Den spieghel van Philagie

(1674)–Adriaen Poirters– rechtenstatus


De flauwe en lauwe Siel wort ont-steken in haere meditatie, ghelijck de HH. Magdalena de Pazzi, en Stanislavs Koska, en sy verstaet met eenen de kracht en de verdiensten van het H. Sacrificie vande Misse. LAet ons nu eens komen, o Philagie, tot de meditatie ende morghen-ghebedt daer een Siel als een gheestelijck bieken moet suyghen en lesen het nectar of hemels-sap van devotie, maer voor al moet ick eerst mijn flauwicheydt en de koelicheydt van eene half-bevrosene Siele voor ooghen stellen: O Siel, naer ghy met wercken toont, 't Schijnt dat ghy achter 't noorden woont, Waer onder een kouw hemel-wijck Den fellen winter heft sijn Rijck! Daer altijdt haeghel-buyen gaen, Daer heele klippen schollen staen. En daer den nacht vol duysterheydt In dieper nacht begraven leydt, O Siel, ghy hebt naer mijn verstandt, Een woon-plaets in dat droevich Landt. Want als ghy u ghebeden doet, Hoe koel, hoe kout in u ghemoet?
[pagina 52]
Ghy sit heel uren in de Kerck, En't gaet soo flaeuwkens in sijn werck! Ghy, en den steen daer ghy op sit, Sijn somtijdts even seer ver-hit; O dat een Goddelijcke vlam V in het hert gheresen quam! Ghy wierdt bewoghen, en beroert, V sinnen wierden op-ghevoert, De dompen reesen t'alle kant, De traenen liepen door den brandt, V herte smolt van soeticheydt, Dat nu als ys bevroren leydt!
[pagina 53]
Maer, Siel als ick den kouden tijdt, En u het killich hert ver-wijdt, Dan ondervind' ick voor ghewis, Dat oock te mijnent winter is: Want als ick binnen in my gae, En over al mijn ooghen slae. Soo vind' ick dat mijn heel verstandt Is sonder licht, en sonder brandt, En tusschen ys, en mijnen wil, Is gheen, oft seker kleen ver-schil. Ach mijnen gheest, en mijn ghemoet, Die zijn bevrosen in den vloet! Waer isser Siel daer't kouder gaet! Het vriest hier steenen uyt de straet. Hoe dickwils duert het maenden lanck Dat ick blijf gaen den selfsten ganck? Wat driften heb ick af-gheleydt! Waer heb ick mijn ghemack ont-seyt? Waer heb ick inspraeck oor gheleent? En waer mijn lustjens oyt ghespeent? Wanneer heb ick den haet, en nijdt? Wanneer gheringhelt bleecken spijt? Wanneer? wanneer nam Liefdes brandt In mijn ghebedt de over-handt? o Philagie dat wy voortaen Eens mochten heel in vlammen staen! En dat Godts liefde op ons viel, Het smolter al, en lijf, en Siel? Het vloeyden al van lit tot lit Iae dat in ons' ghevrichten sit? Siet hoe dees Siel daer henen vloeyt, Als Liefdes aenspraeck op haer gloeyt,
[pagina 54]
Doch dat g'aen haer van buyten siet, En heeft by dat van binnen niet; Haer hert wort wonder vreught gewaer, Het is een Paradijs by-naer, En door de vlammen, die sy voelt, Wort allen lusten-brandt ver-koelt. Ach kreeghen wy oock soo een vlam Eer ons ghebedt sijn eynde nam! Ons hert sou branden heel den dagh, Het goncker anders als het plagh, Wy souden mijden alle schult, Wy souden leven in ghedult, En wiert iet swaers ons op-gheleydt, Wy droeghent sonder swaericheydt, Wy traeden d'aerde met de voet, En noch veel meer met ons ghemoet. O reynen Gheest, dat op mijn siel V Heylich vier eens neder-viel! O dat soo een ghewenschte vlam, In mijn ghemoet eens sincken quam! Waer door een kout, en sondich hert En heeter, en oock beter wert! Terstondt soud' aen mijn kloeck ghemoet Het suer soo smaecken als het soet, Maeckt dan, o Godt, want t'is u werck, Y maeckt mijn swacke Siele sterck! En blaest op my van alle kandt Blaest in mijn hert den vollen brandt: Soo wort den winter wegh ghevuert, Den winter die oock somers duert. Het ghebedt, o Philagie moet wesen den sleuter vanden morghen, en het slot vanden avondt, het
[pagina 55]
