Romanbeschouwing in voorredes 1600-1755. Deel 1: Onderzoek

[p. 209]

Bronnenlijst

Inleidende opmerkingen

De bronnenlijst bestaat uit drie afdelingen. In A vermeld ik de 17e en 18e eeuwse Nederlandse romans die het voorrede-materiaal opgeleverd hebben. B geeft een opsomming van overige contemporaine bronnen. In C tenslotte geef ik een overzicht van de geraadpleegde secondaire literatuur.

Ik vermeld uitsluitend die teksten die een rol spelen in het betoog van deze studie. De ingrijpendste gevolgen had dat voor afdeling A, omdat beduidend meer bronnen bestudeerd zijn dan daar genoemd. Alle romans die Buisman (1960) of de Short-title-catalogus (1981) vermeldt, zijn, voorzover ze aanwezig waren in de Universiteitbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam of in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag, gezien. Alsmede een aantal toevalsvondsten. Niet al die romans worden echter voorafgegaan door een voorrede. Bovendien blijkt een deel van het materiaal zonder, of slechts marginaal van betekenis voor de geschiedenis van het denken over de roman in Nederland.

In afdeling A doe ik steeds opgave van het door mij vermelde exemplaar. uba staat daarbij voor Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam. kbh voor Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. IvN foko wil zeggen dat gebruik gemaakt is van een fotokopie aanwezig in het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam, afdeling Verlichting.

Voorts vermeld ik of een tekst wel of niet in Buisman (1960) genoemd wordt (met eventuele opgave van nummers).

De ordening binnen de drie afdelingen is alfabetisch op auteursnaam. In geval van onvolledige auteursnamen ga ik - tenzij anders vermeld - uit van Buisman (1960). Wanneer sprake is van meerdere werken van één auteur, orden ik op basis van chronologie. Anoniemen heb ik gerangschikt op het eerste woord van de titel, met uitzondering van lidwoorden.

[p. 210]

Afdeling C verwijst in enkele gevallen naar inleidingen bij tekstuitgaven. Ik beschrijf dan op naam van de inleider/tekstbezorger, gevolgd door een dubbele punt. Bijvoorbeeld: A.R. Humphreys: Henry Fielding. Joseph Andrews preceded by Shamela. Edited and with an introduction by A.R. Humphreys. London, [1975].

A Nederlandstalige romanvoorredes tot 1755

[Achilles Tatius, Eumathios (Eustatius), Musaeus]. De Grieksche Venus. Vertoonende de beroemde vryagien van Klitophon en Leucippe. Ismenias en Ismene. Leander en Hero. Uyt 't Grieksch vertaald, en by een gevoegt, door Adr. van Nispen. Dordregt, Abraham Andriessz, 1652. uba 2006 E 39. Buisman: 6.

[M. Aleman]. Het leven van Gusman d'Alfarache. [...] Rotterdam, Abraham Pietersz., 1655. kbh 31 G 13. Buisman: 24.

[M. Aleman]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Baltus Boekholt, 1669. uba 2380 E 44. Niet in Buisman.

[M. Aleman]. Idem. Amsterdam, Baltus Boekholt, 1670. uba 1086 D 23^1,2. Buisman: 26.

[M. Aleman]. Idem. Amsterdam, J. Lamsveld, 1696. uba 2497 H 29. Buisman: 27.

[M. Aleman]. Idem. Amsterdam, Willem de Coup en Wed. van Willem van Lamsveld, 1705. uba 1309 G 37. Buisman: 28.

[M. Aleman]. Idem. Amsterdam, Jan Graal, 1716. uba 2005 C 26. Niet in Buisman.

[M. Aleman]. Idem. Amsterdam, Samuel Lamsveld, 1728. uba 2396 G 5. Buisman: 29. t'Amsterdamsch hoerdom. [...] [Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1681]. uba OK 73-94. Buisman: 891.

De anti-Pamela, of de valsche eenvoudigheit, ontdekt in de gevallen van Syrena Tricksy, zynde een dienstige waarschouwing voor de jeugt om zich te wachten voor de bedriegchelyke vrouwen. Uit het Engelsch vertaalt. Amsterdam, Arent van Huyssteen, 1743. uba 1207 G 24. Buisman: 1773.

D'arkadisghe minne-gloob [...] Amsterdam, Abraham Utenbogaart, 1683. uba 2008 E 45. Buisman: 1615.

Aretino: Zie: Het net der wellustigheyt.

L. Assarino. De weergaedelooze Stratonica. [...] Vert. door S. de Vries. Utrecht, Simon de Vries, 1671. uba 1220 G 58. Buisman: 53.

[Vital d'Audiguier]. De treurige doch bly-eyndigende historie van onsen tijdt, onder de naem van Lysander en Caliste [...] in Nederduyts vertaelt door J. Heerman. Den vierden druck, van nieuws oversien. Amsterdam, Baltes Jansz. Boeckholt, 1658. uba 344 G 31. Buisman: 58.

[Vital d'Audiguier]. Histoire des amours de Lysandre et de Caliste [...]. De treurige doch blyeyndigende historie van Lysander en Caliste. Vertaelt door J. Heerman. Amsterdam, Joannes van Ravensteyn, 1663. kbh 186 K 22. Buisman: 63.

[Vital d'Audiguier]. De treurige doch bly-eyndigende historie van onsen tijdt, onder de naem van Lysander en Caliste [...] in Nederduyts vertaelt door J. Heerman, Rechts-geleerde [...]. Amsterdam, Baltes Boeckholt, 1663. uba OK 72-23. Buisman: 59.

[Vital d'Audiguier]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Johannes van Ravesteyn, 1666. uba 1097 D 39. Buisman: 60.

[p. 211]

[Vital d'Audiguier]. Hetzelfde werk. Amsterdam, 1669. uba OK 73-82. Buisman: 61.

Het avantuurlyk zomer-tochtje, of omlands reisje [...]. Amsterdam, Jacobus Loveringh, 1734. uba 1491 E 10. Buisman: 2559.

B^xxx. De klip der minnaars, of de minnaryen van Don Pedro Gonsalves de Mendosa, en van Donna Juana de Cisneros. Spaansche geschiedenis. Uit het Fransch vertaalt door K.V.W. Amsterdam, Dirk Jemans, 1735. kbh 32 M 33. Buisman: 77.

B.B.: Zie [Baltes Boekholt].

B.M.: Zie [S. Bremond].

J. Barklai. D'Argenis. [...] Nieuwelijks door J.H. Glazemaker uit de Latijnsche in de Nederlantsche taal overgezet. Amsterdam, Johannes ten Hoorn, 1680. uba 1053 E 7,8. Buisman: 89.

[A. de la Barre de Beaumarchais]. Merkwaardige levens-gevallen van den ongelukkige Florentyner, of geschiedenis van Marco Mario Brufalini. Uit het Frans vertaald. Leiden, Johannes van Abkoude. 1730. kbh 1114 G 31. Buisman: 1172.

[J. Barrin]. Praetjens door de tralien, of de monnik in 't spreek-vertrek [...] Uit het Fransch vertaelt. Bolsward, Jan Appel, 1682. IvN foko 192. Buisman: 91.

J.F. Biondi. D'uytmuntende Eromena liefd-en-helde-geval [...]. Vertaelt door S. de Vries. Amsterdam, Jacob Benjamyn, 1669. uba 1060 G 31. Buisman: 173.

G. Boccaccio. De tweede 50. lustige historien ofte nieuwicheden: Iohannis Boccatii. [...] Amsterdam, Hendrick Barentsz., 1605. uba 1311 F 32. Buisman: 182.

G. Boccaccio. Hetzelfde werk. Amsterdam, Broer Jansz., 1644. uba 304 F 34^2). Buisman: 183.

G. Boccaccio. De verliefde Fiammette. [...] Dordrecht, Gillis Neering, 1659. uba 2772 G 32. Buisman: 186.

G. Boccaccio. Hetzelfde werk. Amsterdam, Abraham Latham, 1661. uba 604 J 21. Buisman: 187.

G. Boccaccio. Aardige en vermakelyke historien [...]. Keulen, Jacobus Gaillard, 1732. uba 2538 E 16,17. Buisman: 184.

[Baltes Boekholt]. De wonderlijke vryagien en rampzaalige, doch bly-eindige, trouw-gevallen van deze tijdt [...]. Door B.B. Amsterdam, Baltes Boekholt, 1668. kbh 587 K 13. Buisman: 195.

[Baltes Boekholt]. De edelmoedige mintriomphe, vertoont in de wonderlijcke vryagien, en rampsalige, doch bly-eyndige trouw-gevallen van desen tijdt [...]. Door B.B. Amsterdam, Abraham Boekholt, 1684. uba 2396 G 7. Buisman: 196.

[Baltes Boekholt]. 't Hollands schou-tooneel vertoonende verscheyde deftige vryagien, en wonderlyke trouw-gevallen [...]. Amsterdam, Jan Lamsveld, 1701. uba 1230 H 16. Buisman: 197.

[Baltes Boekholt]. Het Hollands schou-tooneel, vertoonende verscheyde deftige vryagien, en wonderlijke trouw-gevallen [...]. Amsterdam, Jan van Heekeren, 1715. uba OK 77-3. Buisman: 198.

[Baltes Boekholt]. Het Hollands schou-tooneel, vertoonende verscheyde deftige vryagien, en wonderlijke trouw-gevallen. [...]. Amsterdam, Abraham van der Putte, 1749. uba 258 G 48. Buisman: 199.

P. Bol. De wispelturige adjudant [...]. Rotterdam, voor rekening van Pieter Bol, z.j. [schatting Buisman circa 1750; overgenomen in STCA]. kbh 981 B 56. Buisman: 201.

R. Bonhomme. Huwelyks-eiland [...]. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1708. kbh 32 A 3. Buisman: 202.

[p. 212]

[J.B. Boyer, markies d'Argens]. Den gelukkigen Florentyner, of de gedenkschriften van de graaf della Vallé. Uit het Fransch vertaalt. Deventer, Gerrit Steinfort en Jan de Lat, 1740. kbh 30 C 21. Buisman: 46.

