Logo DBNL
Het masker van de wereldt afgetrocken (1935)

Het masker van de wereldt afgetrocken

(1935)–Adriaen Poirters–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Aen-spraeck.

DE voghels, Beminde Philothea, die haere pluymen ende pennen leenen om boecken te schrijven, die konnen self oock wel nutte lesse aen den mensch voorhouden. Soo leeren wy van den Haen, een waeckende oogh te hebben; van den Oyevaer, de ghedienstigheydt ende liefde tot onse Ouders; de suyverheyt van de Tortel-duyven; de oodtmoedigheydt van een Winterkoninghsken; d'op-heffinghe der herten tot hemelsche saecken van den Paradijs-voghel; niet een soo slecht, of2. 'ten leert ons door sijnen sangh Godt dancken ende loven. Somma, daer en is gheen ghebreck van goede Meesters, waeren wy maer alleen bequaeme leerjonghers.3. Ghelooft my, daer waer groot profijt uyt haere onderwijsinghe te trecken, ende soo wy haere tael kosten, of wouwen verstaen, sy souden ons tot af-stant van het quaet, tot volherdigheydt van het goedt verwecken, Ende wat een groot gheluck en was het niet voor dien mistroostighen Novitius, of Proevelingh? dat hy een

rijpe ende noodtsaeckelijcke, jae salighe bemerckinghe vattede van een vogheltjen. Hy hadd' de venster van sijn celleken staen ter sijde van een groen veldt, van waer hy de lustige bosschagien sagh, de schoone beken dwaelende door de geklaverde weyen, behalven de1. jaeghers die hy dickwils hoorde steken. Dit lagh hem+ soo dickwils in d'ooghen, dat hy een misnoeghen kreegh van sijn levende graf, dat is, van sijn celle. Op eenen tijdt dan, als hy lagh in sijn venster, ende al fantaserende gingh practiseren hoe hy de vlucht beste sou in 't werck stellen: soo hy diep stack in dese ghepeysen, soo komt voor hem op den naesten boom een schoon vogheltjen sitten singen ende springhen, ende scheen met sijnen sangh ende blijde gheschal sijn gheluck ende vryigheydt te verheffen. Waer op den Novitius terstondt uyt schoot, ende seyd': Siet eens, ô mijne al te vroegh bedroefde ende ghevanghene ziele! wat contentement ende gherustheydt dat het is, oock voor een onredelijck dierken, buyten allen bedwangh te leven, ende sijn groene jaeren in de groene bosschagien te besteden? ende ick die de soete lenten van mijn leven eerst ben inghetreden, sal ick my hier begraven eer ick doodt ben, ende my van de vryigheydt ende blyigheydt, die oock de minste schepselen niet en willen derven, gaen berooven? Konnen die vogheltjens Godt in het groen veldt loven, waerom en kan ick hem oock in de wereldt niet dienen? daer zijn immers soo veel Godt-vreesende menschen, die de vryigheydt is een verwecksel tot de deught, ende eenen thoom teghen de sonden. Den Houwelijcken staet is soo wel voor my, als voor een ander een H. Sacrament: of soo ghy dien wegh niet en wilt in-slaen, daer is oock al menighe schoon Lelie van suyverheydt, al en staetse niet tusschen vier muren besloten. Waer toe dan langher hier in desen pijnelijcken Kercker ghebleven? Is't dan al ghewonnen als ick door melancholie ende swaermoedigheydt in wanhopinghe ende desperatie mijn benouwde ziel daghelijcks sal versmooren? soo dat ick noch van