eerste werck dan vanden dagh behoorden te wesen onse Meditatie. Den daegheraet wort in Latijn ghenoemt: Aurora, dat is soo veel te segghen als Aurea hora: een goude ure. Voorwaer de ure vande Meditatie, is eene goude, en kostelijcke ure. En daerom ben ick van sterck ver-moeden in-ghenomen dat den H. Augustinus op die ure des ghebedts ghesien heeft als hy schreef: Caro mihi valent stillae temporis. De druppelen vanden tijdt sijn voor my kostelijck. Om dese woorden licht te gheven, soo moet ghy weten, o Philagie, dat de sandt-loopers eertijdts waeren waeter-loopers, en in desen sin weirdeerde den H. Augustinus ellick druppeltjen dat ten tijden van sijn ghebedt vloeyde. Dit soo sijnde, en wy met den H. Augustinus den tijdt en morghen-ghebedt soo vlijtich waer-nemende, souden wy dan niet meerdere redenen hebben om te roemen als eertijdts dien vermaerden Ingeneur Ioannello de Tresso, die in grooten aensien was by Philippus den II. Coninck van Spaenjen. Daer viel onder hun twee op sekeren tijdt een discours of redeningh van het groot verschil datter is tusschen een Coninckx en een Borgers leven, waer op Ioannello antwoorde: met uwen goeden oorlof Heer Coninck, het verschil magh soo groot sijn als de wijde vanden Oosten tot den Westen, en dies niet teghen-staende ben ick liever Ioannello met mijn konsten, als Philippus met alle sijn Rijcken; en op dat sijne Majesteydt sie dat dit mijn segghen vast en wel gegrondt is, daer sijn dry kostelijcke dinghen, die ick nu besit, en Coninck sijnde, niet en sou besitten, en die zijn:
[pagina 56]
Res rara, Res cara, Res praeclara, Dat is te segghen: een aenghenaeme saeck, en dat sijn op-rechte vrinden; eene seldsaeme saecke, en dat is de lautere waerheyt; eene treffelijcke saecke dat is den daegheraet, waer van men magh segghen. Den vroeghen morghen-stondt Maeckt ons heyligh, rijck, ghesondt. Soo dat Aurora wel ghenoemt wort, Aurea hora, waer van den Eerw. P. Franciscus Suarez vande Societeyt Iesu (eenen man soo wijdt-beroemt in die hooghe Scholen om sijne diep-grondighe wetenschap der Theologie) placht te segghen, dat hy liever alle sijn geleertheydt, als de vruchten van eene ure Mediteerens soude gemist hebben. Sulck eene kostelijcke myne is dat voor de ghene die de konst hebben van daer in te graeven, en het gout daer uyt-te-trecken. Het welck, op dat het u, o Philagie, voortaen beter ghelucke, soo sal ick u eene onder-rechtinghe uyt den heydendom voor ooghen stellen, en stoot u niet aen het woordeken Heydendom. In re bonâ, seght Seneca, non pudebit me auctoris mali: men magh wel van eenen vuylen mest-hoop eenen schoonen diamant op-raepen. Om dan tot het stuck te komen, soo weet dat als eertijts de Ioffrouwen van Egypten, op haere maniere mediteerden, datse waeren ghekleedt met eenen witten-doeck, hebbende in d'eene handt een trompet, in d'ander eenen spieghel
[pagina 57]
d'eene beteeckende de netticheyt des ghemoets, d'andere Godts lof-verbreydinghe, ende de derde de kennisse sijns selfs. Nu waer mijnen wensch, o Philagie, dat ghy in uwe meditatie den spieghel die sy in de handt hielen, dat ghy dien op uwen boesem, dat is, op u herte stelde, of om beter te segghen, dat ghy van u herte eenen hert-spieghel maeckte. Houdt eenen spieghel voor eenen hof, den heelen spiegel sal vol bloemen komen, stelt hem voor een lichaem vol wonden, den spiegel sal niet dan bloedige quetsuren ver-beelden, brenght hem voor de schilderije daer Abraham het sweerdt heeft boven den onnooselen hals van Isaac, den spieghel sal volmaecktelijck de ghedreyghde doodt ver-beelden, nu ghelijck het in dit Venetiaens gelas, en spiegel gheschiet, soo behoorden het in uwen hert-spiegel, in uwe meditatien oock in ver-beeldinghen en mede-lijden uyt-te-vallen. Ymant o Philagie, die mediteert op een Crucifix, en hy seght: O goeden Godt! is het moghelijck dat u de Ioden soo schandelijck en vreeselijcken mishandelt hebben, te meer om dat ghy niet alleen onnoosel en waert, maer de onnooselheyt selve! heeft die meditatie haeren vollen eysch, ende leden? neen, de Siel moet voorder wercken. Wel aen dan, hy gaet voort, hy mediteert op die Scherpe doorens, op die plompe en grove spijckers, op die diepe wonden, en dierbaer purper Bloedt dat soo over-vloedelijck lancx die spier-witte leden is af-rennende, hy berst uyt in traenen, en boesemt noch uyt in dese woorden: o saelichmaecker des werelts waer toe sijt ghy ghekomen?