[S. Bremond; vgl. Lever (1976), p. 45]. Den verliefden Afrikaan [...]. In 't Frans beschreven door de Heer B.M. En vertaalt door H.H. Amsterdam, Daniel van den Dalen, 1677. kbh 30 A 1. Buisman: 175.

Brieven van een Persiaanschen heer te Londen, aan een' zyner vrienden te Hispahan. Uit het Engelsch vertaald door N.R.Ph.D & L.A.M. Amsterdam, z.u., 1736. kbh 30 B 18. Buisman: 1521.

G. Brusoni. Liefdens vertellingen, van waerachtige geschiedenissen onder versierde namen voorgestelt [...]. uit het Italiaens vertaelt. Amsterdam, Jacob Venkel, 1666. uba 702 G 14. Buisman: 312.

G. de Costes de la Calprenède. Cleopatre. In 't Frans beschreeven door d'heer Calprenede [...]. Amsterdam, Jacob Benjamin, 1656-66. uba 1481 E 12-17. Niet in Buisman.

G. de Costes de la Calprenède. Cassandre. Uyt de Francoische in onse Nederduytsche tale overgeset door F.V.S. Amsterdam, Jacob Vinckel, 1669. uba 558 H 7,8,9. Buisman: 1180.

G. de Costes de la Calprenède. Cleopatre. In 't Frans beschreven door de heer Calprenede [...]. Amsterdam, Jan ten Hoorn, 1689. uba 419 G 28-33. Buisman: 1182.

G. de Costes de la Calprenède. Cleopatre [...]. Utrecht, Jurriaen van Poolsum, 1689-90. kbh 187 O 24. Buisman: 1183.

G. de Costes de la Calprenède. De historie van de princesse Cleopatre [...]. Amsterdam, Antoni Schoonenburg, en zoon, 1742. uba 528 H 16-21. Buisman: 1184.

M. de Cervantes y Saaverda. Vyf nieuwicheen [...]. Uyt het Frans verduytst door H.J.T. Amsterdam, Gerrit van Goedesberg, 1653. uba 346 J 3. Buisman: 359.

M. de Cervantes y Saaverda. Den verstandigen vroomen ridder Don Quichot de la Mancha. [...]. En nu uyt de Spaensche in onse Nederlantsche tale overgeset, door L.V.B. Dordrecht, Iacobus Savry, 1657. uba 688 J 19. Buisman: 360.

M. de Cervantes y Saaverda. Hetzelfde werk. Amsterdam, Arent van den Heuvel, 1669. uba 1194 J 11. Buisman: 361.

M. de Cervantes y Saaverda. Hetzelfde werk. Amsterdam, Baltes Boekholt, 1670. uba 706 D 16,17. Buisman: 362.

M. de Cervantes y Saaverda. Hetzelfde werk. Amsterdam, Willem van Lamsveld, Johannes van Lamsveld en Jacob Hulk, 1696. uba 541 F 21. Buisman: 363.

M. de Cervantes y Saaverda. Hetzelfde werk. Opnieuw overzien en van veele misstellingen gezuivert door G. van Broekhuizen. Amsterdam, Willem van Lamsveld, Willem de Coup en Philip Verbeek, 1699. uba OK 77-147. Buisman: 364.

M. de Cervantes y Saaverda. Hetzelfde werk. Amsterdam, Jan Graal en Jan Willem van Heekeren, 1707. uba 595 F 27. Buisman: 365.

M. de Cervantes y Saaverda. De oude en rechte Don Quichot de la Mancha [...]. Amsterdam, Pieter Visser, 1732. uba 1315 F 26,27. Buisman: 366.

[R. de Challes]. De doorluchtige minnaressen. Waarachtige geschiedenissen. [...] Amsterdam, Hermanus Uytwerf, 1730. uba 526 B 26. Buisman: 374.

[R. de Challes]. De doorluchtige minnaressen. Waarachtige geschiedenissen van eenige Fransche heeren en juffers. Uit het Fransch vertaalt door P. le Clercq. Amsterdam, Hermanus Uitwerf, 1738. kbh 25 C 8,9. Buisman: 375.

[R. de Challes]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Steven van Esveldt, 1748. uba 342 H 3,4. Buisman: 376.

[p. 213]

A. Constantini. Het leven van Scharamouche [...]. Van nieuws uyt het Fransch vertaalt door L.L. Amsterdam, H. Bosch, 1723. kbh 29 D 28. Buisman: 405.

[D.N.L.Z.; blijkens inhoud en ondertekening opdracht]. De verwonderenswaardige gevallen, of zeldzame levensloop van den edelmoedigen Dorylas [...]. Amsterdam, Johannes van Septeren, 1730. kbh 579 J 12. Buisman: 693.

D.v.N. Den verkeerden Pernassus. [...] Z. pl., Momus Knapen, 1664. uba 1086 D 23. Niet in Buisman.

[G. Daniel]. Reize door de wereld van Deskartes, in vier deelen. Daar komen by gedenkschriften, dienende tot de historie der Kartezianery, beide uit het Fransch vertaald. Rotterdam, Barent Bos, 1700. uba 2491 H 30. Buisman: 437.

[D. Defoe]. Het leven en de wonderbaare gevallen van Robinson Crusoe [...]. Amsterdam, Janssoons van Waesberge, 1721-22. uba 2394 G 28-30. Buisman: 441.

[D. Defoe]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Janssoons van Waesberge, 1721-22. kbh 909 F 43,44. Buisman: 442.

[D. Defoe]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Janssoons van Waesberge, 1735-36. uba 2421 F 39-41. Buisman: 443.

[D. Defoe]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Jan Morterre, 1752. uba 588 H 34-36. Buisman: 444.

[D. Defoe]. Zeldzame levens-beschryving van Kolonel Jack [...]. 's-Gravenhage, z.u., 1729. uba 1517 F 12,13. Buisman: 448.

[D. Defoe]. De levensgevallen en bedryven van Vlaamsche Mie [...]. Amsterdam, Steven van Esveldt, 1752. uba 1517 F 16. Buisman: 449.

[J.] Desmarets [de Saint Sorlin]. D'onvergelijkelijke Ariane [...]. Uyt het Francoys van de heer Desmarets door J.J. Schipper vertaelt. Amsterdam, Ian Iacobsz. Schipper, 1646. uba 2343 H 18. Buisman: 455.

[J.] Desmarets [de Saint Sorlin]. Hetzelfde werk. Amsterdam, I.I. Schipper, 1661. uba 350 G 18. Buisman: 456.

[J.] Desmarets [de Saint Sorlin]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Jacobus Verheyde, 1715. uba 343 B 19. Buisman: 457.

K. Downing. Histori der laatste Oost-Indische oorlogen [...]. Uit het Engelsch vertaald. Amsterdam, Jacobus Loveringh, 1738. uba 1486 C 4. Buisman: 482.

De Duitsche avanturier, of zeldzame levensloop van den heer Frederik ^xxxx [...]. Dordrecht, J. van Hoogstraten, 1754. uba 1164 C 36 Buisman: 69.

De duizend en ene nacht, Arabische vertellingen. Uit het Fransch vertaalt. [...] Amsterdam, Steven van Esveldt, 1755. uba OK 72 130-133. Buisman: 1705.

[Eusthatius (of Eumathius) Macrembolites]. De gevallen van Ismenias. Grieksche geschiedenis. Om derzelver verheven styl uit het Fransch vertaald. Amsterdam, Gerrit Tielénburg, 1744. kbh 1350 G 52. Buisman: 683.

Eusthatius (of Eumathius), zie ook: [Achilles Tatius, Eumathios (Eustatius), Musaeus], De Grieksche Venus, 1652.

[Mme de la Fayette]. De wonderlijke werkingen der liefde [...]. Benevens een verhandeling van den oorspronk der romans [...] door den heer Huët, en in 't Neder-duitsch gebracht door G.v. Broekhuizen. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1679. uba 2394 C 7. Buisman: 1187.

[Mme de la Fayette]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1680. kbh 28 C 21. Buisman: 1187b.

[F. de Salignac de la Mothe Fénelon]. De gevallen van Telemachus, soone van Ulysses;

[p. 214]

of vervolg van het vierde boek der Odyssea van Homerus. Uit het Fransch vertaalt. Door D. Ghys. Utrecht en Den Haag, Hermannus Ribbius, Adriaan Moetjens, 1700. kbh 187 J 45. Buisman: 557.

F. de Salignac de la Mothe Fénelon. Hetzelfde werk. Uit het Fransch vertaalt, en van nieuws overgezien. Amsterdam, R. en G. Wetstein, 1715. uba 607 J 18. Buisman: 558.

F. de Salignac de la Mothe Fénelon. Hetzelfde werk. Rotterdam, Johannes Hofhout, 1720. uba 1051 F 3. Buisman: 560.

F. de Salignac de la Mothe Fénelon. Hetzelfde werk. Uit het Fransch vertaalt, en van nieuws overgezien, en met aantekeningen, tot opheldering der oude verdichtselen, enz. verrykt, door Isaak Verburg. Amsterdam, R. en G. Wetstein, 1720. kbh 30 G 1. Buisman: 559.

F. de Salignac de la Mothe Fénelon. Hetzelfde werk. Amsterdam, Antonie Schoonenburg, 1730. uba 670 E 1. Buisman: 561.

H. Fielding. De historie of gevallen van Joseph Andriessen, broeder van Pamela [...]. Amsterdam, Steeve van Esveldt, 1744. uba 1186 D 5. Buisman: 569.

H. Fielding. Historie van den vondeling Tomas Jones. Uit het Engelsch vertaald door P. le Clercq. Amsterdam, Gerrit de Groot, 1749-50. uba 2497 F 5-7. Buisman: 567.

H. Fielding. Amelia. Uit het Engelsch vertaalt door Pieter Adriaen Verwer. Haarlem, Izaak en Johann. Enschede, en Jan Bosch, 1753. uba 2347 C 4-6. Buisman: 571.

[S. Fielding]. De gevallen van David Simple [...]. Amsterdam, Steeve van Esveldt, 1745. uba 2787 J 6. Buisman: 576.

