Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

Gebouw - Alma Moodie
11 november 1920 (UD)

U.S.O. o.l.v. Jan van Gilse
Schumann: Ouverture Manfred
Mendelssohn: Scherzo en Nocturne uit Ein Sommernachtstraum
Mendelssohn: Vierde symfonie (Italiaanse)
Brahms: Vioolconcert (soliste: Alma Moodie)

Een kritische beschouwing over de persoonlijkheid en het vioolspel van Alma Moodie moet eveneens onvolledig uitvallen. Men kan de psychische kwaliteiten dezer violiste niet vaststellen zonder te veel kans op misgrepen, na slechts een concert met orkestbegeleiding van haar gehoord te hebben. Daar is te ruimschoots tegenwerking: een orkestaccompagnement onder Van Gilse klopt en sluit nimmer zo gaaf als een pianobegeleiding van Schnitzler; een concert voor viool, en zeker het betrekkelijk

[p. 398]

a-violistische van Brahms, demonstreert een te groot deel van des violisten fysieke vaardigheden, ten koste van de interessantere psychische mogelijkheden. Zo is er meer.

Alweer: slechts relatieve appreciaties. Alma Moodies muzikaliteit staat buiten twijfel, haar violistiek kan gans onalledaagse zwarigheden aan. Haar toon is soms wat dun, wat ijl, doch, voor zover ik het thans kan beoordelen, nimmer te fragiel. Op haar muzikale temperament reageren slechts mijn vraagtekens, tot dusverre - op haar artisticiteit eveneens. Ik weet niet, tot op dit ogenblik, wat in haar spel de droesem is der eigen belevingen, wat slechts schitterend gestudeerd is. Maar ik vrees: te veel van het tweede, te weinig van het eerste. Er was een onevenwichtigheid tussen het smachtende gebaar van veel cantabiles (dit kan eigen geweest zijn) en de quasi-automatische koelheid van andere lijnen die ge, bij Brahms, met juist zoveel expressie kunt laden. En ook dit onvrouwelijke, onartistiek-hoekige kan uit haar wezen voortkomen. Het is zeker dat Alma Moodie eigenschappen rijk is die, eenmaal ontwikkeld en allesbeheersend gemaakt, haar tot een tovenares kunnen maken en het is even zeker dat ze thans nog niet zover is. Wij mensen hunkeren staag naar de toekomst; we zouden willen weten of deze violiste haar psychische problemen op zal lossen op den duur. Soms, vaak zelfs, kunnen we de oplossing voorvoelen; op het ogenblik bij Alma Moodie niet. Men zou haar vaker willen ontmoeten: we zouden haar Beethoven, haar Franck, haar Debussy en haar Mozart moeten horen. Doch wij kunnen stil afwachten wat zij van zichzelf gaat maken - ik denk dat wij haar wel vaker in de Utrechtse concertzalen zullen horen. Zij verdient de belangstelling ten volle.

(Waarmee ik allerminst wil zeggen dat ik het met de voor het kunstwerk meer dan onbeleefde applaudissementen na het eerste, na het tweede deel van een concert eens zou zijn. Alma Moodie vergeve het de al te enthousiaste abonnees, gedachtig aan een der zaligsprekingen.)⁶⁸

68 Pijper bedoelt waarschijnlijk de eerste der acht zaligsprekingen (Matth. 5:3-11): Zalig de armen van geest; want hun behoort het rijk der hemelen.