Geschiedenis van het roomsch-katholicisme tot op het concilie van Trente. Deel 1

[p. VI]

S^T. PIETERSKERK TE ROME.
Van binnen.

[p. XV]

Voorrede.

Hetgeen dit boek bevat is een deel noch der Kerk- noch der zoogenaamde Dogmengeschiedenis. Een volledig beeld van de drie eerste Christelijke eeuwen ontvangt men hier niet. Ik heb mij alleen bezig gehouden met den ontwikkelingsgang van het Katholicisme, en mij beijverd die godsdienstige rigting zooveel mogelijk door den mond van hare vertegenwoordigers te laten spreken. De Traditie- en de Episkopaatsleer en de Apologie van het Christendom, dat waren, naar het mij toescheen, de drie groote verschijnselen die in dé eerste eeuwen de Roomsch-Katholieke rigting kenmerken. De kennis van deze drie verschijnselen put de lezer van dit boek uit de bronnen. Twee hoofdstukken gaan slechts vooraf, waarvan het eerste het Katholicisme in het algemeen doet kennen mitsgaders het standpunt dat de schrijver tegenover die godsdienstige rigting wenscht in te nemen, en waarvan het tweede het ontstaan van het Katholicisme schetst. Een laatste hoofdstuk vat kortelijk de uitkomst zamen waartoe de drie straks besproken verschijnselen het Roomsch-Katholicisme op het tooneel der wereldgeschiedenis hebben geleid. De beide eerste hoofdstukken dienen dus slechts om den lezer als het ware te oriënteeren ten aanzien van hetgeen het vervolg hem onder de oogen brengt.

[p. XVI]

Zoo mijn geschrift eenige waarde heeft, zoo bestaat deze geloof ik in de getrouwe reproduktie der bronnen die hier in aanmerking kwamen. Ik meen dat hierdoor een zekere mate van objektiviteit verkregen werd. Men behoeft zich nu aan des schrijvers oordeel niet te storen. Uit hetgeen hier van de authentieke dokumenten van het Katholicisme medegedeeld wordt kan men zijn oordeel zelf opmaken. Zoo heb ik mij tevens vrij gehouden, zooveel dat gaat, van alle aprioristische konstruktie der geschiedenis, zoowel als van zulk een historiebeschrijving die de dwaasheid begaat van in het kader eener wijsgeerige formule de levende werkelijkheid te willen besluiten. Alle geschiedenis moet leven omdat zij de spiegel van leven is.

En hiermede bied ik, in het diep besef van de onvolkomenheid van mijn arbeid, deze mijne geschiedkundige proeve den lezer aan met den wensch dat zij het hare moge bijdragen tot het bevorderen van een grondige kennis en een billijke beoordeeling van dat nog altijd veelzins wedersproken verschijnsel - het Roomsch-Katholicisme.

Rohrbach,

Oktober 1867.

A. PIERSON.