[S. Fielding]. Historie van het verlatene en gelukkige weeskint, Charlotte Summers; geschreven in den smaek van den vondeling Thomas Jones. Naer den tweeden druk uit het Engelsch vertaelt door Pieter Adriaen Verwer. Amsterdam, Kornelis van Tongerlo, 1751. uba 2394 C 17. Buisman: 579.

G.F.V.M. De Sweedsche Robinson, of 't wonderlijk leven van Gustav Landcron [...]. Amsterdam, Jacob ter Beek, 1733. uba 747 H 21. Buisman: 699.

De gedebaucheerde en betoverde koffy- en thee-weereld [...]. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1701. uba 2008 F 43. Buisman: 1110.

Gedenk-schriften, of overzeldzame en wisselvallige levens-loop van den heere J. Woniatowski, Poolsch edelman [...]. Amsterdam, Gysbert Rykman, 1731. IvN foko 128-129. Buisman: 626.

De gevallen en levensloop van mejuffrouw de St. Phale. [...] Amsterdam, Cornelis Wilt, z.j. [Buisman dateert circa 1755]. uba 1249 K 12. Buisman: 674.

Gevallen van den oude en jongen Robinson. [...] Amsterdam, Steeven van Esveldt, 1753. kbh 505 K 6. Buisman: 679.

De geweldige roof en de daarop gevolgde trouwloze ontvoering van Gotfried Opitz [...]. Amsterdam, Steven van Esveldt, 1753. uba 1083 C 25. Buisman: 1989.

De gheneuchlicke ende cluchtighe historie van Lazarus van Tormus uut Spaignien. [...] Delft, Bruyn Harmanssz Schinkel, 1609. uba 196 G 16. Buisman: 857.

De groote schouw-plaets der jammerlijcke bloed- en moord-geschiedenissen [...]. Vertaeld uyt de voortreffelijcke schriften van de heeren Belley, Harsdorffer, Rosset en andere. Door Simon de Vries. Utrecht, Johannes Ribbius, 1670. uba 1195 H 8. Buisman: 2381.

De groote schouw-plaets der lust- en leer-rijcke geschiedenissen. [...]. Vertaeld uyt de voortreffelijcke en waer-gekeurde schriften van de heeren Belley, Harsdorfer, di Ubeda, Apolephtus en andere, door Simon de Vries. Utrecht, Johannes Ribbius, 1670. uba 2379 E 8. Buisman: 2383.

[p. 215]

[P.F. Guyot Desfontaines]. De nieuwe Gulliver, of reize van Joan Gulliver, zoon van den kapitein Gulliver. Uit het Fransch vertaalt. Den Haag, Isaac vander Kloot, 1731. uba 1283 H 28. Buisman: 748.

C.W. Hagdorn. Eyquan, of groote Mogol [...]. Door Christ. W. Haegdoorn [...]. Amsterdam, Jacob van Meurs, 1671. kbh 2105 A 186. Buisman: 750.

[A. Hamilton]. Het leven des graafs van Grammont [...]. Leiden, Joh. Arn. Langerak, 1734. uba 2381 G 5. Buisman: 758.

E.G. H[appel; zie H. II, noot 26]. Huidensdaegsche krygs-roman [...]. En nu in 't Nederlands nagevolgt door M.S. rechtsgeleerde. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1681. uba 2395 G 36, 37. Buisman: 514.

N. H[einsius]. Don Clarazel de Gontarnos, ofte den buyten-spoorigen dolenden ridder. [...]. Amsterdam, Nathaniel Holbeek en Johannes Broers, 1697. uba 1240 H 22. Buisman: 793.

N. H[einsius]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Philip Verbeek, 1712. uba 1029 C 10. Buisman: 794.

N. H[einsius]. Den vermakelyken avanturier [...]. Amsterdam, Philip Verbeek, 1703. kbh 25 D 5. Buisman: 784.

N. H[einsius]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Philip Verbeek, 1715-14. uba 1079 E 21. Buisman: 786.

N. H[einsius]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Antoni Schoonenburg, 1722. uba 2395 G 5,6. Buisman: 787.

N. H[einsius]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Antoni Schoonenburg, 1733. uba 1029 C 32. Buisman: 789.

Heliodorus. De beschrijvinghe Heliodori vande Moorenlandtsche gheschiedenissen [...]. Eerst int Grieex beschreven: ende nu uut het Francoysche int Nederlandts vertaelt door C.K. Amsterdam, Hendrick Barentsz., 1610. uba 607 J 31. Buisman: 802.

Heliodorus. De getrouwe liefde van de kuysche Theagenes en de zuyvere Cariceea. Nu nieuwlijx uyt 'et Griex en Latijn vertaalt. Amsterdam, Ian van Duisberg, 1659. uba 558 H 15. Buisman: 804.

Historisch verhaal der helsche booswigten [...]. Enkhuizen, Ian Broersz. Schink, 1683. IvN foko 198. Niet in Buisman.

De Hollandsche Pamela; of de zegenpralende deugd. [...]. Amsterdam, Steven van Esveldt, 1754. uba 2006 E 15. Buisman: 1774.

De Hollandsche Robinson, of wonderlyke gevallen van den heer xxx [...]. Gouda, Franco Bellaart, 1743. uba 2770 H 29. Buisman: 1977.

Hollantse trouw-gevallen, voorgevallen tusschen Rudolf en Aurelia, Frederick en Margriet, Laurens en Constantia, Ferdinand en Amilia. [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1678. uba 1756 G 1. Buisman: 2268.

De Hollandsche waereld, in zyn aard en gedrag der menschen; beschreven door eenen reiziger, in Holland zynde, aan zynen vriend buiten 's lands [...]. Leiden, Abraham Kallewier, 1733. kbh 30 B 17. Buisman: 2422.

[S. van Hoogstraten]. De gestrafte ontschaking of zeeghafte herstelling van den iongen Haegaenveld. [...] Door S.v.H. Amsterdam, Baltus Boekholt, 1669. uba 2774 H 4. Buisman: 923.

J.W.D.V. De Franequer los-kop; of holbollige student. [...] Amsterdam, z.u., z.j. [datering STCA circa 1700]. IvN foko 261. Niet in Buisman.

F.L.K.[ersteman]. De Bredasche heldinne, of merkwaardige levens-gevallen van Maria van Antwerpen [...]. Den Haag, Otto en Pieter van Thol, 1751. uba 2395 C 9. Buisman: 1022.

[p. 216]

De kluchtige dienstbaarheid, of de bereisde lakey. Delft, Adriaan Kornelisz, 1681. IvN foko 191. Niet in Buisman.

Lazarus van Tormes: zie De gheneuchlicke ende cluchtighe historie [...], 1609 en 't Wonderlyck leven [...], 1661.

Het leeven en bedryf van de hedendaagsche Haagsche en Amsterdamsche zalet-juffers. [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1696. uba 1756 G 2. Buisman: 1338.

[C. Lennox]. Het leven van Henriette Stuart [...], Uit het Engelsch vertaelt door Pieter Adriaen Verwer. Amsterdam, Gerrit de Groot, 1752. kbh 31 D 6. Buisman: 1305.

Leven, op- en ondergang van den verdorven koopman [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1682. IvN foko 199. Buisman: 1350.

Het leven van Diana Therezia de la Fusiliere, van hare geboorte af tot hare dood toe. [...] Leiden, Abraham Ambrullaart, 1731. kbh 1114 H 4-5. Buisman: 1373.

Het leven van Lelius, edelman uit Litthauwen. [...] Amsterdam, Gerrit de Groot, 1751. uba 525 A 14. Buisman: 1378.

J.M. von Loen. De opregte hoveling, of de gevallen van den graaf van Rivera [...]. Dordrecht, z.u., 1755. kbh 31 C 1. Buisman: 1468.

[P. Longueville; vgl. Buijnsters 1984, p. 28]. De kluizenaar; of de weergalooze rampen, en verwonderenswaerdige gevallen van Filip Quarll, Engelschman. [...] Rotterdam, Jan Daniel Beman, 1728. uba 1053 F 24. Buisman: 1096.

[P. Longueville]. Hetzelfde werk. Rotterdam, z.u., 1752. uba OK 82-90. Buisman: 1097.

[Longus]. De herderlyke liefde-gevallen, van Daphnis en Chloé. Amsterdam en Alkmaar, Steeve van Esveldt en Jacob Maagh, 1744. uba 1335 F 32. Buisman: 1469.

G.A. Marini. De prins Kalloandro [...]. Vertaelt door Simon de Vries. Amsterdam, Jacob Vinckel, 1672. uba OK 77-80 81. Buisman: 1544.

G.A. Marini. Hetzelfde werk. Amsterdam, Evert Visscher, 1733. uba 242 H 1, 2. Buisman: 1546.

M. de Marivaux. De gelukkige boer. [...] Amsterdam, z.u., 1735. kbh 30 C 16. Buisman: 1548.

P. Matthieu. Rampsalige geluksaligheden, of geschiedenisse van sekere Cathaensche vrouwe, groote land-rechtersche van Napels. [...] overgestelt in de Neerduytsche [tale] door J. de Decker. Amsterdam, Abraham van Blancken, 1660. uba 1493 D 8. Buisman: 1569.

De merkwaardige gebeurtenissen van Anna Maria de Mailly, hertoginne van Chateauroux, en minnaresse van Lodewijk XV. Koning van Vrankrijk. Den Haag, Anth. de Groot, en zoonen, 1746. kbh 29 C 26. Buisman: 621.

De minne-handel van den Jesuit Sainfroid met Eulalia, eene biechtende jonge juffer. [...] Alkmaar, Simon van Hoolwerf, 1730. uba 1207 G 6. Buisman: 1616.

[Ch. de Secondat de la Brède et de Montesquieu]. De Persiaensche spion, of Persiaansche brieven. [...] Amsterdam, Louis Foubert, 1736. kbh 3060 G 15. Buisman: 1641.

[M.C. la Mothe, gravin d'Aulnoy]. Het leven der tover-godinnen, zynde een verhaal van zonderlinge, vreemde en zeer wonderlyke gevallen, vol van zinryke zedelessen en leerzame spreuken. [...] Rotterdam, Jan Daniel Beman, 1730. uba 677 H 100. Buisman: 67.

