Den spieghel van Philagie

Waer-schouwinghe aen Philagie.

AL is het saecke o Philagie, dat ick wel weet dat ghy sijt een van die vijf wijse Maeghden, en niet van die vijf Sottinnen, en dat ghy naer het exempel vande H. Elisabetha (staende rijckelijck ghepalleert voor eenen ghekruysten Jesus) allen wereltschen dracht en pracht, en hooft-cieraet hebt

[fol. *8r]

ligghen onder de voeten, soo wensch ick evenwel dat ghy dit Spiegelken naemt somtijts in uwe handen, waer op ick voorder segghe:

Men siet: die veel voor spieghels staen,
Die laeten 't huys-werck onghedaen:
Maer hier te spieg'len langhen tijdt
Dat voordert werck, en brenght profijt.
Nemt dan dit Spieghelken in danck,
En spieghelt u heel uren lanck.
Gewis dat ghy al hier, of daer,
Een vlexken in u wordt gewaer.
Had ick iet rijcker by der handt,
Als perlen van Oost-indisch' strandt.
Had ick door-luchtigh porcelijn,
Dat sou aen u mijn gifte zijn.
Had ick een kostelijck scribaen,
Waer op veel diamanten staen;
Had ick juweelen vanPeru,
Die waeren altemael voor u.
Maer by ghebreck van allegaer,
Schenck ick dit voor een Nieuwe-jaer.
Ten is gheen mode van Parijs,
Maer 't is den snuf van't Paradijs;
Het leydt u smorghens naer de Kerck,
En van de Kerck weer naer u werck,
Besiet dan dickwils dit ghelas:
Want't maeckt haer schoon, die leelijck was.

En belght u niet ô Philagie dat dit boecxken wat kleen valt, het is noch kleender gheweest, maer om datter op 7. daeghen 700. vertiert wierden, soo heb ick goet ghevonden dit wercxwen wat

[fol. *8v]

langher uyt-te-breydelen, en een beter oogh en schoonder licht te gheven, ondertusschen

Ist dat aen ymandt schijnt, dit boexken kleen te wesen
Die mach, soo't hem belieft, alleen wat traegher lesen

Wil hy dat 't grooter sy! die volgh' dan desen raet,

Hy denck' meer als hy leest, en lees' meer alser staet.

Oock wat kleens kan somtijdts wat goets wesen, en daer steckt vry wat meer kracht in seven vierighe peper-graentjens, als in seven watersackighe pompoenen. Sekeren Coninck van Vranckrijck beval aen eenen van sijn wijste Raedts-heeren dat hy hem by geschrift soude stellen de beste manier om sijn Hof, en Rijck te gouverneeren. ^(a) Hy nam een bladt papier, en schreef daer niet anders op als dit woordeken: Mensura, dat is, Mesure, Maet. De reden hier van staet, om nu niet te wijt-loopich te sijn. op een andere ghelegentheydt aenghewesen te worden. Siet in een woordeken was eenen heelen boeck besloten! Wie sal my verbieden ô Philagie, dat ick trede in de voetstappen van desen Raets-Heer? en dat ick my laet voorstaen dat ick al veel ten tapijte brengh als ick aenkome met mijnen: Ora, & labora. Wat reyns, wat kleyns: wat goets, wat soets; wat kercks, wat wercks. Dat onder een getwernt, en ghewevan, kan somtijts een mooy, en bloemich stof uytleveren. Nu noch een woordeken. ô Philagie tot waerschouwinghe. In een titel-plaet siet ghy de biddende Siele om-kijcken, ten gheschiet niet al of sy by ghebreck van aendachtigheyt verstrooyt wierdt, neen, maer sy besiet haere Kaemeraede

(a) Casum.

[p. 1]

inden Spieghel, en gheeft haer een oogh, om datse is aen haer Werck, eerse gheweest is inde Kerck. Voorders om dat de wercken van sommighe Maeghden by-wijlen (want waer vindtmen koren sonder kaf) meer laeck-weirdich als lof-weirdich uyt-vallen, soo sal ick somtijdts de on-volmaeckte Maeghden Distelina, de prijs-baere Roselina noemen. Belieft u nu te weten, o Philagie, wat Roselina voor een is! sy heeft

De Godtvruchtigheydt in haere siele,
De voorsichticheydt in haer gemoet,
De wijsheydt in haer verstandt,
De rechtsinnigheydt in haeren wil,
De kloeck-moedicheydt in haer herte,
De wel-sprekentheydt in haere tonghe,
De waerheydt in haeren mondt,
De wel-leventheydt in haer manieren,
Den aerbeydt in haer ermen,
De miltheydt in haer handen,
De verduldicheydt in haer lijden,
De eerbaerheydt in haer wercken,
De onnooselheydt in haeren handel.

Laet ons nu de gordijne gaen schuyven, op dat ghy u meught spieghelen, ver-wonderen, verbeteren. Dan salmen van u seggen: Och hoe schoon is sy. Schoon, om datse den schoonsten bemint, den schoonsten dient, den schoonsten weirdeert, voor den schoonsten leeft, in de schoonsten wil sterven, met den schoonsten wenst eeuwich saelich te wesen.