tijdelijcke vreught, noch van de eeuwighe ghenuchten en sal weten te spreken? Al ghenoegh van dit ongheluckigh leven, 'tis hoogh tijdt dat ick een eynde maeck van mijn droefheydt: ick wil heden noch, jae op staende voet, dit vogheltjen in vryigheydt naer gaen volghen. Soo hy dit opset maeckte, ende het vogheltjen van den eenen boom op den anderen soud' vliegen, soo komter onverwacht eenen Kieckendief, en die klauwt het arm dierken,1. druckt hem de nagels in sijn teer vleesch, soodat de pluymen ruyfden en stoven in de locht, van de welcke2. sommige door den wint tot aen de venster van sijn celleken gedreven wierden. Doen veranderde hy van thoon ende van sin, en seyd': Och lief beestjen! my docht, ghy waert soo geluckigh, dat ghy naer uwen lust in het wout, ende groen velt mocht over al swieren; maer nu sie ick dat het u veel nutter gheweest sou hebben in een gayooltjen3. op ghesloten te zijn, en in een verseeckerde ghevanghenisse te schuylen. Voor my, ick verandere van op-set, en van resolutie, ende sal my in mijnen aenghevanghen roep gedulden: hebb' ick wat minder vryigheydt,4. ick heb meerder seeckerheydt. Wie is 't die 't al naer sijnen sin can hebben? Voor een boos-wicht is hemel en aerde te cleyn en voor een Godt-vreesende ziel can een celleken worden soo groot ghelijck een wereldt. Al is mijn lichaem besneden met enghe paelen, de ghepeysen van mijn hert die gaen wandelen door de groote ronden der hemelen. S'en zijn niet al vast die besloten zijn, en s'en zijn niet al vry die loopen onghebonden. Adieu dan perijckeleuse wereldt, adieu ghevaerlijcke ghedachten, 'tis my beter in een engh celleken saligh te worden, als in de woeste wereldt perijckel te loopen. Dat was de Leeringhe die desen Novitius trock uyt het ongheluck van dit beestjen. Is dat niet 'tghene men de+ Kinders wijsmaeckt: De vogheltjens sout op het steertjen legghen: dat is, met verstandt sijn profijt daer uyt5. trecken?

Dit vogheltjen dan gaf een lesse van de gheluckighe eenigheydt; maer het vogheltjen daer het Sinne-beeldt af spreeckt, is eenen Leeraer van de verduldigheydt. Want het druckt uyt in sijn eyghen selven 'tghene daghelijcks met ons gheschiet, dat waer dat wy vlieghen, hoe hoogh dat wy nemen, oft hoe leegh, dat het Cruys is de cruck en dies-volgens de eenighe plaetse om te rusten.

Om hier een weynighsken dieper in te treden, ô Philothea, soo dient bemerckt, dat de werelt is vol Cruycen. Want de zee wordt door-zeylt met Cruycen, de locht wordt door-vloghen met Cruycen, de straeten ligghen vol Cruycen; het plaveysel vol Cruycen, de taefels vol Cruycen, het dack, de mueren, de ghelaesen, vensters, het lijnwaet 'tis al-te-mael vol Cruycen, jae den mensch self uyt-stekende sijn ermen sal een merckelijck Cruys wesen. Ende dese lichaemelijcke ende uytwendighe Cruycen al zijnse overvloedigh in 't getal, soo dunckt my nochtans, dat de in-wendighe ende gheestelijcke haer niet en hoeven te wijcken: ende soo iemandt daer eenen inventaris af geliefde aen te teeckenen, ick en twijfel niet of hy en souwer al meer en swaerder bevinden. Tot een staeltjen van dese souden mogen dienen, dese naervolgende: want het zijn altemael Cruycen; eenen winckel sonder neeringhe, eenen Coopman vol bancqueroeten, een houwelijck sonder vrede, vol jalousie; Edeldom sonder goet, goet sonder Edeldom, huysghesin sonder kinderen, kinderen sonder verstant, verstant sonder middelen, middelen sonder ghesontheydt, gesontheyt sonder contentement, &c. Iae een van de grootste Cruycen is, geen Cruycen in de beurse te hebben.

Den Tyran van Japonien dede eens uyt roepen dat1. al de ghene die Martelaer wilden sterven, een Cruys voor haer deur souden planten, en 'sanderdaeghs stontet over al vol Cruycen. Lieve Philothea, dat al degene die Martelaers zijn in de werelt, beneffens alle de Martelerssen, 'tselfste moesten doen, ick geloof datter niet Timmer-lieden genoegh en souden gevonden worden,