[M.C. la Mothe, gravin d'Aulnoy]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Rudolf Brouwer, 1732. uba 612 H 11. Buisman: 68.

Ch. de Fieux de Mouhy. Leven en zeldzaame geschiedenisse van mevrouw de marckgravinne van Villenemours [...]. Den Haag, Ottho en Pieter van Thol, 1753. kbh 31 D 13. Buisman: 1675.

[p. 217]

Musaeus. Zie: [Achilles Tatius, Eumathios (of Eustatius) en Musaeus]. De Grieksche venus [...]. 1652.

Het net der wellustigheyt. [...] Z. pl., z.u., 1646. kbh 28 B 47. Buisman: 1715.

De nieuwe avanturier, beschryvende zyne overzeldzame, wonderbare, en aanmerkelyke gevallen, op zynen nieuwe en gevaarlyke reis-togt naar het onbekende Zuid-land. Uit het Deensch vertaald. Leiden, Hendrik en Daniel van Damme, 1731. kbh 32 M 32. Buisman: 72.

Nieuwe Engelsse minne-handelingen. Vertaald door F. de Kaarsgieter. Amsterdam, Willem de Coup, 1701. uba 1016 G 46. Buisman: 1617.

Nieuwe gevallen van den ongelukkigen Napolitaan, of van den heer Roselli [...]. Uyt het Fransch vertaalt. Den Haag, z.u., 1722. uba OK 73-626. Buisman: 692.

O.J.D. van W-V. Een alegris-historis verhaal van het edel en machtig koninkrijk van Salem, mitsgaders van des zelfs edele koning, en zijn volmaakte deugden, en van de reize tot de zelfde. [...] Amsterdam, Jan Rieuwertsz, 1683. kbh 928 F 64. Niet in Buisman.

[Père Olivier]. D'ongelukkige Napolitaen, of zeldzaem levensbedryf van Rozelli. [...] Uit het Frans vertaald. Utrecht, Jakob van Poolsum, 1710. kbh 1113 G 46. Buisman: 1739.

[Père Olivier]. Hetzelfde werk. Utrecht, Jakob van Poolsum, 1716. uba 1213 G 42. Buisman: 1740.

[Père Olivier]. Hetzelfde werk. Utrecht, Jakob van Poolsum, 1722. uba OK 73-625. Buisman: 1741.

[Père Olivier]. Hetzelfde werk. Utrecht, Jacob van Poolsum, 1725. uba 593 H 22. Buisman: 1742.

De onnoosele bloetschande. Nieuw'lijcx uyt den Françoysche vertaelt. Door Schipper Ian. Amsterdam, Ian Iacobsz. Schipper, 1639. uba 2380 E 45. Buisman: 453.

De ontschaakte Amsterdamsche Helena. [...] Steenwyk, Hendrik Stuifzand, 1693. uba 1091 G 39. Buisman: 796.

D'openhertige juffrouw, of d'ontdekte geveindsheid. [...] Amsterdam, de weduwe van Gijsbert de Groot, 1699. kbh 32 A 15. Buisman: 973.

Palaephatus. Palaephatus van de onghelooflijcke historiën. [...] In het Nederlantsch vertaelt door N.B.A. Amsterdam, Jan Hendrickz., 1661. kbh 28 F 14. Niet in Buisman.

Palaephatus. Van de ongelooflijke historien. [...] In het Nederlantsch vertaaldt door N.B.A. En op nieuws verbeeterdt door de heer G.B. Amsterdam, Abraham Boekholt, 1687. uba 346 H 21. Niet in Buisman.

Persiaansche lusthof ofte de duizent en een dag Persiaansche vertellingen. Uit het Fransche van den heer Pétis de la Croix in het Nederduitsch vertaalt. Amsterdam, Joannes Pauli, 1724. uba 350 G 8. Buisman: 1511.

F. Pona. De ridder Ormund [...]. Vertaelt door Simon de Vries. Utrecht, Simon de Vries, 1671. uba 349 B 23^2. Buisman: 1816.

[de Préchac]. De musket-draagende heldin. [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1680. kbh 184 0 28. Buisman: 1837.

[de Préchac]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1686. uba 2379 E 38. Buisman: 1838.

[de Préchac]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Johannes de Ruyter, 1738. kbh 3038 G 26. Buisman: 1839.

[de Préchac]. Oorlogsdaaden en minneryen van den graaf Emerik Tekely. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1687. uba 1056 D 47. Buisman: 1748.

[A.F. Prévost d'Exiles]. Merkwaardige aantekeningen, en zonderlinge gevallen, van eenen voornamen

[p. 218]

heer die zich van de waereld heeft afgezondert. Uit het Fransch vertaalt. Amsterdam, z.u., 1732. uba OK 73 343-345. Buisman: 1842.

[A.F. Prévost d'Exiles]. De Engelsche filosoof, of historie van den heer Cleveland, natuurlyke zoon van Cromwel [...]. Den Haag, Pieter van Thol, 1732-34. kbh 189 N 7. Buisman: 1843.

[J.] P[uget] de la Serre. De hoofse Clitie. Uyt het Françoysch van den aller-wel-sprekenste P. de la Serre. Vertaelt door I.I. Schipper. Amsterdam, Ian Fredericksz. Stam, en Ian Iacobsz. Schipper, 1644. uba 355 H 1, 2. Buisman: 1290.

F. de Quevedo y Villegas. Seven wonderlijcke ghesichten. [...]. In 't Nederlandts ghebracht door capiteyn Haring van Harinxma. Leeuwarden, Dirck Albertsz., 1641. uba 1094 G 8. Buisman: 1861.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Leeuwarden, Jan Jansen de Fries, 1641. uba ok 68-41. Buisman: 1858.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Leeuwarden, Ian Iansen de Fries, 1642. uba 692 J 91. Buisman: 1862.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Jan Jacobsz. Bouman, 1645. uba 2452 E 2. Buisman: 1863.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Leiden, Iohannes van Sambix, 1650. uba 557 F 31. Buisman: 1864.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Otto Barentsz. Smient, 1657. uba 1759 H 11. Buisman: 1867.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Ian Iacobsz. Bouman, 1658. uba 752 G 38. Buisman: 1868.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Abraham de Wees, 1660. uba 1298 F 49. Buisman: 1869^a.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Dordrecht, Symon Onder de Linde, 1668. uba 752 G 39. Buisman: 1870.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Jan Bouman, 1669. uba 1095 E 34. Buisman: 1871.

F. de Quevedo y Villegas. Groote Spaensche droomer, ofte VII wonderlijke gesichten [...]. In 't Nederlandts gebracht, door capiteyn Haringh van Harinxma. Utrecht, Juriaen van Poolsum, 1687. uba 1100 D 15. Buisman: 1872.

F. de Quevedo y Villegas. De vol-geestige werken [...]. Amsterdam, Jan ten Hoorn, 1699. uba 344 J 13. Buisman: 1884.

F. de Quevedo y Villegas. Hetzelfde werk. Amsterdam, Hendrik Bosch en Johannes van Septeren, z.j. [Buisman suggereert circa 1726]. uba 344 J 13. Buisman: 1885.

F. de Quevedo y Villegas. De blinde werelt, of het kluchtig leven van Don Diego Lucifuge, Spaensche nachtlooper. [...] Uit het Spaens vertolkt door L.C.K. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1708. kbh 31 H 21. Buisman: 1880.

A.M. de Ramsay. De gevallen van Cyrus. Nevens eene redenvoeringe over de verdichtzelkunde. Den Haag, Robertus Viejou, 1728. uba 1180 G 51, 52. Buisman: 1893.

[S. Richardson]. Pamela, of de beloonde deugd. In eene reeks van gemeenzaame brieven. Amsterdam, Gerrit Tielenburg, 1742. uba ok 73 688-691. Buisman: 1950.

[S. Richardson]. Clarissa, of de historie van eene jonge juffer. [...] Harlingen, Folkert van der Plaats, 1752-55. Inst. De Vooys Utrecht. Buisman: 1954.

[De la Roberdière]. De listigheden der liefde, vertoond in de geschiedenissen van de gekloosterde minnaar, of de wonderlyke gevallen van Oroncius en Eugenia [...]. Amsterdam, Philip Verbeek,

[p. 219]

1705. uba 2379 E 40. Buisman: 1284.

[Mlle de la Roche Guilhem]. Geschiedenis der beminde vrouwen [...] In het Fransch beschreven door Mejuffrouw D^xxx. Vertaald door K.V.W. Amsterdam, Dirk Jemans, 1735. uba 1072 F 36. Buisman: 1288.

[G. Rollenhagen]. Wonderbaarlyke en ongeloofelyke reizen, door de lucht, water, land, hel, paradijs, en hemel. [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1682. uba 761 J 7. Buisman: 1985.

F. de Rosset. Waerachtige treurige gheschiedenissen onzes tijdts. [...] In Francoys vergadert by F. de Rosset. Verduytscht door N.d.C. Amsterdam, Broer Iansz, 1632. kbh 32 L 23. Buisman: 1997.

F. de Rosset. Hetzelfde werk. Amsterdam, Broer Iansz., 1640. uba 2379 E 36. Buisman: 1998.

[C.F. Rudolph]. De reizende boekbinders gezél [...]. Uit het Hoogduitsch vertaalt, onder de zinspreuk La Vertu Pour Exemple. Rotterdam, Jakobus Losel, 1754. kbh 32 C 7. Buisman: 2005.

[A.R. le Sage]. De juffer in schyn, of zeldzame leevensgevallen van den graaf B^xxx [...]. Den Haag, Johannes de Cros, 1739. kbh 32 L 13, 14. Buisman: 1326.

[G. de Sandras de Courtilz]. De minneryen van den groten Alcander inde Nederlanden en de geheimenissen van des selfs hoff. Uyt het Frans overgeset. Emden, Gilles de Haan, 1684. uba 1759 H 21. Buisman: 2045.

