Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

Liederenavond - Ilona Durigo
7 november 1922 (UD)

Ilona Durigo (zang) en [NN] (piano)
Liederen van Gluck, Schubert, Brahms, Wolf en Schoeck

Mevrouw Durigo begon met drie aria's van Gluck en eindigde met vijf liedjes van Othmar Schoeck. Wat daartussen lag - ach, enkele citaten geven al een meer dan helder overzicht: dat waren de Linden Lüftchen;²⁴⁹ freud-und-leidvoll;²⁵⁰ de nog steeds einsame Träne;²⁵¹ de schöne weisse Wolken trokken weer eens langs²⁵² en de maan bleef ‘so recht für verliebte Leut'’ staan.²⁵³ En ook Hugo Wolf leidde niet van het mulle pad van alle-avond af (Die Bekehrte en Der Gärtner). Men vraagt zich tevergeefs af waarom, waartoe. Zó ver waren we tien jaren geleden ook - neen, verder. Want voor tien jaren had Durigo's stem nog kwaliteiten, waarvan thans zelfs de herinnering niet meer is overgebleven. De programma's en de artistieke waarden der concerten bleven zichzelf nog al veilig gelijk; het zingen niet. Niemand die dit ook zou durven verwachten.

249 ‘Die linden Lüfte sind erwacht’ is de openingsregel van Schuberts Frühlingsglaube.

250 Freudvoll und leidvoll, op tekst van Goethe, is een lied van Beethoven (op. 84.2).

251 Was will die einsame Träne, op tekst van Heine, maakt deel uit van de cyclus Myrthen (op. 25) van Schumann.

252 De tweede strofe van Brahms' Feldeinsamkeit, op. 106.2 begint met de regels: ‘Die schönen weiße Wolken ziehn dahin / Durchs tiefe Blau, wie schöne stille Träume.’

253 De eerste strofe van Brahms' Ständchen, op. 106.1 luidt: ‘Der Mond steht über dem Berge, / So recht für verliebte Leut’; / Im Garten rieselt ein Brunnen, / Sonst Stille weit und breit.’

[p. 731]

Het is mij niet duidelijk geworden wat voor soort geluid mevrouw Durigo tegenwoordig op het woord und maakt; het klonk nogal mechanisch. Ook niet waarom het refreintje uit Wolfs Bekehrte zo fortissimo uitviel - die Gute Junge blies toch fluit en geen cornet à pistons. Enfin.

Die liedjes van Othmar Schoeck blijken toch werkelijk de tijd van het zingen niet meer waard (moeite kosten ze niet). Zwitserse-huisjes-inspiratie; Alpenvereinpoëzie. Het is alles van een duffe huisbakkenheid waarvoor wij onze Hollandse concertenpraktijk nog te goed achten. De ietwat verdrietiger stukjes (herzig heet dat) gaan in het tempo van de huisjesslak - kostelijk is die filisteropvatting van Gekommen ist der Maie!; de lichtzinniger nummertjes, bijvoorbeeld het Reiselied, verloochenen hun operetteafkomst nergens. Die pianopartij, galopade, van dat Reiselied is precies een slechte parafrase op een bekende polka uit Johann Strauss' Karneval in Rom.

Er is een spreekwoord van Mohammed en een bergje. In dit geval is het altijd aantrekkelijker om naar Zwitserland te gaan dan die Zwitserse muziek hier te importeren. Gelukkig dat Arthur Honegger nog Zwitser van nationaliteit is... Maar van hem kent hier niemand een noot. Och, men heeft bij een bepaalde categorie concertbezoekers altijd nog meer succes met die ‘herzige’ waar dan met muziek. En daarom, nietwaar...?