om daer aen te aerbeyden. Of gy het u hebt, ô Philothea,1. dat en weet ick niet; of ghy het u sult krijghen, dat weet Godt; misschien jae; zijt mijnder waerschouwinghe gedachtigh, als het u sal over-komen. Doch tot uwen troost: Is het Godts cruysken, soo isset Godts huysken. En dese Cruycen ghelijck sy menighvuldigh zijn, soo en kan't niet anders geschieden, of een ieder moeter al een goede portie af hebben. De inwoonders van Creta meenden dat sy buyten alle andere menschen daer af souden hebben behooren ontslagen te wesen, om dat Iupiter in hun landt was gheboren: hen docht dat dit geluck voordeel soud' hebben moeten jonnen aen de landts-mannen. Maer Iupiter sloegh het stracks af, seggende dat dat ginck boven de conditie van het menschenleven, dat altijdt vol miserien ende Cruycen moet blijven; voorders, wouwen sy van Cruycen veranderen, of met iemant mangelen, dat hy hen desen oorlof2. jonde, ende datse tot dien eynde op de al-ghemeyne Cruys-merckt souden verschijnen. 'Twelck soo oock gheschiedde, ieder quam met sijnen sack, en met sijn Cruys. Doch soo sy alle d'ander daer teghen op ghewoghen hadden, bevonden sy hunne eyghene noch al van de minste te wesen, soo dat ieder-een goedt vont met sijn eyghen Cruys weder te keeren, ende was alleen besorght om het sijn voortaen met verduldigheydt te verdraghen. Hier en valt gheen mangelen, noch gheen ontvluchten, want die een Cruys wil ontloopen, salder twee ghemoeten. 'Tis soo ghelijck, overal, t'allen tijden moet lijden.3. Ghelijck in Egypten gheen huys en was sonder lijck ten+ tijde van den uyt-ganck van de Kinderen van Israël, soo en isser gheen familie, of huys-ghesin, daer niet teghenspoedt, en onghenucht, en Cruycen en worden gevonden; soo dat het Solon soo qualijck niet voor en hadd' als hy eenen van sijn vrienden leydde boven op den hooghsten toren van de Stadt van Athenen, ende hem thoonende alle die trotse gebouwen, schoon palleysen,

midtsgaeders de huysen van de rijcke Coop-lieden ende1. andere Borgherije, sey: O! wat menighte van onghenuchten, wat swaerigheden en ellenden en schuylen niet onder alle dese daecken die wy hier van boven met ons gesicht rondsom over loopen! De Kinders, Philothea, geven malkanderen een raedseltjen uyt, wat datter meest in huys is, en het minste ghesien wordt, ende sy segghen dat het zijn de voetstappen. Ick wil dit de Kinders gheerne toe-staen; doch met sulck bespreeck dat ick dan de naeste plaetse voor de menighte van de Cruycen2. magh bewaren. Die een lutsken weet watter in de Wereldt om-gaet, ghelijck voor het meesten-deel de Biecht-Vaders konnen ondervonden hebben, die sullen3. lichtelijck ghelooven dat de Cruys-daghen vande Wereldt 't heel jaer door duren. Soo dan geen eer sonder seer, gheen hert sonder smert, gheen huys sonder Cruys. Daer was in Indien een Vrouwe die de Afgoden langh ghebeden hadde om een vrucht inden houwelijcken+ staet te verwerven. Sy hadd' ghebeden 't een jaer voor en 't ander naer, sonder dat de Af-goden haer de vrucht4. verleenden. 'T quam ter ooren van eenen van de Societeyt, die haer in het waerachtigh gheloof onderwees, ende datse hare toevlucht tot een Crucifix soude nemen. 'T gebeurde dat sy naer het verloop van 9. maenden is bly-moeder gheworden, ende heeft haer kindt in den doop Cruysken doen heeten; het tweede jaer volherde sy in haere voor-gaende ghebeden voor het Crucifix, als wanneer sy wederom ghebaert heeft; ende het tweede kindt ghelijck het eerste Cruysken doen noemen. Soo hadd' dese Vrouwe in haer huys twee Cruyskens. Dit is wel in Indien geschiedt; doch ick vinde noodeloos te wesen soo verre Cruycen te haelen, ende die op te soecken in Asia; sy zijnder in Europa, in alle Rijcken ende Landen, in alle steden ende huysen ghenoegh te vinden.