[G. de Sandras de Courtilz]. De overzeldzame historie van de markgravinne de Frêne [...]. Uyt het Fransch vertaald. Rotterdam, Elias Yvans, 1702. uba 2380 E 32. Buisman: 2047.

[G. de Sandras de Courtilz]. Het leven van de markgravinne de Frêne [...]. Dordrecht, Hendrik Walpot, 1733. kbh 31 F 18. Buisman: 2049.

[G. de Sandras de Courtilz]. Het leven en de gedenkschriften van den grave van Rochefort. [...] Delft, Adriaan Beman, 1729. uba ok 77-142. Buisman: 2051.

[P.L. de Saumery]. Venetiaansche en Turksche geheimschriften van den grave van Bonneval [...]. Uit het Fransch vertaalt. Utrecht, z.u., 1741. kbh 29 C 11. Buisman: 2054.

P. Scarron. De doorluchtige commedianten, met de holbollige Ragottin. Uyt het Frans van de heer Scarron. Vertaelt door L.S. Dordrecht, Abraham Andriessz., 1662. uba 1078 G 28. Buisman: 2059.

P. Scarron. De kluchtige romant, of de edelmoedige comedianten [...] vertaelt door N. Heins. Jan Bouman, 1678. uba 2395 G 4. Buisman: 2060.

De schouburg der verliefde: alwaar in 't kort vertoont worden hondert wonderlicke geschiedenissen die tusschen minnaars en minnaressen zijn voorgevallen. [...] Amsterdam, Hieronymus Sweerts, 1668. uba 1060 C 3. Buisman: 2078.

G. de Scudéry. Des doorlughtigen Bassa Ibrahims en der volstandige Isabella wonder-geschiedenissen. [...] Vertaeld door S. de Vries. Amsterdam, Jan Bouman, 1679. uba 978 E 15-18. Buisman: 2095.

M. de Scudéry. Clelie, Roomsche historie. Dordrecht, de wed. van Jaspar en Dirk Goris, 1676. uba 1808 H 3-7. Niet in Buisman.

J. Puget de la Serre: zie onder Puget.

Ph. Sidney. D'Engelsche Arcadia van de gravinne van Pembrock. Inde Nederduytsche tale overgeset door F.V.S. de Ionghe. Delft, Adriaen Gerritsz. en Felix van Sambix, 1642. uba 1820 H 25, 26. Buisman: 2110.

Ph. Sidney. Hetzelfde werk. Amsterdam, Gerrit Willemsz. Doornick, 1659. kbh 1156 G 111-113. Buisman: 2111.

[p. 220]

G. de Sille. Dwalende liefde [...]. Amsterdam, Cornelis Iansz., 1645. uba 2006 F 36. Buisman: 2113.

H. Smeeks, Beschryvinge van het magtig koningryk Krinke Kesmes. [...] Amsterdam, Nicolaas ten Hoorn, 1708. uba 397 G 27^3. Buisman: 2118.

H. Smeeks. Hetzelfde werk. Amsterdam, Nicolaas ten Hoorn, 1721. kbh 123 L 35. Buisman: 2119.

H. Smeeks. Hetzelfde werk. Amsterdam, Samuel Lamsveld, 1755. uba 419 G 15. Buisman: 2121.

A. de Castillo y Solorzano. 't Leeven en bedryf van den doorsleepen bedrieger, meester van bedrogh en fieltery. Uyt het Spaans vertaalt door G.D.B. Amsterdam, Baltus Boekholt, 1670-1669. uba 1759 H 8. Buisman: 346.

[G. van Spaan]. Schermschool der huislieden, of het koddige leven der boeren, bestaande in minneryen, vegt- en snywerk. Door Girolamo Jakomo. Rotterdam, Pieter de Mooy, 1700. Dl. 2: Schoonhoven, Jakob van Dalen, 1702. IvN foko 90. Buisman: 2144.

[G. van Spaan]. Hetzelfde werk, alleen dl. 1. Rotterdam, z.u., 1713. uba 559 H 11. Buisman: 2145.

G. van Spaan. Het koddig en vermakelyk leven van Louwtje van Zevenhuizen, of het schermschool der huislieden [...]. Rotterdam, Pieter de Vries, 1704. kbh 30 G 25. Buisman: 2146.

G. van Spaan. Hetzelfde werk. Rotterdam, Pieter de Vries, 1752. uba 398 E 3. Buisman: 2147.

De staat- en zedekundigen Persiaan, bespottende op een geestige wys de zeden en gewoonten der Europeanen. In 't Nederduitsch gebragt door P. le Clercq. Amsterdam, Jan Kouwe, 1737. uba 1051 F 28. Buisman: 1522.

[C. Stieff]. De Silesische Robinson, of de ware en gedenkwaardige levensbyzonderheden, zeldzame ongevallen en wonderlyke ontmoetingen van den heer Frans Anthoni Wentzel van C..... een Silesisch edelman. Zowel tot vermaak als leering in 't licht gegeven. Amsterdam, z.u., 1754. uba 1042 E 38, 39. Buisman: 2498.

[C. Stieff]. De Silesiche Robinson, behelzende deszelfs geboorte [...]. Amsterdam, Steven van Esveldt, 1755. uba 1164 B 2. Buisman: 2499.

[A.Th. Perdou de Subligny; vgl. Coulet 1967, p. 278]. De gewaande Klelie. Waar in onder verzierde naamen d'aardigste gevallen, zoo van liefde, spookerijen, verschijningen van geesten, als anders, der voornaamste heeren en mevrouwen van 't Fransche hof verhandeld worden. Amsterdam, Jan ten Hoorn, Jan Bouman en Timotheus ten Hoorn, 1680. uba 1050 D 15. Buisman: 2206.

[A..Th. Perdou de Subligny; vgl. Coulet 1967, p. 278]. De valsche Clelie, verhandelende veel aerdige voorvallen, soete minnelisten, en wonderlijke liefdensbedrijven, voornamelijk onder eenige grooten in Vranckrijck. Nieuwlijcks uyt het Fransch vertaelt. Door B.v.G. Amsterdam, J. ten Hoorn en J. Bouman, 1680. uba 1057 G 20. Buisman: 2205.

[J. Swift]. Reisbeschryving na verscheyde afgelegene natien in de wereld. [...] Den Haag, Alberts en Vander Kloot, 1727-28. uba 376 G 23, 24. Buisman: 2222.

[abbé (de) Torche]. Het wonderlyk leeven van 't Boullonnois Hondtie, klappende door toovery aerdige vryagien, vreemde minne-stuipen, geestige bedriegeryen, klugtige wedervaaringen, en listig steelen: meest altemael, sedert weinige jaren in en omtrent Holland voorgevallen. Fryburg, Jacob van Boelonje, 1681. kbh 28 B 27. Buisman: 1401.

[abbé (de) Torche]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Philip Verbeek, 1702. kbh 348 D 29. Buisman: 1402.

De twee vermaarde fortuyns-kinderen, ofte het wonderlyk leeven, en zeldsame bedryven van jonker

[p. 221]

Michiel vander Moesel, heere van Toornvliet &c. En van Niclaes de Molembais Colonel over een regiment voetknechten ten dienste deser landen, &c. Delft, Jochem de Wilde, 1681. IvN foko 205. Buisman: 600.

Hetzelfde werk. Delft, Jochem de Wilde, 1682. uba 2007 G 4. Niet in Buisman.

[H. d'Urfé]. De historie van Damon ende Madonthe. Overgheset uyt Astrée. Hoorn, Hendrick Gaerman, 1634. uba 2766 G 10. Buisman: 2279.

[H. d'Urfé]. Toet-steen der liefde, verthoont in de historie van Celidea, Thamire ende Calidon. Over-gheset, uut de onwaerdeerlijcke Astrea. Amsterdam, Jacob Kintz, 1636. uba 971 H 34. Buisman: 2281.

[H. d'Urfé]. De ghedenckweerdighe historie van Chryseide en Arimant, met Gondebout, coningh van Borgondien, &c. Geschiet binnen en omtrent by ons in Vranckrijck. Uyt de Fransche Astrea in Nederduyts over-gheset door J. Heerman. Amsterdam, voor Iacob Heerman, 1638. uba 1066 F 25. Buisman: 2283.

H. d'Urfé. D'Astrea. Daer in, door historien en onder herders en andere personen, veel erelijke leringen, schone spreuken en werkingen der liefde vertoont worden. Dooor D.V.R. vertaelt. Amsterdam, Theunis Iacobsz., (dl. 1), Jacob Benjamin (dl. 2), Baltus d'Wild (dl. 3, 4 en 5), 1644-75. uba OK 69 150-154. Buisman: 2287.

[H. d'Urfé en Ph. Sidney]. De volstandige Eudoxe. De deftighe Diana. De deughdelycke Parthenia. Verduytst uyt de Fransche Astrea. en d'Englische Arcadia. Amsterdam, Gerrit Iansen, 1636. uba 1239 J 21. Buisman: 762.

[H. d'Urfé en Ph. Sidney]. Den ongestadigen Hylas. De veranderlijcke Stella. De lichtveerdige Pamphilus. Verduijtst uijt de Fransche en d'Engelsche Arcadia. Amsterdam, Gerrit Iansz, [1638]. uba 2452 E 27. Buisman: 764.

[D. Veiras; vgl. Coulet, 1967, p. 282-83]. Historie der Sevarambes, volkeren die een gedeelte van het darde vast-land bewoonen, gemeenlijk Zuid-land genaamd [...]. Uit het Fransch in het Nederduitsch gebracht door G.v. Broekhuizen. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1682. uba 1077 G 35. Buisman: 2290.

[D. Veiras]. Hetzelfde werk. Amsterdam, Willem de Coup, Willem Lamsvelt, Philip Verbeek en Joannes Lamsvelt, 1701. uba 312 C 8. Buisman: 2291.

De vermakelyke Haagsche reize of 't geselschapje van sessen; bestaande in drie heeren, twee juffers, en een boer. Varende met de trekschuiten van Amsteldam over Haarlem en Leiden na Den Haag. [...] Alkmaar, Simon van Hoolwerf, 1731. kbh 1016 E 119. Buisman: 1924.

