Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947) (3 delen)

Utrechtsche Muziekvereeniging¹⁰⁰
30 januari 1918 (UD)

Utrechtsch Palestrinakoor o.l.v. Johan Winnubst
Werken van Palestrina en Da Vittoria
Eduard Ferree (violoncel) en prof. B.J.H. Ovink (piano)
Werken van Corelli en Beethoven

Het Palestrinakoor zong op vier nummers na geheel en al hetzelfde programma als onlangs in de Pieterskerk.¹⁰¹ Ik zou dus kunnen volstaan met de opmerking dat het ditzelfde programma op ongeveer dezelfde wijze - dus: zeer verdienstelijk - vertolkte als op de tweede kerstdag. Eigenaardige ontdekking: deze oude, katholieke kerkmuziek deed mij in het volkomen ongeschikte concertzaalmilieu veel meer dan in de andere,

100 De Utrechtsche Muziekvereeniging had tot doel op goedkope wijze goede kamermuziekuitvoeringen voor de kleine middenstand te organiseren. Een van de bestuursleden was prof. dr. B.J.H. Ovink, die als pianist dit concert van 30 januari 1918 begeleidde. Hij speelde later een belangrijke rol in het conflict tussen Van Gilse en Pijper. Zie het Een ander licht.

101 Zie de recensie van 27 december 1917.

[p. 66]

kerkse omgeving! Vanwaar dit verschijnsel? Het was toen evenmin als nu de eerste of de tiende maal dat ik kennismaakte met deze kunstuiting. De uitvoering van nu leek mij evenmin geslaagder dan destijds en ik had mij toen minstens even geconcentreerd op het werk ingesteld als nu. Moet men het aan de neutralere atmosfeer toeschrijven, die het werk een mogelijk zuiverder reliëf gaf dan de niet-katholieke Franse kerk? Ik weet het niet. Hoewel ik mij voor de diepste betekenis dezer composities nog altijd enigszins outreren moet, zijn mij Palestrina's, Da Vittoria's emoties toch gisteravond duidelijker geweest dan ooit te voren.

Het timbre van Winnubsts koor is zonder twijfel buitengewoon fraai. De absolute zuiverheid van klank liet ook gisteravond nog wel iets te wensen over, de koorklank vertoonde een enkele maal neiging om ‘in te zakken’. Ik bedoel dit zo: bij een enkele stijgende passage namen de sopranen de intervallen wat te klein, deze melodie werd dus te laag. De mannenstemmen (tenoren vooral) zongen de ‘parallelle’ of ‘zijdelingse’ figuratiën óf zuiver, óf iets te hoog. Het resultaat was dan natuurlijk een kleine, ogenblikkelijke detonatie. Dit nu lijkt een zeer hinderlijke tekortkoming - inderdaad was dit het geval niet. De afwijking was op de bewuste gevaarlijke momenten (bijvoorbeeld in Palestrina's Canite tuba in Sion) zo miniem, dat ik haar voor mijn geweten niet eens behoefde te signaleren! Maar misschien dat de heer Winnubst mede naar aanleiding dezer kleine opmerking zijn mooie koor tot nog groter klankschoonheid en zuiverheid weet op te voeren.

De heer Eduard Ferree speelde een sonate van Corelli en een van Beethoven, en ik kan zijn prestaties zonder voorbehoud prijzen. Zijn Corelli-reproductie was buitengewoon stijlvol - de eerste maten van het tweede deeltje der Allemande bijvoorbeeld speelde hij uitermate fraai: de Gigue was voor mijn gevoel misschien wat erg rustig. Ook van Beethovens prachtige grote sonate gaf hij een voortreffelijke vertolking - hierin waren voor mij de schoonste momenten van de hele avond.

Professor O...¹⁰² was hem een uitnemend begeleider en van tijd tot tijd verhief beider spel zich tot een waarlijk ensemble (het Scherzo). Men weet het: onder ensemble verstaat men gewoonlijk iets heel singuliers, twee op een tournee samenspelende kunstenaars vormen het als regel niet. Men denke aan Stefi Geyer en Joseph Pembaur!¹⁰³

102 Waarschijnlijk stond prof. Ovink zo aangekondigd op het programma. Ook in een recensie van J.S.B.B. verschijnt hij als prof. O. (15 maart 1917).

103 Zie de recensie van 27 december 1917.