Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

De onsterfelijke van Alphen
12 maart 1938 (DGA)

In Het Vaderland van 8 maart laatstleden, avondblad C, stond te lezen dat er in de vergadering van de gemeenteraad van Alphen enig verschil van mening was geweest naar aanleiding van de benoeming van een organist aan de aula op de Nieuwe Oosterbegraafplaats.

Hetgeen in gemeenteraden en dergelijke ter sprake pleegt te worden gebracht als het culturele aangelegenheden betreft, is in de regel slechts interessant, gezien van ‘politieke’ gezichtshoeken uit. Hier werd echter op deze vervelende regel een uitzondering gemaakt. Tenminste in schijn...

Burgemeester Colijn deelde namelijk mee dat B. en W. tot de benoeming van de nieuwe functionaris waren overgegaan, zich daarbij richtende naar een artikel in de verordening, regelende de gevallen waarin indienstneming op arbeidsovereenkomsten naar burgerlijk recht kan plaatshebben. Tot hiertoe interesseert de nieuwe organist van de Alphense Oosterbegraafplaats ons niet meer dan elk ander ijverig of bekwaam gemeentewerkman. De motivering des burgemeesters verdient daarentegen wel ietwat meer publiciteit, met alle gevolgen van dien.

B. en W. hebben het namelijk bestaan een zevenenzestigjarige liefhebber, organist van de Gereformeerde Kerk, aan te stellen, met voorbijgaan van diverse beroepsmusici die voor de betrekking in aanmerking hadden willen komen, omdat ‘te verwachten was dat dezen’ (de beroepsmusici) ‘zich op het orgel ten volle zouden willen uitleven. De thans benoemde’ (de 67-jarige amateur) ‘zou daarentegen zuiver voelen wat in de aula van een begraafplaats behoort te worden gespeeld’.

Ziehier het zuiverste staaltje van artistiek alphenbêtisme dat wij in jaren onder de waakzame ogen hebben gekregen. Hoor, hoe de beroepsmusicus, de nakomeling van kermisklanten en lichtekooien, zich uitleeft op het orgel van de Nieuwe Oosterbegraafplaats. Nimmer zal deze verworpene zuiver voelen wat in deze plechtige ruimte gespeeld zal moeten worden. Het staat voor burgemeester Colijn onomstotelijk vast dat de beroepsmusicus zich bij begrafenissen en dergelijke op het mooie nieuwe orgel van de Oosterbegraafplaats te buiten zal gaan aan iets als verjazzte psalmen en polytonale treurmarsen-naar-Chopin. Dat heet dan ‘zich uitleven’. Daarentegen is ‘Gelijk het gras is ons kortstondig leven’ met een fout linkerhandje, mits lijzig en mezzoforte gespeeld, voor deze bewindsman in hoge mate bevredigend.

[p. 729]

Zij die uit het bovenstaande nog geen helder beeld hebben gekregen van de Alphense mentaliteit op het stuk van kunst, moeten niet verzuimen de motivering van burgemeester Colijn voor zijn verbod van The Green Pastures⁸⁴ te lezen. Men kan die vinden in hetzelfde nummer van Het Vaderland. De burgemeester kon zich namelijk niet verenigen met de scènes uit dat filmpje, waarin aan The Lawd, in de gedaante van een deftige neger, een beste sigaar wordt aangeboden en evenmin met die waarin Noah zanikt om een vaatje whisky mee in de ark te mogen nemen...

Wij zullen op een en ander geen commentaar leveren. Dat is toch meer iets voor de Kl. Kr.⁸⁵ Maar na het, volgens sommigen ontstellend kinderlijke en kinderachtige niveau van deze magistraatsbesluiten te hebben gesignaleerd, is het wel prettig te weten dat men tegenwoordig, van Den Haag naar het oosten des lands rijdende, niet meer zijn weg over Alphen behoeft te nemen, sinds de nieuwe weg zover gevorderd is. Het lijkt ons namelijk levensgevaarlijk een gemeente te moeten passeren, al is het dan ook in een gesloten auto en met inachtneming van de voorgeschreven maximumsnelheid, waar de zieltjes zó verdorven zijn, dat bovengenoemde overheidsmaatregelen nodig geoordeeld worden. En burgemeester Colijn kan het weten...

Wij behoorden eigenlijk dankbaar te zijn dat de Geest van Alphen levend blijft in deze gewesten. De maatschappij heeft blijkbaar juist behoefte aan een nieuwe Hieronymus van...

84 Amerikaanse film uit 1936 van Connelly en Keighley.

85 De Kleine Krant was de rubriek op de achterkant van De Groene Amsterdammer.