Hetzelfde werk. Nymegen, Johannes de Reyver, 1751. uba 747 H 6^2. Buisman: 1927.

Vermakelyke vryagie van den kaalen Utrechtsen edelman, en de niet hebbende Gelderse juffer, met de Overysselse broodzoekende kamenier en den armen Franschen lakey. [...] Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1698. uba 1071 G 16. Buisman: 2404.

Den vervallen, bedrukte en gefaljeerde salet-jonker, zynde de beschaafde redeneering op de hedendaagsche zaletten gebruikelyk onder 't bewerp van allerlei volaardige en daar op voorvallende zede-reden. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1708. uba OK 73-596^1. Buisman: 2017.

De verwonderenswaardige levens-gevallen van den graaf van Yrland. [...] Amsterdam, Arnoldus Olofsen, 1737. uba 217 G 3. Buisman: 697.

De verwonderenswaardige liefde-gevallen van Beralt, prins van Saxe, stamvader van 't doorluchtig huis van Savoye. Uit het Fransch vertaalt door N.S.V.E. Leiden, Jan vander Deyster, 1731. kbh 32 K 38. Buisman: 1459.

Voorbeelsels der oude wyse: handelende van trouw, ontrouw, list, haet, gezwintheyt ende alle andere menschelijcke gheneghentheden. Uut d'Indische sprake in d'Arabische, Hebreïsche ende Latynsche overgheset, ende nu in de Duytsche vertaelt [...] Door Zacharias Heyns.

[p. 222]

Amsterdam, Broer Jansz, 1623. kbh 31 B 3. Niet in Buisman.

Hetzelfde werk. Amsterdam, Iacob Pietersz. Wachter, 1634. uba 1494 F 10. Niet in Buisman.

Voorbeeldzels der oude wyzen. Waar in op een zinrijke voet, en bevallige swier, de menschelijke hartstogten en daar uit rijzende deugden en gebreeken, behandeld worden. Uit meest alle de Oostersche taalen, Grieksche en Romeinsche vergaderd. Thans in zuiverder Nederduits gebragt, en doorgaans wel de helft vermeerderd. Door Joannes Duikerius, S.T.C. Amsterdam, Aard Wolsgrein, 1693. uba 470 G 39. Niet in Buisman.

Hetzelfde werk. Amsterdam, Pieter Visser, 1724. uba 1047 K 23. Niet in Buisman.

Hetzelfde werk. Amsterdam, Pieter Visser, 1740. uba 2762 G 45. Niet in Buisman.

Waarachtige beschryvinge der wonderbare reysen van Wilhelm Retchir, of de Saxische Robinson, geboortig van Leypzig [...]. Amsterdam, Jacob ter Beek, 1730. uba OK 73-698. Buisman: 150.

De Walchersche Robinson: zynde een zeldzame, doch tevens ware geschiedenis [...]. Rotterdam, Alardus van Eyk, 1752. uba 1011 G 31. Buisman: 1979.

De wandelaars of vermakelyke reyze door gantsch Noord- en Zuyd-Holland, gedaan door vier personen te voet. [...] Amsterdam, Jacobus Loveringh, 1733. uba 978 D 28, 29. Buisman: 1930.

De wandelende dukaat, verhaalende door kracht van besweeringen veele zeer wonderlijke gevallen, by hem gezien en gehoord [...]. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1682. IvN foko 204. Buisman: 498.

't Wonderlyck leven, kluchtige daden, en dappre schimp-ernst van Lazarus van Tormes. Nieuwelijcks uit Spaans in beknopt Duits door D.D. Harvy vertaalt. [...]. Amsterdam, Baltes Boekholt, 1661. uba 752 G 22. Vermoedelijk Buisman: 862.

Het wonderlyk leven; en de dappere oorlogs-daaden, van de kloekmoedige land- en zee-heldin. Waarachtige geschiedenis. Amsterdam, erven Wed. Gysbert de Groot, 1735. uba OK 73-662. Buisman: 1395.

De wonderlyke gevallen van Apollonius, van Tyr. Amsterdam, Isaac Trojel, 1710. kbh 29 C 9^2. Buisman: 695.

De wonderlyke gevallen van den rampspoedigen Philopus. Behelzende, het leeven en zeldzaame ontmoetingen, van den heer ^xxx neffens zyne bekeering en dood; doormengt, met veele aanmerkenswaardige geschiedenissen, en wonderlyke gevallen. Uit het Fransch vertaald, door Juffrouw J.E. Geroe. Amsterdam, Rudolf Brouwer, 1738. uba 525 B 3. Buisman: 698.

Wonderlyke geschiedenisse van Ariovistus, koning van Germanien. Inhoudende de minnaaryen van Julius Cesar. Uit het Frans vertaalt, door Robert Hennebo. Met een opdracht van den vertaalder aan zig zelven. Amsterdam, Hendrik Bosch, 1724. uba 2379 E 11^2. Buisman: 668.

Xenophon. Cyropaedia of historie van Cyrus, in 't Grieksch beschreeven door Xenophon. Nevens den lof van Agesilaus door den zelven autheur. Den Haag, Isaak van der Kloot, 1730. uba 397 H 29. Buisman: 2544.

Xenophon. Hetzelfde werk. Rotterdam, Hendrik Maronier, 1745. uba 1125 G 1. Buisman: 2545.

Sheik Zadé. Historie van de sultane van Persien, en van de visiren. Ofte zeer aangename Turksche vertellingen. Beschreven wel eertyds in de Turksche taal door Chéc Zadé, en naderhand in 't Fransch en Hoogduits, en nu in 't Nederduits overgezet. Den Bosch, Hendrik van Irhoven, 1744. kbh 31 D 9. Buisman: 2548.

De zegepralende deugd, of de gevallen van Milord A .... Uit de aantekeningen van een aanzienelyk

[p. 223]

geslagt uit Schotland, om deszelfs zeldzame, en niet min wonderbare ontmoetingen in 't Hollands geschreven [...] Amsterdam, Steven van Esveldt, 1755. uba 2402 F 19. Buisman: 458.

De zeldzame en merkwaardige reizen, van juffer Angelica Corradini, van Venetien. Nicht van de Cardinaal Corradini. [...] Volgens 't oorspronklyk handschrift, uit het Italiaansch vertaalt. Amsterdam, Willem van Egmont, 1731. kbh 32 M 36. Buisman: 1933.

De zonderlinge en wonderbare lotgevallen van den Brandenburgschen Robinson [...]. Utrecht, Hermanus en Johannes Besseling, 1750. uba 747 H 6^1. Buisman: 83.

B Overige primaire bronnen

Aristotle. On the art of poetry. In: Classical literary criticism. Aristotle: On the art of poetry. Horace: On the art of poetry. Longinus: On the sublime. Translated and with an introduction by T.S. Dorsch. [Harmondsworth], [1974]. Penguin Classics.

Boileau. l'Art Poétique (1674). Les héros de roman (1710). In: Oeuvres. Chronologie et introduction par J. Vercruysse (I); chronologie et préface par S. Menant (II). [Paris], [1969].

Catalogus bibliothecae, insignem praestantissimorum atque optimae notae librorum adparatum complexae, quos collegit vir doctissimus et plurim reverendus Joannes Stinstra [...]. Harlingen, etc., 1790.

P. Corneille. Discours de la tragédie et des moyens de la traiter selon le vraisemblable ou le nécessaire. In: P. Corneille. Writings on the theatre. Ed. by H. Barnwell. Oxford, 1965.

[J. van Effen]. De Hollandsche spectator. Amsterdam, Hermanus Uytwerf, 1731-35. Herdruk van de eerste dertig nummers in: De Hollandsche Spectator; uitgeg. door P.J. Buijnsters. Deventer, [1984]. FELL 3.

Fenelon. Telemachus, in Nederduitsche vaerzen overgebragt, onder de zinspreuk Studio Fovetur Ingenium. Amsterdam, P. Visser en A. Slaats, 1733.

G.Ph. Harsdörffer. Frauenzimmer Gesprächspiele. Herausgegeben von Irmgard Böttcher. Tübingen, 1968-69.

G. Heidegger. Mythoscopia romantica: oder Discours von den so benanten Romans. Faksimileausgabe nach dem Originaldruck von 1698. Herausgegeben von Walter Ernst Schäfer. Bad Homburg, etc., 1969.

Horatius. Ars poëtica; ingel., verantw., vert. en voorzien van een nabeschouwing over Horatius' dichterlijk voortleven bij Bilderdijk door P.H. Schrijvers. Amsterdam, 1980.

P.-D. Huet. Traité de l'origine des romans. In: A. Kok. Pierre-Daniel Huet. Traité de l'origine des romans. Edition critique, accompagnée d'une introduction et de notes. Diss. Amsterdam. Amsterdam, 1942.

P.-D. Huet. Verhandeling van den oorspronk der romans. In: [Mme de la Fayette]. De wondere werkingen der liefde [...]. Benevens een verhandeling van den oorspronk der romans, in dezelve taal gesteld door den heer Huët, en in 't Neder-duitsch gebracht door G. van Broekhuizen. Amsterdam, Timotheus ten Hoorn, 1679.

Daniel Huet. Van den oorsprong, opkomst, en voortgang der romannen; waar in derzelver behoorlijken schiktrant, gebruyk en misbruyk, nut- en schadelijkheyd, in 't voorbygaan, ook word aangewezen. Uyt 't Fransch vertaald door M. Kind. Alkmaar, Niklaas Mol, 1715.

L. Meijer. Verloofde koninksbruidt; uitgeg. en toegel. door een werkgroep van Utrechtse neerlandici. Utrecht, 1978. Ruygh-bewerp VII.

[p. 224]

Naauwkeurig onderwys in de tooneel-poëzy, en eenige andere deelen der kunst, zo wel van de oude als hedendaagsche dichters. Leiden, 1765.

A. Pels. Gebruik én misbruik des tooneels; met inl. en comm. door M.A. Schenkeveldvan der Dussen. Culemborg, 1978.

A. Pels. Q. Horatius Flaccus dichtkunst op onze tijden en zeden gepast; met inl. en comm. door M.A. Schenkeveld-van der Dussen. Assen, 1973.