Alleen resteerde tot uyt-legghinghe van ons Sinne-

beeldt voordere bewijsinge, hoe ende op wat manier de rust in het Cruys is te vinden. 'Tis ongelooffelijck hoe den H. Andreas sich verheught heeft in sijn Cruys, met1. wat een blijschap Paulus heeft in de ghevanckenisse gheseten, ende wat vreught d'Apostelen vertoonden in hun aensicht, als sy van de Tyrannen de sententie des doodts hadden ontfangen, om dat sij wel wisten dat dit de heyrbaen was, daer hunnen Meester, ende Koningh was op sijnen Triumphanten waeghen des Cruys, tot vreught ghereden. De blijschap die sij ghevoelden was daerom soo groot in de ziele datse qualijck ghevoelden de tormenten in het lichaem, ende terwijl dat hun vleesch braede, en kiste op de gloeyende kolen, soo waeren hunne gepeysen al boven in den Hemel: soo dat ick se nerghens beter by en kan vergelijcken, als by het huys van Iubal, daermen in d'een kamer niet en hoorde2. noch en sagh als smeden, het gedreun van de hamers,+ vyer en gloeyende yser, en in d'ander kamer was soet musieck, ende alderhande lieffelijcken klanck der Snaeren. Maer om dies wil dat de Cruycen van Martelie soo gemeen niet en zijn, soo wil ick die geerne voor-by gaen, ende van andere spreken. Hoe veel en zijnder niet die de saken niet naer het inwendigh en oordeelen, maer alleen naer d'uyt-wendighe schorsse vonnis strijcken? die meenen, en met volle monden daer af spreken, dat een Cloosterlijck leven ofte de suyverheyt is een Cruys om niet te verdraeghen. Ick beken gheerne dat 't sijn swaerigheydt al heeft, want sijnen wil te versterven, eenen anderen altijdt te ghehoorsaemen, sich t'onthouden van spijs en van ghenuchten, ende dierghelijcke vijf-en-twintigh,3. onghetwijffelt het zijn Cruycen, maer ick segghe met den H. Bernardus: multi vident cruces nostras, qui non vident consolationes nostras. Veel sien onse Cruycen, die niet en sien onse vertroostinghen. Ende desen troost, en Goddelijcke salvinge is oorsaeck, dat niet alleen Princen en Graven, Hertogen en Koninghs Sonen en broeders, maer selver teere Maeghden, Edele

Ioffrouwen, Doorluchtighe Princerssen, de schoonste diemen vondt, de rijckste diemen wist, de Edelste diemen kende, dat die door het midden van hare Serviteurs quaemen ghedronghen, om in alle versmaetheydt, ende armoede, den naeckten, ende bebloeyden Bruydegom Christus Iesus te om-helsen, welcke oock in haer Godtvruchtigh leven, ende in haeren heylighen roep meer ghenuchten schepten, als de wereldtsche in alle hunne wellusten: sy distilleren haere bittere Cruycen tot soete1. wateren, daer in teghen-deel die houwsiecke Joffers de blijschap druypt door de vinghers, ende besitten een+ vaste droefheydt van haere vlieghende ghenuchten. Maer al-te-mael en vatten sy dit woordt niet. Die blinde amourettekens die leyender veel aen den dans met blijschap, achter de welcke de droefheydt haest komt springhen.2. De velen gaen voor, en de krijterkens volghen.3. Nu ghelijck ick het voordeel gheef aen de suyverheyt tegen den houwelijcken staet, soo is het oock seker dat het Cruys van oodtmoedigheyt sachter is voor Godts dienaers, als het kussen van de eere voor de lief-hebbers van de wereldt. Diogenes, die maer den uyt-wendighen schijn en hadd' van sedelijcke deughden, woonde in een houten ton, die groot ghenoegh was om Alexander met een jaloersheydt te terghen, soo dat hy selver bekende: Waer ick Alexander niet, ick soud' willen Diogenes wesen. Wat sal't dan zijn van een Christelijcke vernederinghe, die nootsaeckelijck vol van vreughden moet wesen? daer in teghendeel de hooghe eer, ende staet dickwils op moeten staen kijcken. Als ick Religieus was,4. seyd' dien wijdt-beroemden Bellarminus, doen en wist+ ick niet wat dat droefheyt was, ende nu ick Cardinael ben, en weet ick niet wat dat is blijdschap. En seker, wat ghevoelen kan mijn hert hebben meer van een purperen cleedt, of goude Croon op het hooft, als van een grove pij, of stroyen hoet? het moet van binnen komen, ende het hert kittelen 't ghene dat ons eens voor goedt soud' doen lacchen. Het wilt veldt-riedt stondt en wies be-