[pagina 58]
Heeft die het doel-wit getreft van een vol-maecte meditatie? neen, sijnen bout is noch wat ter-sijden af-gewispelt, hy moet (mediterende op den ghecruysten Iesus) sien niet alleen op het uyt-wendich, maer oock op het inwendich, hy moet daer voor staen met sijnen hert-spieghel, en ghemerckt hebbende Christi ootmoedigheydt, verduldicheyt, min-saemheydt, liefde in alle sijn lijden, en tormenten, dan moet dat altemael op sijn hert en gemoet laeten teghen-botten, en doen wercken, en hy behoort te trachten dat de voor-ghestelde mysterien naer volgens-wijse in hem uyt-gedruckt worden, en dan sal hy segghen: Is den Heere Iesus soo ootmoedich, soo ver-duldich? hoe moet ick vandaegh en alle daeghen hem naer-volghen in dese deuchden van oodtmoedicheydt, en van ver-duldicheydt? en dan sal de meditatie met aendachtigheydt beginnen, met viericheyt vol-heirdt, met vrucht vol-broght worden. Soo mediteerden den H. Abt Stephanus, die daer door soo ghelijck-vormich wierdt door het medelijden: datmen hem sagh genaeghelt, en hanghen teghen den rugghe vanden ghekruysten Iesus. Soo mediteerde de Saelighe Margareta op het mysterie vande gheboorte Christi, datmen naer haere doodt vondt in haer herte uyt-ghedruckt den H. Ioseph, de ghebenedijde Maeghet Maria, ende het kindeken Iesus. Soo mediteerde sekere Ioffrouwe tot Valencijn Ga naar voetnoot(a) die ghewoon was in haere gebeden en meditatien te knielen voor den Autaer vande Onnoosele kinderkens, sy lette op die moordaedighe Soldaeten die de Moeders met schrick, de Kinderkens met wonden ver-vulden, wat isser ghe-
[pagina 59]
beurt? sy is naer eenighe maenden droeve-blij-moeder gheworden, want haer Kindeken is vol steexkens en wondekens ter werelt gekomen, siet hoe dat door het over-dencken, en mediteeren, het uyt-weyndich tot het in-weyndich kan indringhen, en eene naer-volginghe kan ver-oor-saecken! En alsmen soo mediteert dan verbeteren wy onse ghebreken, dan betoomen wy onse driften, dan kort-vlercken wy onse herts-tochten, dan worden wy ontsteken, dan branden wy van liefde, dan smilten wy in bljde traenen. Stanislaus voelde soo de Goddelijcke vlammen, datmen met natte koude doecken sijn hert, en boesem moest ver-koelen. Magdalena de Pazzi nam het Crucifix, daerse voor ghemediteert hadde, in haer handen, en liep het heel huys door, roepende niet anders als Liefde, Liefde, Liefde, het was ghenoch om het heel convent en allen haere mede-susters in brant te steken. Wat sal ick seggen van den Abt Loth? hy stack beyde sijne handen op in het ghebedt, en sijn vingheren gheraeckten in brandt, en flickerden ghelijck thien lampkens. O Philagie, dan souden wy met den Propheet David segghen: Concaluit cor meum intra me, & in meditatione mea exardescit ignis. Mijn herte is in my ontsteken, en in mijne Meditatie is het vier gaen branden. De breedere uyt-legginge sal ick de Sangh-goddinne laeten stellen op haere snaeren. O Licht, o eeuwich Licht! die vloeyen doet uw' stralen, En een Godt-saelich vier op onse herten daelen!
