Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

Stoker-concert¹³⁶
12 januari 1920 (UD)

Het Hollandsche Trio: Kor Kuiler (piano), Jan Bresser (viool),
Guillaume Hesse (violoncel)
Werken van Mozart en Beethoven (Pianotrio nr. 7 in Bes, op. 97)

Polonius zou hoofdschuddend mompelen: ‘Het is waar, 't is jammer en jammer is het dat 't waar is.’¹³⁷ Maar ik wilde dat ik enthousiaster kon zijn over het debuut van dit jonge Hollandsche Trio. Enthousiast? Neen, ik wilde dat ik tevreden kon zijn met hun prestaties; dat ik slechts wat essentieels te waarderen vond.

Ik houd echter Het Hollandsche Trio vooralsnog niet voor concertrijp en ik betwijfel zelfs of het, aldus samengesteld, ooit een waarlijk ensemble zal vormen.

136 Zie voetnoot 7 bij de recensie van 14 mei 1917.

137 Shakespeare, Hamlet, begin tweede akte; het citaat is volgens de vertaling van Jac. van Looy.

[p. 265]

Natuurlijk, elk der partners beheerst zijn instrument en zijn partij; Kuiler is een respectabel pianist en Hesse en Bresser spelen eveneens zeer verdienstelijk. - Het programma, dit tussen twee haakjes, verzweeg de namen der drie leden, doch ik geloof niet dat ik met het bovenstaande een bedoeld incognito schend; anonimiteit is in de kunst nu eenmaal een ongewenst en dwaas ding.

Men mist in Kuilers spel misschien niets dan de hartstocht - om hem volledig te beoordelen, zou men hem onder gunstiger omstandigheden, in een vollere zaal en met gedifferentieerder muzieken moeten horen; het vioolspel van Bresser lijdt nog onder onvaste intonaties en onvaste tempi (de triolen in Mozarts Rondo!); Hesses toon klonk mij gisteravond wat ongeconcentreerd - ik hoorde geen enkel continu forte of piano van hem, iedere noot kreeg minstens één zwellertje.

Doch de psychische tegenheden lijken mij voor dit ensemble funester. Ik wil alle ongunstige omstandigheden in aanmerking nemen, het ontbreken van atmosfeer, van contact, van animerend enthousiasme. Maar ik geloof, de temperamenten dezer drie musici passen niet bij elkaar, zouden slechts kunstmatig kunnen vergroeien, ten koste van stukken hunner persoonlijkheid. Het was ook onbezonnen om te debuteren met drie klassieke trio's - men begint toch niet met het allermoeilijkste! Waarom niet aangevangen met een trio van Dvořák, van Arenski, van Mendelssohn desnoods? De greep naar Beethovens reusachtige Zevende trio was wel zeer idealistisch, doch het was een misgreep. Het was vergefelijk, het was zelfs verheugend, want men kan nu eenmaal niet te veel willen - verstandig was het niet.

De prestaties van het jonge Hollandsche Trio zou men kunnen karakteriseren als een streven, een loffelijk en verblijdend streven naar een ideaal. Men is nog ver eraf; de noten waren er pas voor het grootste deel - doch ‘das Wichtigste in der Musik steht nicht in den Noten’!¹³⁸

138 Mahler deed deze uitspraak tegen de Russische violist en schrijver Viktor Walter. Zie Specht (1913), 97.