neffens een suycker riedtjen dat heel kleen bleef, daer het ander op korten tijdt onghelooflijck was op gheschoten, soo dat het sich oock volmondigh beroemde over sijn groenigheyt ende verheventheydt: maer het ander kleen en versmaet riedtjen seyd': De grootheydt+ en hebb' ick niet, 'tis waer, maer het mergh van binnen dat is vol soetigheydt en suycker; en al het voedtsel dat ick treck, en verdwijnt niet in een deel ydele scheuten, maer ick verkoock dat, ende verander het in een aldersoetste substantie. Laet ons dit van de planten eens passen op de menschen. Xaverius roept dat hy in sijn1. Cruycen swemt in soet-hertighe ghenuchten, in Hemelschen troost; dat den vloedt soo groot is, dat hy daer in sal versmachten: ick vraegh, Philothea, isser wel eenen Salomon, oft Sardanapalus die 't hem kan naer doen,2. en die eens op sijn rust in sijnen lust kan stoffen? Den arbeydt, den teghenspoedt, den hongher, verstervinghe, vervolghinghe, het Cruys hebben eens gheweest vol pijnlijckheydt ende droefheydt, maer naer dat Christus alle dese dinghen ghedistilleert heeft, by maniere van spreken, ende dat hy haer de bitterheydt heeft af-ghenomen, soo is het Cruys sonder Cruys, vervolghinghe sonder vervolghinghe, verstervinghe sonder verstervinghe, ende de droefheydt sonder droefheydt ghebleven, min of meer ghelijck de wateren veranderen van smaeck, om de mineralen daerse door loopen, soo oock naer dat alle dese swarigheden door 't H. Lichaem van Christus ghepasseert zijn, soo zijnse verandert van natuer, en hebben een Goddelijcke soetigheyt ende troost behouden. Veel ghelooven dit soo niet te wesen, maer die het gheproeft hebben, konnen daer af oordeelen.

'Tis een genuchelijcke gheschiedenisse die wy hebben3. van twee Ian Potagien, naderhandt twee uyt-nemende+ Heylighen. Sy hadden langhen tijdt in verscheyde steden op Kermissen ende bly daghen hunne personagien ghespeelt, en waeren van alle marckten weder-komen. Eenen kreegh misnoegen in desen sijnen handel, en wou

eens een partije spelen om Godt te behagen: over-sulcks1. vertrock hy sy-selven, en verstack sich buyten de wete van sijnen mede-ghesel in een rotse. Ondertusschen wasser een groote Kermis voor de deur, daer sy om den toe-loop des volcks eenen moyen penningh kosten opsteken; maer sou het spel volmaeckt zijn, soo moesten sy beyde malkanderen helpen. Hy vraeght dan herwaerts en derwaerts ofter niemant en is die hem weet te segghen waer dat sijnen Compagnion is verstoven of vervlogen. 'Ten lesten verstaet hy van eenen Ackerman, dat hy een ander maniere van leven heeft aenghevangen, leyt hem2. tot de plaetse daer hy sich vry-willigh hadde laeten insluyten. Daer komende begint hy sijnen mede-ghesel te bidden ende te smeecken, dat hy doch dese vise-vaserijen soud' laeten vaeren, dat het narre-stucken waeren dierghelijcke saken aen te rechten; hy wist immers ghenoegh dat dit gheenen duer' en kost hebben, en over-sulcks dat hy de oude vriendtschap ende konsten wederom soud' hervatten. Maer dien van binnen sprack als eenen3. Predicant, segghende datse al langh ghenoegh den Sot geschoren hadden, en dat het meer als tijdt was een ander oogh, die alle dingen siet, te behaeghen. Voorders dat ghelijck hy medeghesel was gheweest in alle ydelheydt, dat hy behoorde nu oock te blijven sijnen Compagnion in de penitentie, ende strengigheydt. Maer dit was voor een doove Mans deur gheklopt; eerder waer de rots daer hy in sit te beweghen, als desens versteent hert te beroeren. Soo hy dan even weygherigh bleef, ende van gheen Eremijts leven wou hooren, gheveynst den op-ghesloten al of hy met hem weder soud' keeren, laet zich tot dien eynde met een seel op-trecken, komt boven, gaen met malkanderen. Onder weghen seght hy, dat hy sijn beurse met geldt in de spelonck heeft laeten ligghen, keeren wederom om die te haelen: dan soo hy sich verschoonde van daer in te gaen overmidts sijn swackheydt door 't vasten en penitentie, soo laet hy den anderen af met de koorde; den welcken qualijck beneden