[pagina 60]
Hier val ick met mijn kroon, en schepter u te voet, En bid u met mijn tongh', maer meer met mijn gemoet! Iont my, o Godt, dat ick u heden magh behaeghen, T'sy ghy my soetjens toeft, of proeft met herde slaeghen, 'tGaet altijt wel voor't kindt, wat dat den Vader doet, Want binnen in het quaet, siet ghy ver-borghen goet. Maeckt dat ick nimmermeer op vyandt sy ver-bolghen, Die my in oorlogh hier, daer gaet in peys ver-volghen, Kost ick, ick deed' hem deucht, want dat is wijsen raet, En wel-doen die ons mint, en beter die ons haet. Y laet geen ydel vreucht van daegh, mijn hert bekoren! Want uyt den herten-lust, woort herten-druck gheboren! Hy heeft het beter voor als meenich mensch en meent, Die bly is inden druck, en inden voor-spoet weent, Laet my, eert 't uyterst is, uw' uyterste ghedencken, Wie dit in tijdts bevroedt, wat sonde kan hem krencken! Vw' vreese die vriest ys voet-dick in mijn ghemoet, En dan straelt vaste hop' die't al weer smilten doet? Dan wensch ick voor het lest, ach mocht het my geschieden! Dat ick noyt strooy-breet wijck van dat ghy sult gebieden! En dat ick altijdt buygh voor uwen wil, en stem, Wat kroon dat ymant draeght, een kroon is boven hem! Dat soo sy mijnen dagh, door uwen brandt begonnen, Dat my vol-heirdich vind' den onder-ganck der sonnen! Maeckt dat ick in u leef, en dat ghy leeft in my, En dat ick blijf u slaef, in al mijn heer-schappy. Siet o Philagie hoe dat die Conincklijcke siele in het morghen-gebedt is ont-steken en ghesmolten! om dit altemael te sluyten en als te beseghelen, soo segghe ick van het morghen-ghebedt dat sekeren favorit of gunstelinck van eenen Coninck,
[pagina 61]
sey van sijnen pijl, die hy in sijn wapen voerde: Consequitur quodcumque petit. Hy wilde beteeckenen dat sijnen pijl alle voghelen schoot daer hy op mickte, dat is, om klaerder te spreken, dat hy vanden Coninck verkreegh, al wat hy vanden Coninck vraeghde: Den pijl van boogh en pees op jacht om hoogh gheslaeghen, Keert weder met een prooy, ver-winner in het jaeghen; En noy en sal't ghebedt tot Godt toe vlieghen gaen, Of, als het neder-daelt, daer steeckt den seghen aen. En t'is alsoo, want Enoch bidt, en hy is in het Paradijs op-ghenomen. Abraham bidt, en hy wint een Sone in sijn oude daeghen. Ioseph bidt, en hy wordt ver-lost uyt de bloedt-dorstighe handen sijnder broederen. Iacob bidt, en hy versoent Esauw. Anna bidt, en sy wordt blij moeder van eenen Propheet. Sara bidt, en geen duyvelen en konnen haer deiren. Esther bidt, en sy beschermt haer gheslachte, Iudith bidt, en Holofernes heeftse verslaeghen. En op dat ghy soudt sien, Philagie wat ghenuchte de Enghelen scheppen in de meditatien, als sommighe Maeghden haer daer in oeffenden; dan daelden de Enghelen, en strooyden over haer soet-geurige kruyden, en wel-rieckende bloemen. Godt gheve o Philagie, dat ghy door uwe meditatien oock in een Flora of eene Dorothea meught veranderen! nu op dat dit altemael beter soude lucken, en uyt-vallen, soo moet ghy s'avondts te vooren de punten van uwe meditatien bereyden, om s'anderen-daeghs door dese voor-sorge eerder
[pagina 62]
in uwe devotie ont-steken te worden, soo sien wy dat den mutsaert, die d'avondts te vooren inden wermen oven is ghesteken, dat die s'anderen daeghs op-vlickert soo hy maer den solfer-steck begint te riecken. Soo vat veel eerder oock den brandt Den wil, o Siel, en het verstandt, Waer voor-bereydingh is ghedaen. Daer in sal licht en vlamme slaen: Beleght u punt, eens naer den eysch, Dat dient voor oven, en forneys. Dese oeffeninghe 't huys volbrocht sijnde, sult ghy o Philagie, oock daeghelijckx tijdt uyt-vinden om het H. Sacrificie vande Misse te hooren, want die is het hert, en het mergh der devotie, de fonteyne vande Godt-vruchticheydt, den af-grondt vande Goddelijcke liefde, een zee van alle gratien en ghenade. Sommighe van die eyghen baetsoeckende Heydenen gaende om hunne sit-plaetse in den magistraet te bekleeden, seyden teghen malkanderen: Eamus ad aureem messem, Laet ons gaen naer den gulden ooghst. Al wel-ghemaeckte Baets-mannen, gheen Raets-mannen, maer ick segghe: Eamus ad auream missam: Y Siel, gaet vlytich naer de kerck! Behert daer wel dat Godlijck werck! En soeckt daer schatten, soeckt daer troost, Want hier is eenen gulden ooghst: Toont u ghebreck hier daegelijck, Hier worden arme zielen rijck.
