Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

[p. 540]

Liederenavond - Dorothy Robson
9 december 1921 (UD)

Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
Dorothy Robson (zang) en [NN] (piano)
Liederen van Brahms, Wolf, Strauss, Medtner, Turina en De Falla

De kritiek op deze avond zou zeer kort kunnen zijn. Zo kort als het concert zelf, bijvoorbeeld. Niets geeft aanleiding tot gedetailleerde bespreking: noch mevrouw Robsons zang, noch haar programma.

Dit programma bevatte vooral half bekende nummers, die ik noch noviteiten, noch repertoirestukken durf te noemen. Er was wel een zeker percentage Repertoire: twee bekende liederen van Brahms (Auf dem Kirchhofe, Wehe Lüftchen); twee van Wolf (Verborgenheit, Wenn meine Mutter hexen könnt'); twee van Strauss (Meinem Kinde en Mach' auf, het befaamde bonbonnetje). En er was wel iets nieuws: drie liederen van Medtner, op teksten van Goethe. Buitengewoon zwak, onpersoonlijk werk. Confectieliederen. Uitvoerige pianopartijen, bijvoorbeeld in Meeresstille und glückliche Fahrt. Daar sloegen we geen golfje over. De twee andere waren: So tanzet, syncopen en al te veel Des;³⁵⁰ en: Sie liebt mich, gebroken akkoorden en veel lawaai. De zangstem is, gelijk dat heet, goed behandeld, nu ja... Zoals ik zei: confectie.

Onbekend voor Utrecht waren ook de Spaanse liederen: Rima van Joaquin Turina, dat veel overeenkomst vertoont met het pianocyclusje Femmes d'Espagne van dezelfde componist. En vooral de Seguidilla van Manuel de Falla (‘een te Londen veel bewonderende Spanjaard’, schimpt de heer Gustav Ernst in de Allgemeine Musikzeitung...).³⁵¹ Dit was, van de modernen, waarschijnlijk het gaafste lied. Wat te primitief van structuur, doch levend tenminste, gevonden en niet geknutseld.

Wat te zeggen van mevrouw Robsons ‘gezangskunst’, zoals dat tegenwoordig in De Telegraaf heet. (O, opvolger van Matthijs Vermeulen,³⁵² leer Hollands denken, dan komt het schrijven vanzelf wel. ‘Hollands’ kan zonder schade in dit zinnetje weggelaten worden - dit tussen twee nieuwe haakjes.) Ik geloof, wij moeten niet te veel over haar zang schrijven. Omdat wij niet alles zouden kunnen verantwoorden. Ziehier: uw gehele persoonlijkheid geven als het publiek zo evident uit stoelen bestaat, niet velen kunnen het. Ja, de Speenhoffen (zie het middagblad van gisteren)³⁵³ - maar een buitenlandse, een zangeres, hier misschien ternauwernood georiënteerd?

350 Dus: excessief en overdreven gecompliceerd. Dit verwijst naar een uitspraak die Beethoven over Klopstock gedaan zou hebben: ‘Ich habe mich jahrelang mit ihm getragen; wenn ich spazieren ging, und sonst. Ei nun: verstanden habe ich ihn freilich nicht überall. Er springt so herum; er fängt auch immer gar zu weit von oben herunter an; immer Maestoso! Des-Dur!’

351 Zie de Muziekkroniek van 13 november 1921.

352 Constant van Wessem. Zie voetnoot 334 bij de recensie van 30 november 1921.

353 Op 8 december werd in het UD verslag gedaan van een concert door het Speenhoff-trio voor een zo goed als lege zaal. De jonge Koos Speenhoff, die ‘het pianorestant dat onze Schouwburg rijk is, bespeelde’, liet zich door de geringe opkomst niet uit het veld slaan. Vader en moeder Speenhoff zongen mee.

[p. 541]

Ik twijfel. Want Dorothy Robson schijnt geen zo geladen persoonlijkheid, geen zo gepredestineerde vertolkster. Het is meer een kamerzangeres (neen, ik bedoel geen ongeslaagde vertaling van Kammersängerin!) wier stem zich ontwikkelde voor de zaal, dan een typische Podiumfiguur als bijvoorbeeld Birgit Engell, Pos-Carloforti, Kiurina, Cahier, Foerstel, Onegin. En laat ons in dit verband de herinnering aan de grootsten, de geïnspireerden, niet oproepen: Noordewier, Messchaert... Dorothy Robson doet, als zangeres dan, vreselijk aardige dingen, soms heel mooi, soms erg tegen de toon aan. En ik wil het, om de boven kortelijks geschetste motieven, niet aan haar wijten dat de stemming de hele avond apathisch, bloedeloos bleef, als op een te officiële visite. Ik zeg niet dat het uitsluitend aan de omstandigheden gelegen moet hebben. Maar het ‘in hoeverre’ kan ik niet beoordelen.

Het is trouwens ook zo belangrijk niet.