[Du Plaisir]. Sentimens sur les lettres, et sur l'histoire, avec des scrupules sur le stile. Paris, C. Blageart, 1683.

Th. Rodenburgh. Eglentiers poëtens borst-weringh. Amsterdam, Ian Evertsz. Cloppenburgh, 1619.

Ch. Sorel. La bibliothecque françoise. Seconde edition. Reveüe et augmentée. Paris, z.u., 1667.

[Ch. Sorel]. De la connoissance des bons livres, ou examen de plusieurs autheurs. Amsterdam, Henry & Theodore Boom, 1673.

J.L. Vives. Die institutie ende leeringe van eene Christelijcke vrouwe [...]. Antwerpen, Jan Roelants, 1554.

J. van Vondel. Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunste; uitgeg. en toegel. door een werkgroep van Utrechtse neerlandici. Utrecht, 1977. Ruygh-bewerp VI.

C Studies

H.J. Ansorge. Art und Funktion der Vorrede in Roman. Von der Mitte des 18. Jahrhunderts bis zum Ende des 19. Jahrhunderts. Diss. Würzburg. Würzburg, 1969.

F. Barguillet. Le roman au XVIIIe siècle. [Paris], [1981].

M.C. Beardsley. Aesthetics from Classical Greece to the present; a short history. Alabama, [1977^3].

W. van den Berg. De ontwikkeling van de term ‘romantisch’ en zijn varianten in Nederland tot 1840. Assen, 1973.

W. van den Berg. Briefreflectie in briefinstructie. In: Documentatieblad werkgroep 18e eeuw, Februari 1978, p. 1-22.

W. van den Berg. Sara Burgerhart en haar derde stem. In: Documentatieblad werkgroep 18e eeuw, 1981, nr. 51-52, p. 151-207.

D.F. Bond. ‘Distrust’ of imagination in English neo-classicism. In: Philological Quarterly XIV (1935), nr. 1, p. 54-69.

F. Braudel. Ecrits sur l'histoire. [Paris], [1969].

R. Bray. La formation de la doctrine classique en France. Paris, z.j. Oorspr. 1927.

R.L. Brett. Fancy & Imagination. [London], [1978^3]. The critical idiom 6.

M. Buisman J.Fzn. Populaire prozaschrijvers van 1600 tot 1815. Romans, novellen, verhalen, levensbeschrijvingen, arcadia's, sprookjes. Alphabetische naamlijst. Met medewerking van F.J. Dubiez en een voorwoord van H. de la Fontaine Verwey. Amsterdam, [1960].

P.J. Buijnsters. Imaginaire reisverhalen in Nederland gedurende de 18e eeuw. Groningen, 1969. Voordrachten gehouden voor de Gelderse leergangen te Arnhem, no. 25.

Herziene versie in: P.J. Buijnsters. Nederlandse literatuur van de achttiende eeuw. Veertien verkenningen. Utrecht, 1984, p. 7-36.

P.J. Buijnsters. ‘Sara Burgerhart’ en de ontwikkeling van de Nederlandse roman in de 18e eeuw. Openbare les gehouden bij de aanvaarding van het ambt van lector in de Nederlandse letterkunde

[p. 225]

van de 18e eeuw aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen op vrijdag 22 oktober 1971. Groningen, 1971.

Herziene versie in: P.J. Buijnsters. Nederlandse literatuur van de achttiende eeuw. Veertien verkenningen. Utrecht, 1984, p. 199-223.

P.J. Buijnsters: E. Bekker-Wed. Ds. Wolff, en A. Deken. Historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart; naar de eerste druk van 1782 uitgeg. met inl. en aantek. door P.J. Buijnsters. Den Haag, 1980.

P.J. Buijnsters: De Hollandsche Spectator; uitgeg. door P.J. Buijnsters. Deventer, [1984]. fell 3.

P.J. Buijnsters: H. Smeeks. Beschryvinge van het magtig koningryk Krinke Kesmes; naar de eerste druk van 1708 uitgeg. met inl. en aantek. door P.J. Buijnsters. Zutphen, z.j.

E. Cassirer. La philosophie des lumières. Traduit de l'allemand et présenté par Pierre Quillet. [Paris], [1966].

J. Chouillet. L'esthétique des lumières. Z. pl., 1974.

H. Coulet. Le roman jusqu'à la Révolution. Paris, [1967]. Tome II: Anthologie. Seconde édition. Paris, [1968].

H. Coulet. Un siècle, un genre? In: Revue d'histoire littéraire de la France 1977, no 3-4, p. 359-373.

E.R. Curtius. European literature and the Latin Middle Ages. Translated from the German by Willard R. Trask. [Princeton]. [1973]. Oorspr. Duitse uitgave 1948.

L.J. Davis. Factual fictions: the origins of the English novel. Guildford, z.j.

F. Deloffre. La nouvelle en France à l'age Classique. Paris, etc., [1967].

F. Deloffre et J. Rougeot: Guilleragues. Chansons et bons mots; valentins; lettres Portugaises. Ed. nouvelle, avec introd., notes, gloss. par F. Deloffre et J. Rougeot. Genève, 1972.

R. Démoris. Le roman à la première personne. Paris, 1975.

P. Dixon. Rhetoric. [London], [1977^2]. The critical idiom 19.

Dongelmans. Zie: Nil volentibus arduum.

E. Dronckers. Verzameling F.G. Waller. Catalogus van Nederlandsche en Vlaamsche populaire boeken. 's-Gravenhage, 1936.

I.H. van Eeghen. De reisbeschrijving van François Leguat (een merkwaardige uitgaaf uit het jaar 1708). In: Het Boek, dl. 30 (1949-51), p. 227-246.

H. Ehrenzeller. Studien zur Romanvorrede von Grimmelshausen bis Jean Paul. Diss. Basel. Bern, 1955.

J. Engell. The creative imagination; Enlightenment to Romanticism. Cambridge, etc., 1981.

H. Fielding. Zie: A.R. Humphreys.

W.Th.M. Frijhoff. Cultuur, mentaliteit: illusies van elites? Rede uitgesproken bij de openbare aanvaarding van het ambt van gewoon hoogleraar in de maatschappijgeschiedenis, in het bijzonder de culturele en mentale aspecten van pre-industriële samenlevingen, aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, op donderdag 3 mei 1984. Nijmegen, [1984].

E. Fueter. Geschichte der neueren Historiographie. München, etc., 1911.

R. Godenne. Histoire de la nouvelle française aux XVIIe et XVIIIe siècles. Genève, 1970.

W.F. Greiner. Studien zur Entstehung der englischen Romantheorie an der Wende zum 18. Jahrhundert. Tübingen, 1969.

W.F. Greiner (ed.). English theories of the novel. Tübingen, z.j.

H. Groot. Achttiende-eeuwse arcadia's: tussen literatuur en geschiedenis. In: Holland, regionaal-historisch tijdschrift 17 (1985), nr. 3-4, p. 241-252.

[p. 226]

E.K. Grootes. Vondels Aenleidinge ter Nederduitsche Dichtkunste (1650). In: Weerwerk. Opstellen aangeboden aan G. Stuiveling. Assen, 1973, p. 81-95 en p. 253-258.

E.K. Grootes. Literatuurhistorie en Cats' visie op de jeugd. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van gewoon hoogleraar in de historische Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam op 9 juni 1980. Groningen, [1980].

E.K. Grootes. De bestudering van populaire literatuur uit de zeventiende eeuw. In: Spektator 12 (1982-83), nr. 1, p. 3-24.

E.O.G. Haitsma Mulier. Geschiedschrijving in het vroegmoderne Nederland. In: Holland, regionaal-historisch tijdschrift 17 (1985), nr. 3-4, p. 185-199.

A.G. van Hamel. Zeventiende-eeuwsche opvattingen en theorieën over litteratuur in Nederland. Utrecht, 1973. Oorspr. 1918.

D. Hay. Annalists and historians; western historiography from the eight to the eighteenth centuries. London, [1977].

K. Heitmann. Das Verhältnis von Dichtung und Geschichtschreibung in älterer Theorie. In: Archiv für Kulturgeschichte 52 (1970), p. 244-279.

B. Hillebrand. Zur Romantheorie in Deutschland. In: Handbuch des deutschen Romans. Herausgegeben von H. Koopmann. Düsseldorf, 1983, p. 31-54.

M-T. Hipp. Mythes et réalités. Enquête sur le roman et les mémoires (1660-1700). Paris, 1976.

M. Hobson. The object of art. The theory of illusion in 18th century France. Cambridge, etc., 1982.

A.R. Humphreys: Henry Fielding. Joseph Andrews preceded by Shamela. Edited with an introduction by A.R. Humphreys. London, [1975].

G. Jäger. Empfindsamkeit und Roman. Wortgeschichte, Theorie und Kritik im 18. und frühen 19. Jahrhundert. Stuttgart, etc., [1969].

J.J. Kloek. Lezen als levensbehoefte. Roman en romanpubliek in de tweede helft van de 18e eeuw. In: Literatuur 1984, nr. 3, p. 136-143.

J.J. Kloek. Over Werther geschreven... Nederlandse reacties op Goethes ‘Werther’ 1775-1800; proeve van historisch receptie-onderzoek. Utrecht, 1985.

A. Kok. Pierre-Daniel Huet. Traité de l'origine des romans. Edition critique, accompagnée d'une introduction et de notes. Diss. Amsterdam. Amsterdam, 1942.

W. Krauss. Zur französischen Romantheorie des 18. Jahrhunderts. In: Nachahmung und Illusion. Kolloquium Giessen Juni 1963. Vorlagen und Verhandlungen. Herausgegeben von H.R. Jauss. München, 1964, p. 60-71.

H. Lausberg. Handbuch der literarischen Rhetorik. Eine Grundlegung der Literaturwissenschaft. München, 1960.

H. Lausberg. Elemente der literarischen Rhetorik. Eine Einführung für Studierende der klassischen, romanischen, englischen und deutschen Philologie. [München], [1971]. Oorspr. 1963.

M. Lever. La fiction narrative en prose au XVIIème siècle. Répertoire bibliographique du genre romanesque en France (1600-1700). Paris, 1976.