[pagina 63]
O Godt dat ick eens wel verstondt V Lydens, en verdienstens grondt! En dat ick daeghs heb op't autaer, Al wat ghy eens leedt op Calvaer! Doen ghy vergoot u dierbaer Bloedt, Dat door u doodt ons leven doet. Ach dan stondt ick van alle kant Als eenen Seraphin vol brandt! En dan soud' ick al rijcker zijn, De Misse is een goude mijn. Sijt in de H. Misse, en besonderlijck in de H. Communie indachtich het Lijden van Christus Iesus: peyst dat u dan wordt geseydt, gelijck aen Ruth: Quando hora vescendi venerit, intinge buccellam tuam in aceto. Als de ure van nutten ghekomen is, sopt u brooyken dan in den asijn. Niet en is Godt aengenaemer, niet en is profijtelijcker. Peyst dan o Philagie, dat ghy daegelijckx u begevende naer de Misse niet soo seer en gaet naer de Kercken, als wel naer den bloedich-vloeyenden-bergh van Calvarien, en seght: Ghelijck een dorstigh Hert snelt naer de fonteynen der waeteren, alsoo verlanght mijne Siele naer u ô mijnen Godt, en Heere! Psalm. 41. De schoonste purpre roosen groeyen Op gheenen Grieckschen bergh, ô neen; Maer op den kruys-bergh hert van steen: Daer Iesus dierbaer Wonden vloeyen Waer uyt dat Hemels Nectar viel, Tot laevenis van menigh Siel.
[pagina 64]
De Chisti Biekens met verlanghen Gaen vlieghen naer diên roosen-gaert, Soo ras de Son de locht verklaert; En swermen om die purp're wanghen Van s'levens bloem, en lente spruyt, En suyghen soeten honigh uyt De gal, azyn, en bitterheden Dronck hy voor hem, en al het soet Schonck hy ons met sijn dierbaer Bloedt; Siet hoe dat vloeyen al sijn leden! O Bloedt-en-waeter-rijcke rots! O Siel-fonteyn des grooten Godts!
[pagina 65]
Tot troost van die wee-moedich treuren Springht hier, terwijl sy dorstich zijn, Een bron van witt'-en-rooden-wijn, Veel leckerder als tongh' sou keuren, Hier wast men het gevleckt ghemoet In 'swereldts kostelijcksten vloet. O Medicijn van alle krancken, Vergunt my oock een druppel nat Van dit soo dier-baer saelich badt! Dat over-treft verr' alle drancken, En't vijf-gegaelderijt portael Ghenas maer een, dit altemael. En ver-wacht hier van my niet, o Philagie, een wijt-loopich verhael, en breedere beschrijvinghen van dit H. Sacrificie, daer sijn over-treffelijcke ende uyt-muntende Schrijvers die met kloecker pennen, en rijcker handen in dit werck ghetast hebben, nochtans om hier van oock iet u mede-te-deelen, soo weet dat den Paus Pius den II. ons eene wondere gheschiedenisse dies aen-raeckende by gheschrift heeft achter-ghelaeten. Ick hebse in de voor-gaende printe u oock gestelt voor oogen. Sekeren Edelman, ghetuyght hy, wierdt van stercke bekoringhen aenghegrepen, en be-vochten, ten eynde hy sy selven door wan-hope met eenen ver-maeledijden strop soude ver-hanghen. Naer veel raet-vraeghens, verstont hy dat den Godts-dienst, en de H. Misse de sterckste middelen waeren om allen on-gheluck te ver-hoeden; en seker soo lanck als hy dese Godt-vruchticheydt pleeghde, en het H. Sacrificie daghelijckx by-
[pagina 66]