was, als den anderen boven de spelonck met eenen grooten steen heeft toe ghesloten, segghende: of het u lief of leet is, ghy sult Kluysenaer leven en sterven. Desen meende in het eerst dat het maer spel en jock en was, maer als hy merckten dat het voor goedt gingh, doen begost hy te vloecken ende te sweiren, en riep aen alle de duyvels uyt der hellen. Welck ghetier ettelijcke daghen duerde, tot dat hy allenghskens quam tot kennisse van sijn eyghen selven, wierdt daer naer verduldigher, ten lesten vondt hy er smaeck in, en troost, en lust, en rust, ende en heefter nimmermeer willen uyt komen. Die de netelen soo teerkens aenraecken, die wordender afghesteken, maer diese in de handt vrijven, die en weten daer niet meer af dan oft het waeren onnoosele groene kruyden. Soo gaet het met een Godtvruchtigh leven, met verstervinghen, met oodtmoedigheydt, met de reynigheydt, dat is gheseydt, soo gaet het met het Cruysken waer op alleen ons hert, dat wilt vogheltjen, kan, en moet, en sal rusten. Alleen, segh ick; want packt rijckdommen op rijckdommen, voeght ghenuchten by ghenuchten, vermeerdert eer en staeten met kroonen en throonen, en leght daer boven op u hert, ende noch en sal 't niet stil konnen ligghen. Soo dat my dunckt dat eenen Edelman, scheydende uyt de Wereldt om de rest van sijn daghen af te slijten in een Eremitagie, desen adieu wel met recht in de schorsse van eenen van de buytenste boomen heeft moghen snijden, tot waerschouwinghe van alle die 't souden lesen.

 
ADieu, ô Wereldt, snoode Vrouw,
 
U blijdschap steeckt vol spaey berouw:
 
Adieu ghenucht schijn-honigh-soet,
 
Ghy vult met gal ons heel ghemoet.
 
Adieu eer-suchtigh purper-kleedt,
 
Ghy deckt, maer heelt gheen herten leedt.
 
Adieu rijckdommen, lief verdriet,
 
Ghy steeckt, maer thoont u doorens niet.
 
Adieu gheselschap dat noch lacht,
 
Weet dat de droefheydt u verwacht.
 
1. Adieu mijn lief, wordt vry de Bruyt;
 
Voor my ick gae, ick scheyder uyt.
 
Adieu mijn bloedt en ad'lijck huys.
 
Daer is gheen rust als in het Cruys.
 
Hier med' treck ick langhs bergh en dal:
 
Een slaef van Godt is Heer van al.

Hier hebje dan, beminde Philothea, het eynde van mijn Boecksken, en daer desen Eremijt is ghescheyden, daer wil ick oock een eynde maecken. Allangh ghenoegh waer't goedt ghenoegh. Evenwel soo vind' ick my ghenoodtsaeckt, een versieringhe hier by te voeghen. 'Tsal2. my dienen om de af-gunstighe vonnissen te versetten. Vonnissen segh' ick. Want

 
+ Wie can 't al passen
 
Als die het Koorn doet wassen.

Eenen Vader dan vergheselschapt met sijnen Sone,3. reysden over-wech met eenen Esel, die hoe sy't wenden of keerden, nimmermeer die ghene die hun ontmoeten, van pas en kosten doen, of behaghen.

 
DIt stell' ick u hier voor ooghen.
 
Hoe sy voeren alle dry;
 
En daer by sal ick betooghen,
 
Wie van't Esels maeghschap zy.

Als den Sone op den Esel alleen gheseten was, soo4. vinden sy een deel schuyffel-boeven; van de welcke eenen

 
Riep terstondt met luyder stemmen:
 
Siet eens desen handel aen;
 
5. Op den Esel slinghert Lemmen,
 
En den Ouden Man moet gaen.

Dit was d'eerste handt-gift die sy ontfanghen, waer uyt sy lichtelijck konnen gissen wat Cooplie dat sy noch hadden te verwachten. Even-wel den Vader wil het in de beste ploy slaen, en sal voor dese reys het huycxken naer den windt hanghen.

 
Klappers tonghen moetmen mijden,
 
Dacht den goeden ouden Bloedt:
 
Hansje, seght hy, laet my rijden,
 
Loopt ghy liever wat te voet.

Het welck oock datelijck gheschiede.

 
Nu sal immers ieder swijghen,
 
Want het joncksken isser af:
 
Och! hy sal't wel anders krijghen,
 
Alsmen't eerst aen Hansken gaf.
 
 
 
Heele straeten roepen t'saemen:
 
Siet den Ouden Grol eens aen,1.
 
