|
| |
| |
| |
Besluyt van eenen priester der Societeyt Jesu.
TOt hier toe hebt gy, goetjonstigen Leser, het Heyligh Hof vanden Iongen Theodosius, van't eerste begin synder geboorte, tot het dertichste jaer synder regeringe, door den Eerw. P. Adrianus Poirters beschreven. Op al dien tyt en was in't selver niet te vinden als lof en prysbaer, en dies-volgens oock niet anders als vollen vrede, met voorspoet voor 't Ryck, en rust voor de Kercke; dat is soo lanck als de wyse en voorsichtige Pulcheria het opper gesagh by den Keyser haer broeder had, ende de door haer aengenome Keyserinne Eudocia, sich t'haerwaerts droegh, gelyckse wel schuldich was, al een dochter tot haer moeder. Maer wat isser in de werelt gestadich? Hoe heylich eenich Hof is, de nydicheyt ende afgunsticheyt weetter sich in te draeyen, ende de oorblasers en syn nergens meer te vinden, namentlyck daer den Prins goetaerdich synde, te licht van geloof is gelyck was den Iongen Theodosius.
Desen had een kamerlinck met name Chrysaphius, schalck en doortrapt, die sich in 's Keysers gratie wel diep gedrongen hebbende, aen niemant meer nu en moest wycken als aen Pulcheria ende Eudocia, de twee alderliefste van Theodosius. Hy won dan eerst het herte van Eudocia om aen Pulcheria den voet te lichten, ende begon in haer, die nu moeder synde van een | |
| |
dochter Eudoxia genaemt, geloofde niet langer te moeten onder een ander staen, eenich misnoegen tegen Pulcheria te verwecken, als of sy al te grooten macht in't hof gebrucykte oock over haren persoon, die, hoe wel ten hooghsten aen de selve verbonden, echter nu Keyserin en huysvrouw des Keysers was, Pulcheria dit bemerckende, en datmen daer op uyt was, om haer met danck of ondanck Diaconisse te doen wyden, en onder den titel van Godts-dienst uyt de bestieringh des Rycx saken te setten, heeft goet gevonden van selfs, niet alleen uyt het Hof, maer oock uytter stadt te vertrecken, op een van hare lantpaleysen, om buyten het gewoel der staetsplichten, en de oogen der benyders, met hare staetjoffers in eenicheyt te leven, haer alleen met Godt en goddelycke dingen bekommerende, als oft-se in een kooster woonde.
Maer Godt die pleegh d'ootmoedige te verheffen, ende de hooghmoedige te vernederen, heeft wel haest middel gevonden om Eudocia ende Chrysaphius, die nu meynden op den hooghsten trap van crediet by den Keyser vast te staen, daer onvoorsienelycx af te stooten, toelatende datter een vonxken van jalousie in 't herte van Theodosius tegen Eudocia ontsteken soude, waer uyt een vier ontstaen is, dies te heviger, hoe de liefde meerder was geweest daer den Keyser syn huysvrouw mede beminde. Eenen schoonen appel die hy haer schonck, en zy aen Paulinus haer getrouwen dienaer; gaf hier toe oorsaeck. Want Paulinus, niet wetende van waer dien quam, droegh hem tot den | |
| |
Keyser; dieder over verwondert een quaet achterdencken kreegh, daer hy in versterckt wiert, wanneer hy Eudocia vraeghde waerse met den appel gebleven was, onvoorsichtelyck antwoorde hem geëten te hebben. Hier op den Keyser heel toornigh thoont den appel, overtuyght haer van leugen, en soo hy meynde van ongetrouwicheyt t'hemwaerts, die haer van de straet opgeheven had tot den throon. Den onnooselen Paulinus lieter syn hooft; ende Eudocia verliet uyt spyt het hof en de stadt, onder voorgeven van belofte gedaen om de heylige plaetsen tot Jerusalem te besoecken, het geen Theodosius haer dies te lichter toestont, hoe synen kamerlinck hem meer ophitste, uyt hoop van alleen den Keyser te besitten.