woonde, was hyer boven-op, en sijne krachteloose vyanden laeghen onder. Op sekeren tijdt is met sijnen goeden oorlof den Priester, die hem diende, naer eenen van sijn vrinden ver-trocken met groot on-ghemack, en achter-vreese van desen mis-troostighen Ridder: want soo hy dien dagh noch gheen Misse ghehoort en hadde, soo begosten dese grouwelijcke bekooringhen hem dapper op het lijf te vallen. Hy dan terstondt het peirdt ghesaedelt, en op-gesprongen om te sien of hy in het naest-gheleghen dorp bequaemicheydt soude vinden om sijne devotie te houden in de Misse. Hy gallopeerde wat hy gallopeeren koste, en dies niet teghen-staende: Post equitem sedet atra cura. Dat is: Schoon dat den droeven Edelman Het peirdt doet loopen wat hy kan, En met den spoor-slagh over-last, Sijn plaegh die houdt hem even vast; Al galopeerdt hy noch soo stijf, Het siel-gequel sit hem op't lijf: T'is vruchte-loos wat dat hy jaeght, Soo langh hy 't hert in't herte draeght, Noch hy en wint niet, wat hy spoedt, Soo langh de vrees hem vreesen doet. Tot groot on-geluck dan soo was den H. dienst hier oock ghe-eyndicht. Doen verstierf den bedruckten Edelman in sijn aensicht, en gaf syn selven schier, en sijn leven verlooren. Dit en koste soo heymelijck niet gheschieden, of het en weirdt
[pagina 67]
ghemerckt van eenen Lands-man, die om den trooste-loosen Ridder het hert wederom in het lijf te spreken, door eene al-te-quaelijck bedachte licht-vierdicheydt ver-manghelt, en ver-wisselt de ver-diensten van sijne Misse, die hy ghehoort hadde, teghen den Edelmans kleederen, die hy doen aen hadde, weenich wetende dat hy (ghelijck eertijdts oock Giezi) met het kleedt oock de plaeghe soude aen-trecken. Wat dient hier meer gheseydt? dese waeren alle beyde even bly, maer niet alle beyde even gheluckich en ver-sekert: want den Lands-man is door sijne begheerlijckheydt gheraeckt tot de blinde vermanghelinghe; en van de blinde vermanghelinghe tot de schoone kleederen; en van de schoone kleederen tot de grouwelijcke bekooringhe; en van de grouwelijcke bekooringhe tot den ver-maeledijden strop; en van den ver-maeledijden strop tot een ramp-saelich eynde van sijn leven. In teghen-deel die blijde was, dat was den voor-ghemelden Ridder, die op den selfsten dagh weder-keerende naer sijn kasteel den on-gheluckighen huys-man aen eenen boom heeft sien hanghen, den welcken doen tastelijck heeft bevonden, en dat de verdiensten van eene Misse ymandt konnen bewaeren, en dat de bekooringhen ymandt konnen om hals brenghen. Dit soo wesende, o Philagie, en zijt nimmermeer soo bekommert en beslommert, al regenden het oock piecken, ghelijck de H. Theresa seyde, of ghy en sult den H. Godts-dienst daegelijckx hooren, en by-wonen. Want in dat H. Sacrificie wort
[pagina 68]
voor ons op-gheoffert dat dierbaer Bloedt Christi, jeughdigher als het bloedt van eenen pellicaen, dat sijn doode jonxkens weer doet leven. Dat dierbaer Bloedt, krachtiger als het bloedt van eenen bock, om versteende herten te doen briselen. Dat dierbaer Bloedt, dat bermhertigher is als het bloedt van Abel om ghenaede te ver-werven. Dat dierbaer Bloedt, dat beter is als het bloedt daer het roxken van Ioseph mede was bestreken, om het hert vanden Hemelschen Vader te be-weghen.	voetnoot(a) L. Douterman.

Vorige Volgende

De flauwe en lauwe Siel wort ont-steken in haere meditatie, ghelijck de HH. Magdalena de Pazzi, en Stanislavs Koska, en sy verstaet met eenen de kracht en de verdiensten van het H. Sacrificie vande Misse.