Hy behoorde sich te schaemen,
 
Dat hy rijdt, en't kindt laet gaen.

Den Ouden Man, siende dat sy hem oock niet en verschoonden, maer dat hy al even dapper met de tonghe ghesleghen wierde, is oock van den Esel ghetreden.

 
Want om peys, en vree te houwen,
 
(Sey hy) Soon 't is best ghedaen,
 
Dat wy onsen Esel stouwen,
 
En daer wat beneffens gaen.

Den Vader dan ende den Sone zijn nu alle beyd' afgheseten, sy gaen te voet, ieder heeft de oorsaeck van sijn eyghen verwijt wech ghenomen; sal het nu voortaen

moghen passeren sonder tol te gheven? Och neen, daen komen wederom ander in't ghemoedt, en die grauwen alsoo kloeck als de beste van den hoop; sy beghinnen al van verre te roepen, en te segghen:

 
1. Sietse gaen daer met hun drijen,
 
Siet hoe hy den Esel mindt.
 
2. Wilt den ouden Grieck niet rijen,
 
Dat hy rijden laet het kindt.
 
Ieder wist het sijn te segghen,
 
En dat dee hen groote pijn,
 
Hoe sy't heffen, hoe sy't legghen,
 
Alle-man die seyd' het sijn.


illustratie

3. Doen sagh den ouden Patroon, dat hy veel brijs moet hebben, die een ieghelijck den mondt wil stoppen: doch om te thoonen dat hun lieden schimpen kost met de selfste munt betaelt worden, en dat dees dweersdrijvers met het selfste sop van lasteringhe kosten overgoten worden, seyd' hy in deser voeghen:

 
'Twil hier al sijn vonnis strijcken,
 
Oft een ieder Rechter waer;
 
Maer wilt ghyse wel bekijcken.
 
Sy zijn oock van't Esels haer.
 
Is het wonder datse sorghen?
 
Sey den ouden onghestoort,
 
Sy en konnen 't niet verborghen.
 
Dat sy oock zijn lanck gheoort.
 
Sy en konnen 't niet ghelijden1.
 
Datmen op den Esel rijt;
 
Twee op hunnen Broeder schrijden,
 
Dat doet hen te grooten spijt.

Dat en was immers noch soo onaerdighen greep niet voor eenen ouden Man: hy thoont dat als hy er toegheseten waer, hy souse sonder veel daer op te studeren oock wel door den mostaert konnen sleypen: maer hy denckt, ghelijck het waer is, datmen langh teghen eenen oven sal gaepen, eer hy ghestopt sal worden. Om dees keffers dan niet voort op te hisschen, gaet hyse voor-by,2. en over-leght eens een ander middel, waer door hy van die spot-voghels mocht bevrijdt wesen. Daer en resteerde nu anders niet als dat sy onder hen beyde den Esel selver soude draeghen. Dat doense; maer

 
Soose beyde schiet besweken,
 
(Want de beest die was te swaer)
 
Al de ghen' die hen bekeken,
 
Geckten wel te keur met haer:3.
 
Zijn dat niet twee groote sotten?
 
Siet doch eens den handel aen;
 
Machmen dees niet wel bespotten,
 
Die hier soo gheladen gaen?

Doen verloor Beste-Vader de patientie en verduldigheydt, en hy en kost die ghemelijcke schimpers en die onghesoute schelders niet langher ghedooghen: siende dan dat hy over al was ghevallen in een deel vise planeten,4. daer doch geenen rechten voghel mede was te schieten, seyd' hy:

 
Och het zijn soo swaere vrachten,
 
Alsmen Esels draeghen moet!
 
Schoon den last u quam versmachten,
 
Ghy krijght ondanck watje doet.
 
Zijn dat niet wel Esels trecken:
 
1. Doen de Esels deught in als?
 
Die daer nae noch met u gecken,
 
2. Zijn't niet Esels door den hals?

Hier eyndt dit fabeltjen met den Vader, ende met my; doch ick en ben van een kleyn gheruchtjen niet vervaert, en smidts kinderen zijn ghewoon voncken te sien vlieghen. Ick seg dan tot besluyt van dese versieringhe en tot mijn eygen vertroostinghe

 
Hoe dat ghy't heft, hoe dat ghy't vat,
 
De menschen hebben altijdt wat;
 
Hy is gherust, en anders gheen,
 
Die't oordeel Godts ontsiet alleen.

Vorige Volgende