Dit vertreck heeft Eudocia ter saligheyt gedient, maer aen Chrysaphius niet gebaet; want hy syn groot crediet misbruyckende, het Ryck ende Kercke in soo een verwerring brocht; dat den Keyser door Pulcheria tot kennis gebrocht, hem verstooten heeft, ende syn suster weder aengenomen. Maer Eudocia beproeft hebbende de ongestadicheyt der fortune, naer datse door den H. Symeon Stylites getrocken was uyt de dolingen van Eutyches, daer Chrysaphius,een heymelyck ketter, haer had ingewickelt; heeft sich in't H. Lant tot allerley goede wercken soo begeven, datse door een heylich eynde gekomen is ter salicheyt, wesende door 't vier des tegenspoet gesuyvert van de vlecken, daerse inden voorspoet haer ziele mede besmeurt had. Theodosius die door den raet van Chrysaphius den ketter Eutyches de hant boven 't hooft hiel, en was niet veir | |
| |
van daer selfs leelyck in te vallen, als Pulcheria het uytterste gevaer verstaende gekomen is uyt hare eenicheyt, om den brant te blusschen, gelyckse dede. Soo wiert Chrysaphius uytgemonstert, de ketterye gedempt, het geloof bevesticht ende Theodosius herkennende alle de goede diensten die hy van joncx af van haer ontfangen hadde heeftse inden vollen raet Keyserinne verklaert, ende is korts daer na oock heyliglyck gestorven.
Hier mede vont Pulcheria sich alleen op den throon; maer 't Ryck en de Kercke noch vol onrust, door den inval der Barbaren, ende het gewoel der heymelycke ketteren die wederom de horens begonden op te steken. Hier om sy wel merckende dat eenen vrouwen arm niet sterck genoegh en sou syn omse beyde te stutten; heeft goet gevonden in houwelyck te versamen met den kloecken Velt-oversten Marcianus, wel versekert van hare maeghdelycke reynicheyt by hem te bewaren. Marcianus tot Keyser gekroont heeft de vyanden verjaeght; ende beroepende een Kerckvergaderinge heeft alle den aenhanck van Eutyches doen verdommen, waer door het hof van Theodosius, naer deses uyttersten wensch, weder synen vorigen luyster van heylicheyt heeft gekregen, tot groot genoegen van Pulcheria, die met haren man noch vier jaer regerende, haren onbevleckten geest gegeven heeft, op den 10 September des jaers 453: latende het Ryck, niet aen een onmondige weese gelyck haren vader, maer aen een deftigen, en in alles wel bedreven helt, die sy wist dat anders niet en socht als Godts meer- | |
| |
der glorie, verheffinge der Kerck, en het gemeyne best.
Dit alles, hier van my in't kort verhaelt, moest wesen het ander deel deser historie: waer in den soetvloeyende geest van P. Adrianus sich uytbreydende, ongetwyffelt ons soude voorgestelt hebben noch veel bondige Sinnebeelden, schoone Sedelessen, en aerdige Dichten, in 't beschouwen van soo veel verscheyde voorvallen en Godts onfeylbare schickingen; waert dat hy langer had geleeft. Maer 't heeft den Heer van alles belieft het werck hier te stutten, gelyck wy boven geseyt hebben, in 't jaer 1674 het 68 zyns ouderdoms. Hy liet alles in handen van een jonck, maer verstandigh Religieus; daer hy hem van gedient hadde, om Capittel voor Capittel in 't net uyt te schryven: want hy dat selfs niet wel doen en konde. Desen, niet voorders denckene, maer blyde van soo eenen schat, als geerft te hebben, heeft hem mede gedragen, t'allen plaetsen daer de gehoorsaemheyt hem stierde, tot in Hollant toe; waer hy naer eenen loffelycken arbeyt gestorven is. Middelertyt soo der noch eenige waren, die benevens hem kennis hadden van het begonnen werck, en te Mechelen dickwils daer naer vraeghden, wiert de begeerte van 't selve te vinden en voor den dagh te brengen in de Oversten verweckt; 't welck hun oock ten lesten geluckt is, ende hebben 't, soo gelyck het was, geoordeelt weerdich te syn in druck te gaen. De lief-hebbers der Schilders ende Sny-konste plegen de half gemaeckte stucken van lang afgestorvene, maer in hunnen tyt overvliegende Mee- | |
| |
sters, meer te waerderen, dan of-se met een ander, al-hoe-wel oock goede hant waren voltoeyt: diesvolgens willen wy hopen dattet hier mede oock soo sal gaen: en de ooghmerck nemende op den titel van Tapisserye, diemen 't op 't eerste blat heeft beschreven gevonden, even of den Auteur voorgenomen had syn werck te bedeylen in soo veel Tapyten alsse Capittels moesten gestelt worden, willen wy hier onder schryven en seggen.
EYNDE.
|
|
Auteursrechtvrij