M. Lever. Le roman français au XVIIe siècle. [Paris], [1981].

M. Magendie. Le roman français au XVIIe siècle; de l'Astrée au Grand Cyrus. Paris, 1932.

H.G. Martin. Fénelon en Hollande. Diss. Universiteit van Amsterdam. Amsterdam, 1928.

Th.M.M. Mattheij. Richardson in Nederland; een bibliografie. In: Documentatieblad werkgroep 18e eeuw 1978 (nr. 40), p. 19-71.

Th. Mattheij. De ontvangst van Richardson in Nederland (1750-1800). In: Spektator 8 (1978-79), nr. 3/4, p. 142-157.

G. May L'histoire a-t-elle engendré le roman? Aspects français de la question au seuil

[p. 227]

du siècle des lumières. In: Revue d'histoire littéraire de la France 55, nr. 2 (avril-juin 1955), p. 155-176.

G. May. Le dilemme du roman au XVIIIe siècle; étude sur les rapports du roman et de la critique (1715-1761). New Haven, etc., 1963.

Muller. Zie: Muller/De Vries/Scheepers.

Muller/De Vries/Scheepers. Populaire prozaschrijvers der XVIIe en XVIIIe eeuw. Fotomechanische herdruk van de magazijncatalogi van de firma's Frederik Muller & Cie (1893) en R.W.P. de Vries (1907) en de veilingcatalogi van de collectie J.F.M. Scheepers (1947 en 1949). Van registers voorzien door H.W. de Kooker. Met een inleiding door P.J. Buijnsters. Utrecht, 1981.

V. Mylne. The eighteenth-century French novel. Techniques of illusion. Cambridge, etc., [1981]. Oorspr. 1965.

Nil volentibus arduum: documenten en bronnen. Een uitgave van Balthazar Huydecopers aantekeningen uit de originele notulen van het genootschap. Voorzien van een inl., comm. en een lijst van n.v.a. drukken door B.P.M. Dongelmans. Utrecht, 1982.

A. Nivelle. Literaturästhetik der europäischen Aufklärung. [Wiesbaden], [1977].

Wa.R.D. van Oostrum. Buisman chronologisch. In: Spekatator 3 (1973-74), nr. 1, p. 54-55.

E. Panofsky. Idea; a concept in art theory. Translated by J.J.S. Peake. New York, etc., [1968]. Oorspr. Duitse dr. 1924.

R. Picard. Remises en question. In: Revue d'histoire littéraire de la France 77 (1977), vr. 3-4, p. 355-359.

A.N.W. van der Plank: Het net der wellustigheyt; vermeerderd met de uytgelese minnezangen; uitgeg. en ingel. door A.N.W. van der Plank. Deventer, [1982].

B. Pol: De Amsterdamsche lichtmis, of zoldaat van fortuin. Opnieuw uitgeg. en van inl. en comm. voorzien door Bert Pol. Muiderberg, 1983.

M. Ratner. Theory and critiscism of the novel in France from ‘l'Astrée’ to 1750. New York, [1971]. (Oorspr. uitg. 1938).

H. Riefstahl. Dichter und Publikum in der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts, dargestellt an der Geschichte der Vorrede. Diss. Frankfurt a.M. Frankfurt a.M., 1934.

Romantheorie. Dokumentation ihrer Geschichte in Deutschland 1620-1880. Herausgegeben von E. Lämmert und H. Eggert, K-H. Hartmann, G. Hinzmann, D. Scheunemann, F. Wahrenburg. Köln, etc., [1971].

Scheepers. Zie: Muller/De Vries/Scheepers.

M.A. Schenkeveld-van der Dussen: B. Huydecoper. Arzases of 't edelmoedig verraad. Met inl. en aant. door M.A. Schenkeveld-van der Dussen. 's-Gravenhage, 1982.

C. Sepp. Johannes Stinstra en zijn tijd. Eene bijdrage tot de geschiedenis der kerk en school in de 18e eeuw. Amsterdam, 1865-66.

Short-title-catalogus van Nederlandstalig populair proza 1670-1830 (in het bijzonder: romans) aanwezig in fotokopie of op microfilm op het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam of in origineel aanwezig in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam. Samengesteld door de romanwerkgroep afdeling Verlichting. Amsterdam, 1981. Publikatie van het Instituut voor Neerlandistiek 4.

W.C. Slattery (ed.). The Richardson-Stinstra correspondence and Stinstra's prefaces tot Clarissa. Edited by W.C. Slattery. Carbondale, etc., [1969].

D.H. Smit. Johan van Heemskerck 1597-1656. Diss. Utrecht. Amsterdam, 1933.

W.A.P. Smit. Het Nederlands renaissance-toneel als probleem en taak voor de literatuur-

[p. 228]

historie. In: W.A.P. Smit. Twaalf studies; met een lijst van zijn wetenschappelijke publikaties door S.F. Witstein. Zwolle, 1968.

W.A.P. Smit. Van Pascha tot Noah; een verkenning van Vondels drama's naar continuïteit en ontwikkeling in hun grondmotief en structuur. Zwolle, 1950-62.

W.A.P. Smit. Kalliope in de Nederlanden. Het renaissancistisch-klassicistisch epos van 1550 tot 1850. Assen, etc. 1975 (dl. I), 1983 (dl. II).

W.H. Staverman. Robinson Crusoe in Nederland. Een bijdrage tot de geschiedenis van den roman in de XVIIIe eeuw. Groningen, 1907.

P.R. Stewart. Imitation and illusion in the French memoir-novel, 1700-1750. The art of make believe. New Haven, etc., 1969.

A.J. Tieje. The expressed aim of the long prose fiction from 1579 to 1740. In: The journal of English and Germanic philology 1912, p. 402-432.

A.J. Tieje. The theory of characterization in prose fiction prior to 1740. Minneapolis, 1916.

P.J. Verkruijsse. Mattheus Smallegange (1624-1710): Zeeuws historicus, genealoog en vertaler. Descriptieve persoonsbibliografie met een verantwoording van de gevolgde methode van partiële interne collatie. Diss. Universiteit van Amsterdam. Nieuwkoop, 1983.

P.E.L. Verkuyl: Inleydinghe tot het ontwerp van een Batavische Arcadia. Uitgeg. door P.E.L. Verkuyl. Deventer, [1982]. fell 1.

Y.G. Vermeulen. Een schoon historie. De presentatie van Nederlandstalige literatuur 1477-1540: de titelpagina. In: Spektator 12 (1982-83), nr. 4, p. 249-269.

J.J.M. de Vet. Pieter Rabus, een wegbereider van de Noordnederlandse Verlichting. Amsterdam, etc., [1980].

F. Vodička. Die Literaturgeschichte, ihre Probleme und Aufgaben. In: F. Vodička. Die Struktur der literarischen Entwicklung. Herausgegeben von der Forschungsgruppe für strukturale Methoden in der Sprach- und Literaturwissenschaft an der Universität Konstanz. Mit eine einleitende Abhandlung von J. Striedter [...]. München, [1976].

P.J. de Voogd. Pieter le Clercq's Tom Jones-vertaling. In: Dokumentatieblad werkgroep 18e eeuw 43 (1979), juni, p. 3-10.

P.J. de Voogd. Henry Fielding and William Hogarth; the correspondences of the arts. Diss. Groningen. Amsterdam, 1981.

P.J. de Voogd. Henry Fielding's novels in Dutch. In: Dutch quarterly review of Anglo-American letters, 13 (1983), 3, p. 179-183.

W. Vosskamp. Romantheorie in Deutschland; von Martin Opitz bis Friedrich von Blanckenburg. Stuttgart, 1973.

De Vries. Zie: Muller/De Vries/Scheepers.

Vrijmoedige bedenkingen tot een ontwerp van een Nederlandse Boekzaal. Plan tot een bibliografisch project achttiende-eeuws proza. In: Dokumentaal 10 (1981), p. 75-85.

P. Wackers. Met ogen van toen; Middeleeuwse kunst: schoonheid en wetenschap. Nijmegen, 1982^2.

F. Wahrenburg. Funktionswandel des Romans und ästhetische Norm; die Entwicklung seiner Theorie in Deutschland bis zur Mitte des 18. Jahrhunderts. Stuttgart, [1976].

I. Watt. The rise of the novel. Studies in Defoe, Richardson and Fielding. [Harmondsworth], [1974]. Oorspr. 1957.

E. Weber. Die poetologische Selbstreflexion im deutschen Roman des 18. Jahrhunderts; zu Theorie und Praxis von ‘Roman’, ‘Historie’ und pragmatische Roman. Stuttgart, etc., [1974].

B. Weinberg. A history of literary criticism in the Italian Renaissance. [Chicago], [1974].

[p. 229]

J. Wille. De gereformeerden en het tooneel tot omstreeks 1620. In: J. Wille. Literairhistorische opstellen. Zwolle, 1963.

J. te Winkel. De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem, 1922-1927.

S.F. Witstein. Bronnen en bewerkingswijze van de ontleende gedeelten in Rodenburghs Eglentiers Poëtens Borst-weringh (1619). Het proza-betoog en de emblemata. Amsterdam, 1964. Mededelingen Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen, afdeling Letterkunde, nr. 27.

S.F. Witstein. Funeraire poëzie in de Nederlandse Renaissance. Enkele funeraire gedichten van Heinsius, Hooft, Huygens en Vondel bezien tegen de achtergrond van de theorie betreffende het genre. Assen, 1969.

S.F. Witstein. Aendacht voor de Aenleidinge. In: Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde 88 (1972), p. 81-106.

Wonderlicke avontuer van twee goelieven. Een verhaal uit 1624, uitgeg. door een werkgroep van Amsterdamse neerlandici onder leiding van E.K. Grootes. Muiderberg, 1984.

N. Würzbach. Die Struktur des Briefromans und seine Entstehung in England. Diss. München. München, 1964.

S.B.J. Zilverberg. Johannes Stinstra, een achttiende-eeuws strijder voor tolerantie. In: Doopsgezinde bijdragen, nieuwe reeks 6 (1980), p. 154-163.