gekomen is, soo dat God 29den Heer weder een straf van een ondergang laet op der Aerden komen 30[namelijk de syfillis].

31[...]

32Nu zalmen in dit Boeckje zien hoe dat het de wegh is om uyt haer 33[dat wil zeggen die van de hoeren] stricken te raecken: also haer bedrog 34sal ontdeckt werden [...]: dees manier om de Jonckheyt te waerschouwen 35dunckt my niet onbillick;

36[...]

37Dit is 't gene ick voor genomen heb, de Jonge lieden voor haer bedrog 38en listicheden te waerschouwen: dat zy hun, ogen open doen, op dat 39zy denken wanneer zy aengelockt werden, in wat perijkel zy haer 40ziele setten: dus indien onse quade ghenegentheydt, oorsaeck neemt 41om te sondighen: dat en is dit wercks schult niet: maer onse quade 42gheneghentheydt, die ghelijck een vervuylde Maegh, de medecynen 43die zy in neemt, veranderen doet in quade humeuren [...] soo dient 44het even wel tot profijt; want het goet is, goet en quaet te weten; 45een kint niet wetende dat de kaers heet is, zalder zijn vinger nae toe 46steken, en hem naederhant daer van wachten; zo dat de gene die het 47lesen sal, hem mach dienen voor een spiegel, en kander honigh uyt 48haelen; maer die het lesen wil tot wellustigheyt, bedriegt sijn selven.